پۀ خبر زما نظر – لیاقت سیماب

متعلقه مضامين

د خان عبدالولي خان د شخصيت مختلف اړخونه – لياقت سيماب

کرتارپور راهداري او د تورخم او چمن پاټکونه – لیاقت سیماب

د ډاکټر نجیب الله دملي روغې جوړې سیاست – لیاقت سیماب

پۀ خبر زما نظر – لیاقت سیماب

قائد اعظم يونيورسټۍ کښې اړے ګړے،

يوه الميه

د اکتوبر پۀ درې ویشتمه نېټه اسلام اباد پولس پۀ قائد اعظم پوهنتون چپاو وکړو او پۀ درځنونو محصلين ئې ونيول چې د پوهنتون د انتظاميې خلاف ئې مظاهره کوله يا پۀ هاسټلو کښې پۀ قلاره پراتۀ وو. د مۍ مياشت کښې د دوه تنظيمونو يعني د بلوچو او سندهيانو محصلينو مابېن کښې د پوهنتون پۀ احاطه کښې يوه نښته شوې وه چې پۀ نتيجه کښې ئې ګڼ شمېر محصلين ژوبل شوي وو. د پوهنتون انتظاميې دې پېښه کښې ککړ طالب علمان د سزا پۀ توګه د پوهنتون نه خارج کړل. دغه صورتحال يو نوے رخ واخستلو او يو بله مسئله راولاړه شوه. د طالب علمانو لۀ خوا دغه طالب علمانو پۀ ځاے کولو د پاره مبارزه پېل شوه. دې سره سره نورې مطالبې هم مخې ته راغلې چې تعلق ئې مالياتو سره هم ؤ. پوهنتون پۀ يوه يا بله بهانه فيسونو کښې هم زياتوالے راوستے ؤ. اخر دغه مطالبو زور ونيولو او د پوهنتون ټولو طالب علمانو پۀ شريکه مبارزه شروع کړه. د کلاسونو نه بائيکاټ روان شو، ولې انتظاميه ناکامه ښکارېده. د بده مرغه د قائد اعظم پوهنتو وائس چانسلر يو داسې اردو ژبے مقرر کړے شوے دے چې د عمر زياته برخه ئې پۀ امريکه کښې ويستې ده او پۀ مبينه توګه دے د امريکې نه صدر محترم ممنون حسېن راغوښتے او لګولے دے. خبرونو کښې دا هم راغلي دي چې هائير اېجوکېشن کمېشن هم دۀ سره پوره پوره مګرتيا نۀ صرف اعلان کړه بلکې د مظاهرو پۀ دوران کښې د اېچ اي سي چئيرمېن پۀ خپله پوهنتون ته راغے او د طالب علمانو د ځينې مطالبو پوره کولو د پاره ئې د څلور کروړه روپیو د سمدستي مرستې ژمنه هم وکړه. خو دې کوشش هم رنګ رانۀ وړو. د طالب علمانو لۀ خوا ديارلس مطالبو کښې يوولس مطالبې ومنلې شوې، ولې د خارج شوو طالبعلمانو د مسئلې تعلق چونکې د پوهنتون د سنډيکېټ سره دے نو دا مطالبه د دې کرښو تر ليکلو لا نۀ ده منلې شوې. د دې کرښو تر ليکلو بلوچ طالب علمان کلاسونو کښي حاضر شوي نۀ دي ځکه چې د دوي ملګري د پوهنتون نه خارج شوي دي. کۀ چرې د پوهنتون انتظاميه خپلو ذمه واریو پوره کولو کښې پاتې راغله او دلته اړے ګړے روان وي نو دا به يو لويه الميه وي چې ذمه وار به ئې د نورو سره سره د پوهنتون چانسلر يعني د پاکستان صدر هم وي.

