يو څو خاطرې او د دين مسئلې – سيد اعزاز علي شاه طورو

متعلقه مضامين

“د ديدار شوق او عامر” – سکندر خان سکندر

د هجري کلېنډر د مياشتو پۀ نومونو کښې پټ رازونه – فضل مومند

غني خان، يوه کتنه – مولانا محمد يوسف بونېرے، کوالالمپور

“يو څو خاطرې” د اسرار د طورو يو دلچسپ او زړۀ راښکونکے مبينه تصنيف دے. چې د طورو د يو نامور عالم دين مولانا محمد عنايت الله صېب عنايات دي. چا چې خپل ټول ژوند د دين اسلام خورونې او د اولس خدمت ته وقف کړے ؤ. دا خاطرې ياداشتونه، يادګارونه واړۀ مضامين دي. چې د علم د دردانو نه ډک دي. زۀ ترې يو څو را اخلم او د لوستونکيو مخې ته ږدم چې څومره ګرانې ګرانې مسئلې ډېر پۀ اسانه حل شوې دي.

ښاغلي اسرار د طورو پۀ ډير ښکلي انداز کښې د يو منلے شوي عالم مولانا عنايت الله صاحب پاک پاکيزه شخصيت خاطرې ترتيب کړې دي. چې پۀ کښې د ژوند پۀ ګڼو اړخونو بحث شوے دے. دا د علم پلوشې دي، رڼاګاڼې دي او نن وخت کښې داسې ښکاري لکه چې څوک پۀ تورو تيارو کښې ډېوې بلې کړي. د جهالت د تېرو خلاف د جهاد اغاز وکړي.

مئينو ډېوې بلې کړې پۀ ننګ د رڼاګانو

بس ونښتو تيارو سره اوس جنګ د رڼا ګانو

(م ر شفق)

مولانا صېب د ملت اسلامي يوه لويه سرمايه وه. هغوي به اکثر پۀ خبرو خبرو کښې لوې لوې مسئلې او ګرانې ګرانې نکتې اسانې کړې او حل به ئې کړې. هم دغه رنګ زۀ پۀ يو څو نکتو طائرانه نظر اچول غواړم چې ډېر ساده ،اسان او روان انداز لري. پۀ خاطروکښې د ليکوال د فن ښکلا ځلېږي.

صفحه ٣٦

“د قبرونو احترام” خاطره کښې د قبرونو احترام بيان شوے دے. د مسلمانانو د قبرونو حفاظت او احترام لازمي دے. پۀ قبرونو کښېناستل ګناه ده.

د مومنانو ارواح ته د مشرکانو پۀ صحبت اذيت رسي ( کفايت المفتي جلد ١٠ صفحه ٥٢٤ ترجمه اسرار)

د ابو هريره (رض) پۀ روايت رسول الله صلي الله علېه وسلم فرمائيلي دي. چې تاسو نه يو تن پۀ سکروټو کښېني نو جامې او څرمن به ئې سوزي نو دا سوزېدل ورله د دې نه غوره دي چې دے پۀ قبر کښېني. (سن ابوداود کتاب الجنائز)

د قام اصلاح او د الله رضا:

مولانا صېب وائي چې زما د قام افراد پۀ خانداني دښمنو کښې يوبل وژني نو ماله خوب نۀ راځي. دا ناپوهه د جهنم پۀ اورکښې ځان له ځاے جوړوي. نو چې زۀ د دوي د اصلاح کوشش ونۀ کړم نو الله به رانه ناراض شي.

ختم نبوت: مولانا صېب د ختم نبوت مسئله پۀ عام فهم لفظونوکښې بيان کړې ده.

1. قران دين ته اکمل او اتمم وائي نو د بل نبي ضرورت پاتې نۀ شو.

2. د اوبو ډک جام کښې نورې اوبۀ نۀ ځائېږي.

