اېمل ولي خان دې خداے زر کلن کړي چې څۀ هم وائي نو بېخي د نخښې مېنځ وولي. کۀ د پښتون سياست خبره کوي نو سړے پام کوي چې ګنې ولي خان بابا لګيا دے، کۀ د پښتون د سوکاله ژوند خبره کوي نو لوے بابا باچاخان سړي ته مخې ته ودرېږي او کۀ د پښتون د شناخت او د پښتون د حق خبره کوي نو سړے وائي چې ګنې کټ مټ ملي مشر اسفنديار ولي خان ته غوږ دے. پۀ موجوده حالاتو کښې کۀ يو خوا د پاکستان ټولې سياسي او مذهبي ډلې د خپلو خپلو مفاداتو او ګټو پۀ غرض غلې دي او خولې ئې ګنډلې دي نو بلخوا يو عوامي نېشنل ګوند دے چې بېخي ښکاره جاره پۀ مېدان ولاړ دے او د خپل قام، خپلې خاورې او د سيمې د امن او جوړېدونکي صورتحال خبره کوي. پۀ سياسي مشرانو کښې يوازې د عوامي نېشنل ګوند مشران دي چې جاري ډاګي خبره کوي او هېڅ کوم د مفاداتو ګټه تاوان پۀ نظر کښې نۀ نيسي. کۀ د اسلام د سپېځلي نوم د استعمال خبره ده او کۀ د خپل کلتور د بقا، د منطقې د رامخته کېدوکني انځور خبره ده او کۀ د ملکي سياست، پۀ هر ډګر نن پۀ ملک کښې يوازې عوامي نېشنل ګوند د خپل واضح او ښکاره دريځ سره پۀ مېدان ولاړ دے. نور غږونه لۀ وېرې ټول خاموش او تت دي خو د وېرې او سياسي بې يقينۍ پۀ دې چاپېرچل کښې يو غږ داسې دے چې د ژوند انګازه ده. دا غږ د ځوان اېمل ولي خان دے. اېمل ولي خان نن د ملک پۀ سياست کښې يو ځلنده ستورے دے ځکه چې خبره کوي نو پۀ ډاګه ئې کوي او خپل ګوند، قام او خپله خاوره تر هر څۀ مقدم مني.
څۀ وخت مخکښې وزيراعظم عمران خان يو وېب ټي وي ته پۀ مرکه کښې ډېر پۀ غرور دعوي کړې وه چې د امريکي د اډو مطالبو ته ئې “اېبسلوټلي ناټ” وئيلے دے. پۀ دې خبره ناخبرو ځوانانو ځمکه اسمان يو کړي وو او د کپتان د بهادرۍ ئې قصيدې کولې. پوهه خلک هغه وخت هم پوهه وو چې قيصه څۀ ده خو ازلي ناپوهه به څوک پوهه کړي. نن چې کله امريکه لۀ افغانستان څخه ووځي نو پنځه زره پوځيان ئې بل چرته نه بلکې پۀ ملک کښې د کراچۍ او اسلام اباد پۀ لويو لويو هوټلونو کښې د يوې مياشت لپاره مېلمانۀ دي. څۀ شوه هغه د “اېبسلوټلي ناټ” نعره؟ څۀ شو هغه د “اېبسلوټلي ناټ” غرور؟
اېمل ولي خان ته چې چرته هم موقع پۀ لاس ورځي نو د خپل قام د پوهه کولو هڅه کوي. د خپل قام د بېدارولو هڅه کوي. خپل قام پوهه کوي چې څوک ئې د اسلام پۀ سپېځلې نامه نور دوکه نۀ کړي. خپل قام پوهه کوي چې څوک ئې د خپل کلتور څخه بدظن نۀ کړي او خپل قام پوهه کوي چې څوک ئې د خپل سياست نه محرومه نۀ کړي. د اګست پۀ يو کم دېرشمه نېټه ئې د چارسدې پۀ دولت زۍ سيمه کښې يوې شموليتي غونډې ته پۀ خپل تقرير کښې داسې خبرې وکړې چې کۀ پښتانۀ ئې د زړۀ پۀ غوږونو واوري نو سمندر ئې پۀ کوزه کښې بند کړے دے. اېمل ولي خان ووئيل چې زمونږ خلاف د اسلام پۀ نامه پروپېګنډه کېږي خو دا هر څۀ نوې نۀ دي ځکه چې زمونږ د مشرانو خلاف هم داسې پروپېګنډې شوې دي خو زۀ دا وايم چې هر پښتون پېدائشي مسلمان دے نو بيا دلته د کفر او اسلام جنګ د څۀ مقصد لپاره دے؟ وې وئيل چې دا اختيار صرف د خداے دے چې څوک بخښي او څوک نه. وې وئيل چې زۀ پۀ خپله سپېځلې عقيده بېخي واضحه يم او چا ته هم دا حق نشته چې ما ته د مذهب پۀ نامه سرټيفيکېټ راکړي. دا خلک قام ګمراه کوي او هغه هم د اسلام پۀ پاکه نامه. اے پښتنو واورئ، پۀ دې خاوره جنګ د کفر او اسلام نۀ دے.
د کپتان د “اېبسلوټلي ناټ” لطيفې پۀ اړه ئې ووئيل چې نن ډرون حملې د کوم ځاے نه کېږي، د کراچۍ او اسلام اباد پۀ هوټلونو کښې د کوم ملک پوځيان پراتۀ دي. کۀ امريکه ووځي نو دلته څۀ کوي؟ اېمل خان زياته کړه چې ننني حالات د پښتون تاريخ “تور ترين” حالات دي. مونږ امن غواړو خو د دې خلکو نه د امن هيله پۀ کوم بنياد؟ نن خلک جنګ لپاره بهانې لټوي او واورئ چې دا ځل به دا اور پۀ اباسين هم پورې وځي.
يه پښتنو، د خلکو پۀ چغو او نعرو مۀ تېروځئ! يه پښتنو ويښ شئ، بېدار شئ.
دا خلک نن د “بېخي نه” چغه وباسي او چې حکم ورته وشي نو بيا پۀ پښو پرېوځي:
دې بعضې خلکو ته پۀ هېڅ ځانونه بد نۀ ښکاري
د چا پۀ پښو چې هم پرېوځي پۀ نخرو پرېوځي
ډاکټر خالق زيار