ډرون حملې او د کرم اېجنسۍ د

کنېډا د بونګه کورنۍ د ترهګرو نه ازادول

ډرون حملو نه مخکښې کرم اېجنسۍ کښې د پاکستان پوځ د کاروايۍ پۀ نتيجه کښې د کنېډې يوه بونګه شوې جوړه د ترهګرو د بند نه ازاده شوه. وئېلے شي چې پينځۀ کاله اګاهو د کنېډې ښځه خاوند هغه وخت د طالبانو د غورځنګ د ځنې کسانو لۀ خوا تښتولے شوي وو څۀ وخت چې دوي د افغانستان سېل کولو. د طالبانو کوم ګروپ چې دا کورنۍ پۀ بند کښې ساتلې وه، د دې ګروپ تعلق د حقاني ډلې سره دے. د حکومت د وېنا مطابق د دې کورنۍ کرم اېجنسۍ کښې د موجودګۍ اطلاع د امريکې حکومتي ادارې پاکستان ته ورکړې وه. د پاکستان حکومت پۀ دې دريځ ټينګ ولاړ دے چې دغه تښتولې شوې کورنۍ اوس اوس پاکستان ته را اړولې شوې وه. ولې بل اړخ ته د امريکې د دفاع وزير دا دعويٰ کړې ده چې دا کورنۍ د شروع نه پاکستان کښې د حقاني ډلې پۀ ولقه کښې وه. د دې دواړو دعوو پۀ حقله عام خلق دا پوښتنه کولې شي چې کۀ چرې دا بونګه شوي کسان د دومره اوږدې مودې راهسې پاکستان کښې وو او امريکې ته دا علم ؤ نو دوي ولې د پاکستان حکومت مخکښې نۀ خبرولو؟ او کۀ چرې دا کورنۍ اوس اوس پاکستان ته راړولې شوې ده نو اخر اغوا کارو يا بونګه کوونکو ته د دې څۀ ضرورت ؤ چې بونګه شوې کورنۍ ئې هغه سيمې ته رامنتقل کوله چرته چې د “ردالفساد” پۀ نامه د ترهګرو خلاف فوجي کاروائي روانه ده او افغانستان کښې د ځنې خلقو پۀ خيال د ترهګرو د پاره محفوظ ځايونه موجود دي. او ځنې حلقې خو دا دعويٰ کوي چې د افغانستان پۀ ډېرو سيمو کښې د طالبانو واکمني ده!!! د دې پوښتنو ځواب د ازادې شوې کورنۍ مېرمن کټين کولمين د کنېډا يو اخبار “ټورنيسټو سټار” سره يوه مرکه کښې ورکړے دے. مېرمن کولمين وائي چې د امريکې او پاکستان دواړو دعوې صحيح نۀ دي. مونږ د يو کال راهسې پاکستان کښې د ترهګرو پۀ قېد کښې وو.دلته دا خبره هم د اهميت وړ ده چې د کرم اېجنسۍ د ذکر شوې فوجي کاروايۍ نه مخکښې د پاکستان د زمکني پوځونو سر لښکر د افغانستان سفر کړے ؤ. هلته ئې د افغانستان د واکمنو سره کامياب مذاکرات کړي وو. اکثر سياسي ناظران د پاکستان د فوج د سرلښکر د کابل دوره ګټوره ګرځوي او کوم عمليات چې د پاکستان او افغانستان پۀ پوله کېږي، دا د دې دورې نتيجه ګڼي. د دغه عملياتو سره سره پۀ مسقط کښې د پاکستان، افغانستان، چين او امريکې د نمائنده ګانو هغه مذاکرات هم روان وي چې د افغانستان د حالاتو او طالبانو سره خبرو اترو ته لاره هوارېدو د پاره کېږي. دا تاثر هم موجود دے چې د پکتيا عمليات دغه مذاکرات بې اثره کولو د پاره د يو سازش برخه ده خو بل خوا دا تاثر دے چې دا پۀ طالبانو دباو دے چې خبرو ته کښېني. بهر حال د افغانستان حالاتو او ورسره ورسره د سيمې صورتحال زيات کړکیچن شوي دے.