3. قران ، حديث او تاريخ د حضرت محمد صلي الله علېه وسلم يو نوم احمد ښائي. والدين زوي له غلام احمد نوم کېږدي.نو د احمد غلام خو بايد غلام وي. نه چې نبي يا احمد ۔

تقويٰ او متقي:

د ابن عباس پۀ حواله فرمائي: د ښوکارونوکول او بدوکارونو نه اجتناب کول تقويٰ ده. (نېکي خېر دے او بدي ضرردے. متقي بې ضرره وي)

چې کوم مسلمان دالله د عذاب نه وېرېږي د ګناهونو نه ځان ساتي. د الله اطاعت کوي. دالله حکم مني دا متقي دے. وسيله. بحواله د ابن عباس (رض)

وسيله د الله تعالي د قرب او رضا د حاصلولو ذرائع دي. د کلمه طيبه هر قائل چې څومره پۀ خلوص د الله تعالٰي عبادت کوي . د الله د مخلوق سره مينه کوي، د انسان خدمت کوي نو دا سړے يا ښځه وسيله مومي. وسيله پۀ جنت کښې د نېکانو خلقو يو خاص مقام دے. هلته خوږ نبي صلي الله علېه وسلم سره د نېکانو او پاکانو مسلمانانو ملاقات کېږي.

د جمعې د مانځۀ نه پس دوه رکعته مونځ (صفحه ٤٣)

د امام ابو يوسف صېب (رح) نه منقول دي چې احتياطاً ئې کول بهتر دي. (الاختيار نرح المختار جلد اول صفحه ٥٤ حاشيه)

قرض نۀ ادا کول او د مقروض جنازه:

مولانا صېب وائي چې نبي علېه السلام فرمائيلي دي “چې د قدرت لرلو باوجود قرض نۀ ادا کول ظلم دے” اول اول به رسول الله صلي الله علېه وسلم دمقروض جنازه نۀ کوله. بيا به ئې کوله. نو دا فعل د اولني فعل د پاره ناسخ شو. (عمدة القاري _ ابن ۔ ۔ ۔ ۔ )

لوستل او عمل :

پۀ جومات کښې درس کېدو يو بنده پۀ دغه وخت نالۍ صفا کوله يو ملګري پرې ټک وکړو دا څۀ ګنده کار کوې. هغۀ د مولانا صاحب نه مسئله وپوښتله. مولانا صېب وفرمائيل “مونږ لوستل وکړل تا عمل وکړو” (بخاري او مسلم)

سجده سهوه او قرات:

څلور رکعتي مونځ کښې پۀ اولنو دوه رکعتونو کښې د قراة مانځه نه پس د قراة د وجوب ذکر دے. کۀ پۀ اولنو کښې ونۀ وائي نو وروستيوکښې دې ووائي. او کۀ سهواً هډو قراة سورة الفاتحه ئې ونۀ وئيله نو سجده سهوه به وکړي او کۀ سجده سهوه ئې ونۀ کړه نو دوباره به د مانځۀ اعاده وکړي.

د قران پاک نازلېدل:

قران پاک د رمضان پۀ مياشت کښې نازل شوے. مولانا صېب فرمائي چې تورات، انجيل او نور الهامي کتابونه هم د رمضان پۀ مياشت کښې نازل شوي دي. قران پاک پۀ لېلة القدر کښې د بېت العزت نه د دنيا اسمان نه پۀ يوځل نازل شو. بيا پۀ خواو شا ٢٣ کلو کښې د ضرورت مطابق نازلېدو.

د قران اوقاف پېژندل:

مولانا صېب فرمائيلي دي چې حضرت عبدالله بن عمر (رض) او نورو اصحابانو رضوان الله عليهم به قران د حلال او حرام زده کولو سره سره د رسول الله (ص) نه اوقاف هم زده کول. تاسو خپل استاد نه سبق واورئ . او د ودرېدو اوقافو مقامونه بيا زده کړئ. پۀ ادل بدل وقف معنٰي بدلېږي. دغه دې کتاب ګرانې ګرانې اسلامي نکتې ډېرې اسانې کړې. د دې کتاب لوستل د علم پۀ درياب کښې لاس وهل دي. چې ډېر خوند کوي. دکتاب بيا بيا لوستو سره نوے نوے فېض حاصلېږي.

نوټ: د ټولو مسائيلو د زدکړې د پاره دا کتاب پۀ تفصيل او توجو سره لوستل لازمي دي.

مولانا صېب د باچاخان داصلاحي تحريک د غلامۍ خلاف د جهاد او د عدم تشدد او د صبر د حکمت عملۍ مرسته کوله. او دا طرز عمل ئې د کاميابۍ سبب ګڼلو. د خاطرو پۀ څو مخونو دا حقيقتونه رقم دي؟