هنرخ بوئل، جرمني (افسانه) – ژباړن: ګوهر نوید

 

 

خلافِ ضابطه

ما محسوس کړل چې هر لاروي پۀ مخ دخوشحالۍ ماسک راچولے دے. زۀ د بندرګاه پۀ غاړه ولاړ وم او هغه سمندري مرغیو ته مې کتل کومو چې به بيا بيا پۀ اوبو کښې غوپه وهله او د لوندو وجودونو نه د اوبو څنډلو د پاره به ئې وزرې پړقولې. د دوي د وزرو نه به اوبۀ لکه د پرخې پۀ ګلونو پرېوتلې. ما ډېر پۀ غور د هغوي تماشه کوله. زما سترګو شايد چې د دې منظر نه علاوه نور څۀ کتل هم نۀ غوښتل.

د سمندر پۀ سطح خورو شوو تېلو سمندر نور هم چمکدار کړے ؤ. اخوا دېخوا يو جهاز هم نۀ ؤ. پۀ بندرګاه ولاړ زنګ شوي کرېنونه خاموشه او پخواني ښکارېدل. پۀ ساحلي علاقو د خاموشۍ ګمان کېدلو. داسې ويراني خوره وه چې مږې به هم دغلته پۀ راتللو وېرېدلې. داسې ښکارېدل چې پۀ دې ساحل د غېر ملکي جهازونو پۀ راتلو بندېز وي.

ناڅاپه يوې مرغۍ پۀ سمندرکښې غوپه ووهله، بيا را اوچته شوله، وزرې ئې وڅنډلې اوبيا ورغوپه شوه. لږ ساعت له هغې بيا تر مرۍ مرۍ غوپه ووهله او را اوچته شوه. وزرې ئې د الوت د پاره توله کړې ــــ ما محسوس کړل چې هغې له د اوبوسره داچهېړ چهاړ مزه ورکوي – هغه چې پۀ هوا کښې اخوا دېخوا الوتله رالوتله نو ماسوچ وکړو چې ګنې دا د خپل ملګري لټون کوي. خو حقيقت دا ؤ چې د ملګري نه زياته دغه وخت هغه د خوراک پۀ تکل کښې وه ځکه خو هغه دسمندر د خطرناکو څپو نه بې نيازه د ښکار پۀ لټون کښې وه. تر څو چې به د هغې ساه د هغې ملګرتيا کوله، تر هغې به د هغې مخوکه پۀ اوبوکښې وه خو ولې بيا هم هغې ته هېڅ ملاو نۀ شول ـــ خو د دغې باوجود هغې همت نۀ بائيلۀ.

ما زړۀ کښې سوچ وکړو چې کۀ اوس زما سره د ډبل ډوډۍ يوه ټکړه وے نو ما به هغه داسې ستړي کېدو او ترسېدو ته نۀ وه پرېښې. ما به هغې ته ډبل ډوډۍ اچولې او د اوبو پۀ سطح به مې د هغې د دغې لوبې ننداره کولے.

خو دغه وخت زما سره د ډبل ډوډۍ يوه تکړه هم نۀ وه – زۀ پۀ خپله د لوږې نه بې کوره او د دغې مرغۍ پۀ شان بې وسه وم.

ما خپل خالي لاسونه پۀ جېبونوکښې ورکړل او خپل خواهش مې زړۀ کښې پټ کړو. يو ناڅاپه چا زماپۀ اوږه پۀ زوره لاس کېښودو. ما چې شا ته وروکتل نو هغه يو پوليس واله ؤ.

پۀ ما د هغۀ دا دخل اندازي ښه ونۀ لګېده. زړۀ مې غوښتل چې د هغۀ دا لاس لاندې وغورځوم او بيا معصومې مرغۍ ته کتل شروع کړم او تر هغه وخته ورته ګورم تر څوچې د هغې مخوکه کښې خوراک ووينم.

لېکن اوس خو زۀ پۀ خپله د هغه سپاهي پۀ شکنجه کښې لکه د ښکار راګېر شوے وم.

‘کامرېډ!’ هغۀ زما پۀ اوږه زور وکړو او وې وئيل،

‘جي جناب!’ ما پۀ عاجزۍ جواب ورکړو.

‘جناب؟ جناب خو څۀ لفظ نۀ دے، دلته ټول خلق کامرېډان دي.’

د هغۀ پۀ اواز کښې واضح طنز ؤ.

‘نو بيا تا زۀ ولې رانيولے يم؟ ولې زما نه څۀ جرم شوے دے څۀ؟ هغۀ وخاندل، ‘جرم؟ تۀ خفه خفه ښکارېږي نو.’

د هغۀ پۀ خبره پورې ما پۀ کړس کړس وخاندل.

