Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
متعلقه مضامين
پۀ 2014 کښې چې کله د امریکې حکومت اعلان وکړو چې افغانستان نه به غټې او درنې امریکائي دستې وځي او صرف د تربیت، څارنې او هوائي دستې به پاتې کولې شي؛ دې منصوبې اعلانېدلو سره سم پاکستان کښې د نواز شریف د پاکستان مسلم لیګ د منتخب حکومت پۀ ضد ډي چوک اسلام اباد کښې یو پرلت هم اعلان شو او پۀ شمالي وزیرستان کښې موجود د ترهګر نېټ ورک پۀ ضد پوځي عملیات هم پېل شول. د پوځي عملیاتو نه مخکښې چې حکومت طالبانو سره د مذاکراتو فېصله وکړه او طالبانو نه ئې د هغوي د نمائنده کمېټۍ غوښتنه وکړه نو تحریک طالبان پاکستان سره د نورو د مرحوم مولانا سمیع الحق او عمران خان نومونه د خپلې غاړې نه تجویز کړي وو.
د پوځي عملیاتو پۀ نتیجه کښې لږه موده وروستو د پنحابي طالبانو مشر عصمت الله معاویه اعلان وکړو چې خپل عملیات به افغانستان کښې جنګ ته محدود ساتي او پاکستان کښې به هېڅ قسمه عملیات نۀ کوي. لږه موده وروستو هم دغه قسمه اېمنسټي د تحریک طالبان ویاند احسان الله احسان ته د هغۀ د تسلیم کېدو نه وروستو ورکړې شوه او هغه د پاکستان پۀ ټیلیوېژنونو پۀ ډاګه راوستے شو کومو کښې هغۀ دا دعويٰ وکړه چې تحریک طالبان پاکستان سره د هند د استخباراتي ادارې ‘را’ مرسته ده. تحریک طالبان مات شو او د دې پاتې شونکي د پولې نه اخوا شړونکي شو. هغه وخت کښې د شمالي وزیرستان د عالمي ترهګر نېټ ورک کوم چې حقاني نېټ ورک، ایسټ ترکمنستان مومنټ، د حافظ ګل بهادر د طالبانو شوريٰ، د حافظ سعید لشکر طیبه او نور واړۀ لوي وسله وال تنظیمونه شامل وو، دغه ټول پۀ دوړو کښې پټ شو. د راپورونو تر مخه دغه ډلې افغانستان ته ټېل وهلې شوې. افغانستان کښې د جنګ مرکزونه پراخه شو او د ترهګرو نېټ ورک د سوېلي او شرقي افغانستان نه شمالي افغانستان ته وغزېدو.
دې دوران کښې پاکستان کښې دننه یو څو خبرې ډېرې پۀ زور او پۀ ډېر تسلسل سره د مرکزي لړۍ پۀ ميډیا او پۀ ټولنیزو رسنیو کښې پۀ مخکښې بوتلې شوې. یوه خبره د 2013 د ټولټاکنو د درغلو او څلورو پنکچرونو دومره خوره کړې شوه چې تا به وې چې جوړې د پاکستان او د نړۍ تر ټولو لویه شخړه هم دغه ده. دوېمه خبره دا کوڅه پۀ کوڅه خوره کړې شوه چې د پاکستان تر ټولو لویه مسئله کرپشن ده اوکرپشن کښې د جرنېلانو، عمران خان او څو ججانو نه علاوه نور ټول سیاستدانان، افسران او عام خلق شامل دي. نواز شریف او د هغۀ منتخب حکومت ته د ‘سیسلین مافیا’ (Sicilian Mafia) خطاب ورکړے شو، مولانا فضل الرحمان ته د ’ډیزل’ لقب عطا کړے شو، آصف زرداري ته د ټین پرسنټ (10%) پۀ ځاے ‘ټونټي پرسڼت’ لقب ور کړے شو، اے اېن پي ته ‘ایزي لوډ’ ووئیلے شول او پي مېپ پۀ ‘خائنان’ مشهور کړے شول.
د ترهګرۍ جنګ او د امن بیانیه پۀ شا لاړه. افغانستان کښې هره ورځ پۀ سلګونو مرګونه د نظر نه پناه شول. ایران سره شخړه نوره ژوره شوه. هند سره د خبرو اترو عمل پۀ ځاے ودرېدو او د اے اېن پي د کارکنانو د هدفي وژنو چې کومه لړۍ د 2007 نه پېل شوې وه، هغه دومره تونده شوه لکه چې د ګوند ټول کېډر ماتول غواړي. د څوارلسم اګست 2014 نه راواخله د دسمبر 2014 پورې اسلام اباد کښې پۀ کنټېنر ولاړ عمران خان د کنځلو، دعوو، سپکاوي، او بد تهذیبۍ یو نوے رېکارډ جوړ کړو. داسې ښکارېده چې دغه سړے د هټلر ګوئبلز (Goebbels) سره پۀ سیالۍ کښې دے. پۀ پارلېمان حمله وشوه، پۀ سرکاري ټیلیوېژن حمله وشوه؛ تر دې چې د پولیس پۀ افسرانو تشدد هم وشو. دې وخت کښې چې کومه خبره ډیره مخښې ته راغله هغه د امپائر ګوته وه. د پاکستان د سیاست ټول محور د امپائر ګوته شوه.
