پاکستان کښې پښتانهٔ او نور قامونه – مشتاق احمد درانے

متعلقه مضامين

د عدم تشدد د نړيوالې ورځ شاليد – مشتاق احمد دُراني

د اسلامي جمهوريه پاکستان “زوړ کپتان” – مشتاق دراني

پښتون پرلت او پاکستانۍ میډیا – مشتاق درانے

ټوله نړۍ کښې د پوهه او مهذب ریاستونو د پاره د خپل اولس سرشمېرنه تل یو مهم کار ګڼلے او منلے کېږي. د ابادۍ شمېر کره او ښکاره ساتل او د دې دېو قابو کښې راوستل د هر ملک پۀ ترجیحاتو کښې شامل وي. ابادي د ضرورتونو وېشلو،پوره کولو او د انساني وسائل معلومولو د پاره ډېر اهمیت لري.

پاکستان کښې د سرشمېرنې روایت لکه دلته د کېدونکو ووټونو او رېفرنډمونو همېشه مشکوک پاتې دي. اوس خو دلته د اور سره لوبو کولو )د ترهګرۍ پۀ ضد جنګ یوه ټوقه ګڼلو( نه پس سرشمېرنه هم پوځ ته وسپارلې شوه.

کله چې مختلفې قامي اکایۍ پۀ څۀ باهمي شرائطو یو ریاست کښې د یو ځاے اوسېدو معاهده وکړي نو د پارلېماني نظام سم او پۀ لاره ساتلو د پاره، چې چا ته پکښې د محرومۍ احساس سر پورته نۀ کړي، د سرشمېرنې کردار نور هم مهم شي.

لکه څنګه چې مې وړاندې ولیکل، پاکستان کښې سرشمېرنې نه پس تل دلته اوسېدونکو قامیتونو ته د اعتراض پوره پوره امکانات پېدا کولے کېږي. د کال 2017ز سرشمېرنه دې لړ کښې زمونږ پۀ وړاندې یو لوے ثبوت دے. د سرشمېرنې د پاره جوړ شوي فارم نه واخله د دې نتیجو پورې پۀ هره مرحله هر ذهن کښې سوال ودرېدلے دے. اوس هر څنګه چې دي، نتیجې مخې ته راتللو نه پس مرکزي اسمبلۍ کښې د پنجاب څۀ نشستونه کمېږي او د خېبر پښتونخوا څۀ نشستونه زیاتېږي. زۀ دغه لړ کښې اعداد و شمار پله ځکه نۀ ځم چې لا تر دې دمه زما مطلوبه تفصیلات د متعلقه ذمه وارو ادارو لۀ خوا مخې ته راوړے شوي نۀ دي. سرشمېرنې نه پس د ملک مرکزي اسمبلۍ د راغلو نتیجو تر مخه د نوو حلقه بندیو اصولي فېصله کړې ده، خو لۀ بده مرغه دا میاشت تېره شوه او تر دې دمه سېنټ کښې کورم پوره شوے نۀ دے چې د نوې سرشمېرنې تر مخه د نوو حلقه بندیو د پاره ائیني لاره پرانستې شي.

زۀ دلته د کال 2017ز د سرشمېرنې تر مخه پاکستان کښې د پښتنو او دلته مېشته نورو قامونو د ابادۍ شمېره، د مربع میل پۀ سر ابادي، د مرکزي اسمبلۍ ټولې حلقې، د مرکزي اسمبۍ یوې حلقې د پاره ابادي، د هرې صوبې د صوبائي اسمبلۍ ټولې حلقې او د هرې حلقې د پاره د ابادۍ اعداد و شمار وړاندې کوم. د سیمې د رقبې سره د کال 1998ز ابادي هم مخې ته ږدم. یاده دې وي چې د ګلګت بلتستان پۀ حقله اعداد و شمار بوجوه دلته وړاندې کړے شوي نۀ دي، ځکه چې د متعلقه ذمه وارو ادارو پۀ وېبپاڼو او راپورونو کښې تر دې دمه دغه معلومات شامل کړے شوي نۀ دي.

د مرکزي او صوبائي اسمبلیو د پاره د اولسي نمائندګانو شمېر هم زړه پۀ زړه دے.

امید لرو چې ډېر زر به دا تفصیلات د متعلقه ادارو نه مخې ته راوړے شي او زۀ به ئې د “پښتون” لوستونکو د پاره وړاندې کړم.