د بد عنوانۍ مخنيوےا و د نېب کردار

د عوامي نېشنل پارټۍ صدر او ملي مشر اسفنديار ولي خان پېښور سره نزدې يوې اولسي جلسې ته د تقرير کولو پۀ وخت د احتساب قومي ادارې باندې زور راوړے دے چې پانامه کښې د اٰف شور کمپنيو معامله کښې صرف ميا نواز شريف نۀ دے ککړ، بلکې نور هم داسې ډېر پاکستاني سرمايه دار شته چې داسې کمپنۍ ئې جوړې کړې دي ـــ پکار دي چې د دوي خلاف هم نېب قدم پورته کړي. دا وخت مونږ ګورو چې د ملک فعال سياستدانان د NAB پۀ نظر کښې دي. د نواز شريف خاندان او د دې خاندان خپلوان راګېر کړے شوي دي. دغه شان د پاکستان پيپلز پارټۍ ځنې ليډران هم NAB رانيولي دي. کۀ چرې د دوي خلاف د غلا غولتۍ ثبوتونه نۀ وي نو دا د NAB يو ډېر ښۀ قدم دے، ولې پۀ نورو بدعنوانه خلقو سترګې پټولو سره د NAB شهرت ته نقصان رسېدے شي. ضرورت د دې خبرې دے چې NAB خپله د کار دائره وغزوي او هغه ټول خلق پۀ نظر کښې وساتلے شي پۀ چا چې د څۀ قسمه مالي بد ديانتۍ شک کېدے شي. دې شکمنو کسانو کښې صرف سياستدانان نۀ دي شامل بلکې حکومتي افسران پۀ زيات تعداد کښې مالي بدعنواني کولې شي. دغه شان ډېر داسې تاجران او صنعتکار موجود دي چې پۀ مختلفو طريقو ملکي خزانې ته نقصان رسوي. دې لړ کښې د ټولو نه اسانه طريقه دا ده چې د هر چا امدن او د هغۀ اثاثې دې پۀ نظر کښې وساتلې شي. کۀ چرې د چا اثاثې د قانوني امدن نه زياتې وي نو د داسې کس خلاف تحقيقات کول پکار دي خو دې لړ کښې د انساني حقونو او د هر چا د عزت خيال ساتل ضروري دي. پۀ جائز هغې تور نۀ دي پورې کول پکار تر څو چې د هغۀ خلاف څۀ کوټلے ثبوت نۀ وي. د حکومت هم دا ذمه واري ده چې د بدعنوانۍ د مخنيوي پۀ لړ کښې ادارو ته پوره پوره اسانتيا ګانې ورکړي ځکه چې ملکي خزانه او اثاثې واکمنو سره قومي امانت دے، دې امانت کښې کۀ هر څوک خيانت کوي نو د دې ذمه وار د واک خاوندان دي.

پېښور کښې د ټرانسپورټ کۀ د ټرېفک مسئله

د پښتونخوا حکومت پېښور کښې د عامو خلقو د تګ راتګ د يو نوي نظام متعارف کولو باندې کار پېل کړو. پېښور کښې به د څوکنو نه تر حيات اباد پورې د خصوصي بسونو چلولو د پاره يوه نوې ليکه جوړولې شي. د دې ليکې اوږدوالے شپږویشت (26) کلوميټره دے. د پنډۍ، اسلام اباد ترمنځه هم دا نظام موجود دے او ملتان کښې هم پۀ دې کار روان دے. د تحريک انصاف مشر شدومد سره د دې نظام مخالفت کولو کښې شپه او ورځ يوه کړې وه، بلکې دومره انتها ته رسېدلے ؤ چې وئیل به ئې چې د سړکونو اوس ترقۍ کښې هېڅ کردار نشته. دا يوه داسې خبره ده چې بنده ورته د حماقت نه بغېر بل څۀ نۀ شي وئېلے ځکه چې چرته سړک نۀ وي هلته ترقي څۀ چې تهذيب او تمدن نۀ وي. سړکونه چې څومره جوړېږي يا څومره ښۀ کېږي، دې سره د ترقۍ رفتار توندېږي. اوس چې خېبر پښتونخوا کښې واکمن ګوند هم دغسې یوه منصوبه شروع کړه نو عمران خان د خپل تنقید نه حسبِ روایت یوټرن واخست.