دسمبر 2014 کښې د پېښور د اٰرمي پبلک سکول د خونړۍ پېښې نه وروستو د پاکستان ‘ګوئبلز’ د کنټېنر نه راکوز شو او د امپائر پۀ وېنا اسلام اباد کښې ټول سیاسي ګوندونه، حکومت او د پوځ جرنېلان کښېناستل او داسې ښکاره شوه لکه چې د پاکستان حکومت او جرنېلان د ترهګرۍ روزګار راغونډول غواړي – د ‘نېشنل اېکشن پلان’ پۀ شکل کښې پۀ شلو نکاتو اتفاق هم وشو او دغه لوظ هم وکړے شو چې د وسله والو ډلو او د دوي د بیانیې پۀ بنیاد به جوړه شوې خارجه پالیسۍ نه لاس واخستے شي. دې 
پلان کښې چې د پوځي عدالتونو، د ټولنیزو رسنیو او پوځ ته د هغه وخت د فاټا )ایجنسیو( او بلوچستان کښې د خلقو د نیولو او تفتیش کولو کوم نکات شامل کړے شوي وو، د هغې د پاره سمدستي قانون سازي وشوه او چې کومې نکتې د پالیسیو د بدلولو، پنجاب کښې د وسله والو ډلو پۀ ضد د عملیاتو، د مدرسو د اصلاحات او فاټا د اصلاحات پۀ حقله وې، د هغو نفاذ وځنډولے شو.
دې دوران کښې دوه خبرې مخې ته راغلې – یوې غاړې ته ‘ډان لیکس’ مخې ته راغلل )د څۀ تر مخه چې دا واضحه شوه چې پاکستان کښې د نواز شریف منتخب حکومت د پوځ جرنېلانو ته دا خبره مخې ته کېښوده چې د وسله والو ډلو ساتلو او پۀ سیاسي او اقتصادي توګه نړۍ کښې یواځې کېدلو کښې دې د یوې خبرې انتخاب وکړي(.
بلې غاړې ته ‘پانامه پېپرز’ خپارۀ شول او دې پېپرز کښې د پاکستان د څۀ د پاسه څلور سوه شخصیاتو بهر ملکونو کښې کمپنۍ وښودلې شوې. د پاکستان سپریم کورټ پۀ دې سو موټو واخستو او د وزیر اعظم د کرپشن د تحقیقاتو د پاره جوائنټ اېکشن کمېټي جوړه شوه؛ کوم کښې چې د پاکستان استخباراتو ته هم نمائندګي ورکړې شوه. د کال نیم د مقدمې نه وروستو د پاکستان منتخب وزیر اعظم نواز شریف د کرپشن پۀ ځاے پۀ اقامه کښې بر طرف کړے شو.
دې نه وروستو د فوج زړو او نوي جرنېلانو میډیا کښې اتلسم ائیني ترمیم او صوبائي خودمختارۍ پسې راواخسته. د پښتنو او بلوچ سیاسي ګوندونو غږ میډیا کښې وتړلے شو او پۀ ټولنیزه میډیا د اے این پي پۀ ضد یو پراخه کمپائن پېل شو. د 2016 او 2017 دوه کاله بیخي هغه ټول سیاسي ګوندونه کوم چې د ترهګرۍ پۀ ضد وو، خارجه پالیسۍ د پاره ئې د وسله والو ډلو د استعمال د بندولو مطالبه کوله؛ افغانستان کښې ئې د جنګ کوونکو د پاکستان پۀ خاوؤره د شتون غندنه کوله، د صوبائي خود مختارۍ ساتنه ئې کوله، د وفاقي پارلېماني جمهوري نظام خلاف دسیسې ئې اولس د پاره د ډېر زیان سوب ګڼلې او د منتخبو ادارو او پارلېمان د لوړتیا خبره ئې کوله؛ هغه ټول ګوندونه پۀ ګوته ګوته پۀ نخښه شو. اګرچې دې دوران کښې د فاټا د انضمام یو نیمګړے بِل هم پاس شو.
د پاکستان د هغه وخت د چیف جسټس دوه دلچسپۍ پاتې شوې. یو د تحریک انصاف پۀ ضد د ممکنه کامیابو امیدوارانو زندان ته لېږل او بل ډېم جوړول – د ‘نېب’ سرګرمیانې زیاتې شوې او د انتخاباتو مضبوط امیدوارانو ته ئې دوه لارې پرېښودې – یو لاره د زندان وه او بله لار د تحریک انصاف وه. پۀ شخړه ‘الېکټېبلز’ تحریک انصاف کښې شامل شول او ووینځلے شول. الېکشن کمېشن هم ډېر مستعد شو او د جولایۍ 2018 د انتخاباتو د پولنګ سټېشنو دننه او بهر، د رېټرننګ افسرانو او د ووټونو د شمېر ټوله ذمه واري ئې د پاکستان فوج ته ورکړه. فوج دا کمال وکړو چې د ووټونو شمېر ئې د سیاسي ګوندونو د امیدوارانو د پولنګ اېجنټانو پۀ غېر موجودګۍ کښې وکړو او عېن د ووټونو د شمېر دوران کښې د شمېر مشین خراب شو او دغسې د جولایۍ 2018 د پاکستان عمومي انتخاباتو کښې د جرنېلانو، د چیف جسټس، د نېب او د الېکشن کمېشن متفقه امیدوار ګوند د تحریک طالبان همزاد تحریک انصاف مرکز، پنحاب او خېبر پښتونخوا کښې انتخابات لوټ کړل.
پاتې شو اولس – نو هغوي تر اوسه کله خپل ځان ته ګوري او کله خپلو کورونو ته.