‘پۀ دې کښې د خندا څۀ خبره ده؟’ د هغۀ مخ تک سورشو. ما سوچ کولو چې شايد دې وخت کښې دا د بې زارۍ ښکار دے پۀ دې وجه غصه ښکاري. نن جوړ د سمندر پۀ غاړه دۀ ته ښکار نۀ دے ملاو شوے. نۀ پۀ نشه کښې مست شرابي او نۀ څوک ګڼ ګپ ــــ خو پۀ لږ ساعت کښې ما ته اندازه وشوه چې هغه پۀ رښتيا غصه دے او ما نيول غواړي. او بيا هغۀ دوېم لاس هم راوغځولو او زۀ ئې راټينګ کړم. هغه وخت زما حالت د هغې مرغۍ پۀ شان ؤ چې پۀ جال کښې نښتې وي او د هغې نه د وتلو د پاره وزرې خوځوي –

د هغۀ پۀ لاسوکښې د نښتلو نه پس ما د صفا فضا جاج واخستلو، سمندر مې پۀ خپلو لېموکښې راونغښت او د خپل ښکاري سره روان شوم. زۀ پوهه وم چې د پوليسو پۀ ګرفت کښې د راتلو مطلب هم دغه دے چې د يو لوے وخت د پاره به ما تيرو ته ور وغورځوي. دا سمندر ته د غورځولو نه زيات اذيت ناک وو. د جېل د خيال راتلو سره سمدستي زۀ د خيالونو د دنيا نه راووتم او سپاهي ته مې ووئيل،

‘ملګري! ما ته خو زما ګناه وښابې کنه؟’

‘ګناه؟ د دې ملک قانون دا دے چې هر سړے دې هر وخت خوشحاله ښکاري.’

‘زۀ خو ډېرخوشحاله يم.’ ما پوره پۀ جوش او جذبې سره جواب ورکړو.

‘بلکل غلط!!!’

‘لېکن زۀ خو پۀ دې ملک کښې د دې قانون د نفاذ نه نۀ يم خبر.’

‘ولې؟’ د دې قانون اعلان شپږ دېرش ګېنټې وړاندې شوے دے، تا ول نۀ دے اورېدلے؟ د څلیریشت ګېنټو تېرېدلو نه پس هر اعلان پۀ قانون کښې بدل شي.’

‘خو زۀ د دې اعلان پۀ باره کښې هم دا اوس ستاسو د خولې نه خبر شوم.’

دا اعلان پۀ ټولو اخبارونوکښې چاپ شوے دے. د دې نه علاوه پۀ لوډ سپيکرو هم د دې اعلانونه شوي دي. پۀ دې شپږ دېرش ګېنټو کښې تۀ کوم ځاے وې؟’

هغوي زۀ هم هغه شان د ځان سره پۀ راکښلو راکښلو روان کړے وم. د ډېرې يخنۍ نه زۀ رپېدلم. لوږې هم تنګ کړے وم. زما جامې ځاے پۀ ځاے شلېدلې وې، حجامت مې راغټ شوے ؤ – خو د اعلان مطابق پۀ هر سړي لازم وو چې هغه به خاندي خوشحالېږي.

‘ښه! نو دا ؤ زما جرم!!!’

د تهاڼې طرف ته پۀ تلوکښې ما دا محسوس کړه چې هر لاروي پۀ مخ د خوشحالۍ ماسک اچولے دے – زمونږ پۀ ليدلو به بعضې لاروي ودرېدل. سپاهي د هر ودرېدونکي پۀ غوږ کښې پټ شان څۀ ووئيل نو د هغۀ پۀ مخ به خوشحالي خوره شوه، حالانکې ما ته دا محسوسېدل چې هر سړے پۀ وېره وېره روان دے، هر سړے د ورځې د مشقت نه پس زر تر زره کور ته رسېدل غواړي – زمونږ پۀ لاره کښې مخې له راتلونکي هر سړي زمونږ نه ځان بچ کول غوښتل، پۀ دې وجه چې د سپاهي تېز نظر د هغۀ د مخ اصليت ونۀ پېژني.

صفا پته لګېدله چې هر کس د پوليس نظر نه ځان بچ کول غواړي. پۀ يو چوک کښې مونږ د يو بوډا سره مخامخ شو. هغه د کړۀ وړۀ نه د سکول استاذ ښکارېدلو. مونږ هغۀ ته دومره نزدې شوي وو چې هغۀ رانه ځان نۀ شو بچ کولے.

د قانون مطابق هغۀ ډېر پۀ احترام سپاهي ته سلام وکړو او زما پۀ مخ ئې درې ځله لاړې تو کړې او داسې ئې ووئيل،

‘غداره لا خو!’

د هغۀ پۀ دې حرکت د قانون غوښتنې خو پوره شوې خو ما ته صفا پته ولګېده چې د دې فرض پۀ ادا کولو کښې د هغۀ مرۍ اوچه شوه.