ولې د واکمن ګوند لۀ خوا د پېښور د رېپډ بس ټرانزټ نظام جاج اخستل ضروري دي. شپږویشت کلوميټره اوږد دې سړک باندې به اتۀ څلوېښت (48) اربه روپۍ لګښت راځي. دې رقم کښې (41) اربه روپۍ د اېشيائي ترقياتي بېنک قرضه شامله ده اوصرف اووۀ (7) اربه روپۍ به د صوبائي خزانې نه لګولې شي. د ترقياتي کارونو د پاره د مالياتي ادارو نه قرضه اخستل یو جواز لري خو دا کتل پکار دي چې دا سرمايه کاري ده او کۀ نه دا رقم څۀ بل مد کښې لګي. ظاهره ده چې د رېپډ بس ټرانزټ منصوبه څۀ ترقياتي منصوبه نۀ ده، يعني د دې تعلق د اقتصادي ترقۍ سره نۀ دے بلکې دا د اولسي خېر ښېګړې Social Uplift يوه منصوبه ده. دې منصوبې د پاره د يوې بېن المللي مالياتي ادارې نه دومره غټه قرضه اخستل مناسب کار دے او کۀ نۀ دے؟ اٰيا د دې منظوري د اسمبلۍ نه اخستې شوې ده او کۀ نۀ؟ د دې رقم واپسي به څنګه کېږي؟ د دې قرضې د سود شرح څۀ ده؟ ځکه چې اېشيائي ترقياتي بېنک کله هم پۀ اسانو شرطونو او کمه شرحِ سُود قرضه نۀ ورکوي. بله خبره دا ده چې پۀ دې منصوبه څومره خرڅ کېږي د دې فائده به دومره وي او کۀ نه؟ مطلب دا چې پۀ اٰوټ پُټ او اِن پُټ کښې څۀ توازن دے؟ دې لړ کښې يوه د افسوس خبره دا ده چې زمونږ خلق د اوږدو بسونو پۀ ځاے پۀ وړو ګاډو کښې سفر کولو ته همېشه ترجيح ورکوي. دې نظام کښې به اوږدۀ بسونه چلېږي. بله دا چې هر کس زر تر زره ځان منزل ته رسول غواړي. دې نظام کښې شپږ ويشت ميله لار کښې یو دېرش 31 سټېشنونه تجويز شوي دي. کۀ چرې هر يو بس پۀ هر سټېشن يو منټ هم ودرېږي نو د هر مسافر 31 منټه به دې کښې ضائع کېږي. زما پۀ خيال زيات خلق پۀ دې بسونو کښې ځکه سفر ته ترجيح نۀ ورکوي چې دې کښې سټاپونه زيات دي. کۀ چرې سټاپونو او سټېشنونو کښې کمے راشي نو بيا امکان لري چې دا نظام کاميابې ومومي. بله اهمه خبره دا ده چې پېښور ښار کښې د ټرانسپورټ دومره مسئله نشته، دلته د ټرېفک مسئله زياته ده. بايد چې دې طرف ته پام لرنه شوې وه. ضرورت د دې خبرې دے چې د پېښور رِنګ روډ زر مکمل کړے شي او د ناګمان نه تر حيات اباد يو بل سړک جوړ شي. دغه شان کوهاټ روډ د حيات اباد سره د يو نوي سړک پۀ ذريعه وتړلے شي. خېبر روډ د پوځ نه ازاد کړے شي او دا روډ پلن کړے شي يا د دې د پاسه بل سړک جوړ کړے شي. د ټرانسپورټ د مسئلو د حل پۀ مقابله کښې د ټرېفک مسئلې هوارولو ته زياته توجو ورکول پکار دي.

دا خبره د پام وړ ده چې موجوده حکومت پۀ تلو تلو کښې صوبه د داخلي او خارجي قرضو د یو داسې دروند پیټي د لاندې پرېږدي چې کۀ دلته راتلونکے سرکار هر ګوند جوړوي، د قرضو دا پېټے به ئې پۀ ترقیاتي منصوبو اثر انداز کېږي.