Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
متعلقه مضامين
تورے ڪباړي (افسانه) – اشنغر روغانے
توره سوکړۍ ږيره، سکڼ رنګ، سترګې او د لاسو ګوتې؟ لکه د ښارو پنجې ـــ پۀ څلور قونجه دنيا کښې د کونډې ابۍ ایکي يوه اسره ـــ “تور خان” ـــ چې کله کله به ئې ورته د ډېرې مينې نه “شهزاده” هم وې، خو د کلي واړۀ وو چې بې د “توري” به ئې ورته بل نوم نۀ اخستو. خوار لا د درې کالو و چې د پلار د زنې نه ئې کونډې ابۍ چيرړه تاو کړې وه.
وائي چې خمبې به دانو نه لږې او زړونه د خلوص نه ډېر ډک وو. کۀ چا خېرات ورکوۀ کۀ زکات خو د کونډې ابۍ برخه به ئې پۀ ځان قلنګ ګڼله. کله سخته او کله راته، سيکنډي ستنې وې، پۀ شا ئې نۀ کتل او تور خان د اتۀ کالو شو او دومره شو چې کچه اوږو ئې د کباړ درنه بوجۍ اوچته کړه او خپل محنت ئې شروع کړو. چربانګ به د کوره ووتو او ماښام، مازيګر به ئې سېر اوړۀ راخستي وو.
پۀ مزه مزه وخت تېرېدۀ او د توري شونډه شنه شوه. نور څۀ کوې خو کونډه ابۍ کور پۀ کور ګرځي او وائي “بس دے لورې! طور محمد خان له مې څۀ غم کومه او زۀ هم کور کښې يواځې تنګېږم” او يوه ورځ راغله چې کونډې ابۍ طور خان پۀ رېښتيا پۀ غم واړوۀ. سويلۍ توره نۀ وه خو زيړه وه. د مېرنۍ مور د ګيلو بوغمو نه خداے دمه کړه او د کونډې چوپال ئې د جنت نه کم نۀ ګڼلو. کۀ زرها زيړه، ويرزړې او ناپوهه وه خو سويلۍ نۀ وه، د سپرلي سيلۍ وه. تورے پرې خداے د کباړ د بوجۍ نه خلاص کړو او بازار کښې ئې د کباړ دوکان شروع کړو، دا ئې پرې هم وليکل چې “طور خان کباړي” خو هغه پۀ علاقه کښې پۀ “توري کباړي” مشهور ؤ.
تورے د وادۀ او روزګار نه پس ښۀ مطمئن ؤ. پۀ توره سپوره ئې ګزاره روانه وه. يوه ورځ د مور پۀ بلنه لږ د وخته کور ته راغے او راتلو سره ورته کونډې ابۍ پۀ رڼو سترګو ووې:
“يه زويه! اومبارک شه!”
“قربان ابۍ! پۀ خوږو مې مړه شې، خو.”
لا طور خان خبره نۀ وه ختمه کړې چې ابۍ پرې ورمخکښې شوه، “هلک دے هلک، پهلوان دے پهلوان.”
د طور خان زغم کۀ هر څومره ساه راکښله خو د خوشحالۍ اوښکې وې چې لړۍ لړۍ ئې د سترګو نه روانې شوې او غرېو نيولې ئې بيا ابۍ ته ووې،
“هغه سوېلۍ څنګه ده؟”
“هغه هم ښۀ ده ـــ ځه ورشه زويه! نمونځ وکړه او د خداے شکر ادا کړه.”
طور خان د نمونځ اوس ډېر پابند ؤ، ډېر دينداره او پرهېزګاره ؤ. يوه ورځ د ماښام نمونځ نه کور ته راتلو چې رامدل خان ورسره ملاو شو. د علېک سلېک نه پس ئې طور خان له د کاکي مبارکي هم ورکړه او بيا د لختي پۀ غاړه کښېناستل. خبرو خبرو کښې ئې ووې چې “خبر ئې تور خانه! نن سبا ماشومانو ته څاڅکي شروع شوي؟”
“هو يارو! بازار کښې مې پوسټر ليدلے ؤ او ليکلي ئې وو چې دا څاڅکي واړۀ ماشومان د شل مرضونو نه بچ کوي.”
رامدل د طور خان خبره پرې کړه، “ساده ګله! د بچو پلار شوې خو لا خبرې هغه د “توري” کوې.”
طور خان تندے ګونجي کړو، “يار ولې؟ څۀ چل دے؟”
“وائي چې پۀ دې څاڅکو کښې د نر شادو لاړې شاملې وي، کۀ ماشوم د شلو بيمارو نه بچ کړي نو پۀ نورو سلو بلاګانو ئې واړوي، او اے توريه! ځه کنه! تۀ ترې يو بوتلګے واخله او ورته وايه لېبارټرۍ کښې ئې چېک کوم، در دې ئې کړي!!!”
ورځې راغلې دکلي ټولو ماشومانو ته څاڅکي شروع شول. طور خان سوېلۍ ته ووي کۀ خبر شوم چې شهزاده له دې دا څاڅکي ورکړي نو بې مرګه دې نۀ پرېږدم او دغسې شهزاده د پوليو نه محرومه پاتې شو.
پاتې: پۀ مخ
پاتې: طورے کباړي
يوه ورځ طور خان د بازار د تلو نه مخکښې مور ته ووې،
“دعا کوه نن کۀ خېر وي ښار ته پېره کوم، ټرک بوځم، نو چې راشم د شهزاده سنت به هم وکړم او خېرات به هم وکړو” او دغسې د کور نه روان شو. واقعي ده چې د خداے او انسان يوه اراده نۀ وي. کله چې طور خان د کباړ ټرک ډکوۀ نو د هغۀ نظر پۀ کباړ کښې پروت پۀ يو سلنډر پرېوتۀ. دے ورغې او سلنډر ئې را اوچت کړو خو چې څنګه ئې ورله وال معمولي تاو کړو نو يو ناڅاپي ګړز وشوـــ کونډه ابۍ بيا هم ښه وه د توري پلار له ئې زنه تړلې وه، سوېلۍ خو دومره بد قسمته وه چې د طور خان زنه ئې ونۀ تړلې شوه او خلقو وې چې خلق مړي ته ژاړي، کونډې او سوېلۍ د لرګي هغه بکسې ته ژړل چې د طور خان ټوټې ټوټې اندامونه پکښې پراتۀ وو.
چې شهزاده د کال شو مور کټ کښې نمر ته اچولے ؤ نو سخته تبه ورله راغله. د نظر پاڼې لوګي وو کۀ د کونډې ټوټکې، هېڅ اثر ئې ونۀ کړو. تبګۍ نۀ وه د رنځ سپېړه وه. د شهزاده کچه هډوکي ئې لکه د وندنې تاو کړل. بس ـــ
د طور خان او سوېلۍ ترمنځه صرف دغه فرق ؤ چې طور خان د کباړ بوجۍ پۀ اوږو ګرځوله او سوېلۍ د شهزاده بوټۍ.