ما پۀ لستوڼي د مخ نه لاړې پاکې کړې نو پۀ ملا کښې مې يوه درنه مکا وخوړه. سپاهي پۀ غړمبېدلو ووئيل،

‘مخکښې ځه!!!’

ما د خپلې سزا طرف ته قدمونه واخستل.

سکول ماسټر تېزۍ سره لاړو او چرته غېب شو. اوس لاره بالکل صفا وه ځکه چې ټولو لاروو زمونږ نه ځان ساتلو او لرې لرې رانه راون وو. اخر مونږه د تفتيش ځاے ته راورسېدلو.

ناڅاپه د ټلۍ اواز راغلو. د دې مطلب دا ؤ چې ټول مزودران دې کار پرېږدي، ؤدې لامبي، صفا کپړې دې واغوندي او خوشحاله خوشحاله دې ګرځي.

د قانون مطابق د کارخانې نه بهر وتلو واله هر مزدور خوشحاله ښکارېدلو خو دومره هم نۀ چې د دغې خوشحالۍ نه دې دا تاتر ورکړي چې ګنې هغه د کار نه د خلاصېدلو پۀ وجه د حد نه زيات خوشحاله دے.

زما قسمت ښه ؤ چې بګل لس منټه وړاندې ووهلے شو او دا شکر ؤ چې دغه لس مڼته مزدورانو پۀ مخ لاس کولوکښې تېرکړل ګنې هر مزدور به زما پۀ مخ درې ځله توکل.

چې زۀ کومې ودانۍ ته وروستلے شوم، هغه د سرو کاڼو نه جوړه شوې وه. دوه سپاهيان پۀ دروازه کښې پۀ ډيوټۍ ولاړ وو، هغوي هم د ضابطې مطابق زۀ پۀ ملا پۀ کونداغونو ووهلم. دننه يو لوے مېز ؤ چې خوا کښې ورسره دوه کرسۍ هم پرتې وې او پۀ مېز يو ټيليفون پروت ؤ. زۀ ئې د کمرې پۀ منځ کښې ودرولم. د مېز سره خوا کښې يو سړے ناست ؤ. يو بل کس پۀ خاموشۍ سره دننه راغلو او د هغۀ سره خواکښې کښېناستو. هغۀ ساده جامې اغوستې وې خو دوېم پوځي وردي اغوستې وه. بيا زما نه تپوسونه شروع شول:

‘تۀ څۀ کارکوې؟’

‘يو عام کامرېډ يم.’

‘د زېږون نېټه؟’

‘وړومبۍ جنوري 1901.’

‘دلته څۀ کوې؟’

‘جي زۀ پۀ يو جېل کښې بنديوان وم.’

زما د جواب پۀ اورېدلو دواړو يو بل ته پۀ غور وکتل.

‘پۀ کوم جېل کښې؟’

جېل نمبر 12، کوټهړي نمبر 13. زۀ بس پرون راخلاص شوے يم.’

‘د رهایۍ کاغذ کوم دے؟’

ما د جېب نه د راخلاصېدو کارغذونه راويستل او د هغوي مخې ته مې کېښودل.

‘ستا ګناه څۀ وه؟’

‘جي زۀ به هغه ورځوکښې خوشحاله خوشحاله ښکارېدم.’

هغه دواړو يوځل بيا د يو بل مخونو ته کتل شروع کړل.

‘صفا خبره کوه!!!’

‘هغه ورځ يو ډېر لوے سرکاري افسر وفات شوے ؤ، د حکومت لۀ خوا اعلان وشو چې ټول اولس به پۀ سوګ کښې شامل وي – زما د هغه افسر سره هيېڅ کار نۀ ؤ، پۀ دې وجه اخوا دېخوا ګرځېدم. يو پوليس واله زۀ ونيولم او پۀ دې بيان ئې حوالات کښې واچولم چې زۀ به سوګ کښې د عوامو نه جدا ځان له خوشحاله خوشحاله ګرځم.

‘تا څومره سزا وخوړه؟’

‘پينځۀ کاله قېد.’

چې تپوسونه او پوښتنې ختمې شوې نو دوه پوليس واله دننه راغلل او زما وهل ئې ختم کړل. ډېر زر زما فېصله وشوه – داځل ما له لس کاله سزا راکړې شوې وه.

جي هان! خوشحالي او خنده رويه مخ زما د پاره پینځۀ کاله د سزا باعث جوړه شوي وو او اوس زما غم ځپلے مخ ما له لس کاله سزا راکړه. ما ځان سره سوچ کولو چې زۀ کله د بند نه خلاص شم نو کېدے شي چې زما هډو مخ نۀ وي پاتې.

نۀ خوشحاله اوخنده رويه!!! نۀ غمژن اوخفه!!!