راپور کښې راکښلے شوي ګرافونه هم د موجوده تفصیلاتو پۀ بنیاد دي.

پاڪستان

ټوله رقبه: 796,095 مربع کلوميټر

1998

ټوله ابادي: 132,352,279

في مربع ميل ابادي: 166.3

2017

ټوله ابادي : 207,774,520

في مربع ميل ابادي: 260.99

د مرکزي اسمبلۍ(NA) ټول (جنرل) سيټونه: 272

پاکستان کښې د مختلفو قامیتونو د رقبې موجوده وېش

خېبر پښتونخوا

ټوله رقبه: 74,521 مربع کلوميټر

1998

ټوله ابادي:17,743,645

في مربع ميل ابادي:238.1

2017

ټوله ابادي :30,523,371

في مربع ميل ابادي: 409.59

ضلعې: 25

د مرکزي اسمبلۍ(NA) ټول (جنرل) سيټونه: 35

د يوېNA پۀ سر ابادي: 872,096.3

د صوبائي اسمبلۍ(PK) ټول (جنرل) سيټونه: 99

د يوېPK پۀ سر ابادي: 308,316.87

فاټا

ټوله رقبه: 27,220 مربع کلو ميټر

1998

ټوله ابادي:3,176,331

في مربع ميل ابادي:117

2017

ټوله ابادي :5,001,676

في مربع ميل ابادي: 183

اېجنسيانې/ ضلعې: 7

تحصيلونه: 48

د مرکزي اسمبلۍ(NA)ټول سيټونه: 12

د يوې NA پۀ سر ابادي: 416,806.3

د صوبائي اسمبلۍ ټول (جنرل) سيټونه: 0

پنجاب

ټوله رقبه: 205,345 مربع کلوميټر

1998

ټوله ابادي: 73,621,290

في مربع ميل ابادي: 358.5

2017

ټوله ابادي :110,012,442

في مربع ميل ابادي: 535.74

ضلعې: 36

د مرکزي اسمبلۍ(NA) ټول (جنرل) سيټونه: 148

د يوېNA پۀ سر ابادي: 743,327.3

د صوبائي اسمبلۍ(PP) ټول (جنرل) سيټونه: 297

د يوې PP پۀ سر ابادي: 370,412.4

بلوچستان

ټوله رقبه: 347,190 مربع کلوميټر

1998

ټوله ابادي: 6,565,885

في مربع ميل ابادي:18.9

2017

ټوله ابادي : 12,344,408

في مربع ميل ابادي: 35.55

ضلعې: 32

د مرکزي اسمبلۍ(NA) ټول (جنرل) سيټونه: 14

د يوېNA پۀ سر ابادي: 881,743.42

د صوبائي اسمبلۍ(PB) ټول (جنرل) سيټونه: 51

د يوې PB پۀ سر ابادي: 242,047.2

سندهـ

ټوله رقبه:140,941 مربع کلوميټر

1998

ټوله ابادي: 30,439,893

في مربع ميل ابادي:216

2017

ټوله ابادي :47,886,051

في مربع ميل ابادي: 339.76

ضلعې: 29

د مرکزي اسمبلۍ(NA) ټول (جنرل) سيټونه: 61

د يوېNA پۀ سر ابادي: 785,020.5

د صوبائي اسمبلۍ(PS) ټول (جنرل) سيټونه: 130

د يوې PS پۀ سر ابادي: 368,355.77

اسلام اباد (د ملک پلازمېنه)

ټوله رقبه: 906 مربع کلوميټر

1998

ټوله ابادي: 805,235

في مربع ميل ابادي:888.78

2017

ټوله ابادي :2,006,572

في مربع ميل ابادي: 2,214.75

د مرکزي اسمبلۍ(NA) ټول (جنرل) سيټونه: 2

د يوېNA پۀ سر ابادي: 872,096.3

خېبر پښتونخوا سره د فاټا ادغام نه پس:

ټوله رقبه:101,741 مربع کلوميټر

د 2017 د سرشمېرنې پۀ مطابق:

ټوله ابادي :35,352,047

في مربع ميل ابادي: 349.1

د مرکزي اسمبلۍ(NA) ټول (جنرل) سيټونه: 47

د يوېNA پۀ سر ابادي:752,171.21

Population

Pple/m²

NA

Ppl/NA

PA

Pple/PA