Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
متعلقه مضامين
حکومت، بجټ او غريب
د کال دوه زره يويشت او دوويشت د بجټ پۀ هندسو، مدونو، مختلفو پنګو، ټېکسونو، اسانتياؤ او نورو قسم قسم اړخونو هډو خبره نۀ کوو ځکه چې کۀ يو خوا دغه د کهربونو او اربونو خبرې زمونږ پۀ پوهه کښې نۀ راځي نو بلخوا د بجټ دا قيصه اوس داسې کورنۍ کورنۍ ښکاري ځکه چې هر کال دا “بلا” راځي او د غريب سړي کټوۍ او نغرے تالا ترغه کوي . نو څۀ به وشي کۀ مونږ پرې اوس بحث کوو چې فلانکي مد کښې داسې وشو او ډينګري کښې داسې ولې ونۀ شو. هر بجټ کښې نومونه يو شان وي خو بس د پېسو لګښت زيات يا کم وي، نوره خبره بېخي د تېر بجټ پۀ څېر وي . رښتيا دا هم عجيبه ده چې کۀ حکومت د کوم ګوند هم وي خو خبرې او دعوې ئې اکثر يو شان وي . او پۀ دې دعوو او خبرو کښې يوه خبره د دې ملک د ټولو نه زياتې برخې يعنې د غريب اولس پۀ اړه وي . هر بجټ کښې هر حکومت غريب له مبارکۍ ورکوي او دعوې کوي چې غريب له ئې دا ځل ډېره لويه اساني ورکړې ده. غريب سړے هم نور د خداے نه څۀ غواړي خو بس دغه چې د دوه وخته ډوډۍ پۀ حيا عزت او اسانۍ سره وګټي. خو عجيبه دا ده چې غريب سړي کله هم د بجټ خواږۀ و نۀ ليدل . هر بجټ راشي او لاړ شي خو غريب سړے هم هغه شان پۀ ځان اخته پاتې شي . دا ځل بهر حال د بجټ پۀ سېشنونو کښې دوه خبرې داسې وشوې چې مخکښې نۀ وې شوې. يو خو دا چې د اسمبلۍ پۀ مقدس ايوان کښې د حکمران جماعت لۀ خوا پۀ اپوزيشن غړو داسې چپاوونه وشول چې تا به وې چې دا حکومتي غړي اصل کښې پۀ حکومت کښې نه بلکې پۀ اپوزيشن کښې دي ځکه چې کومه لهجه دوي استعمال کړه، کوم ګذارونه دوه وکړل، کومې سپکې تورې دوي ووئيلې، کوم د ايوان سپکاوے دوي وکړو نو داسې کله مخکښې نۀ وو شوي . داسې هم نۀ ده چې ګنې اپوزيشن خاموش ناست وو، د مسلم ليګ ن د غړو رويه هم پۀ هېڅ قانون د ستائنې نۀ ده خو د اصول او پارلېماني تاريخ تر مخه د اپوزيشن خو کار دا وي چې تنقيد به هم کوي او حکومت به نېغې ته هم راښکي خو حکومتي غړو د دوي دغه جمهوري حق هم نۀ منلو او د پارلېمان پۀ دروند خوږ ايوان کښې د ائين کتابونه د ګذارونو لپاره وکارولے شو. بهر حال، دا به د دې ملک او قوم بدقسمتي وګڼو چې د دوي پۀ ووټ او خوښه د فېصلې کور ته رسېدلي خلک د اولس نه بلکې د ځان او خپل ګوند او مشر د نامې د تحفظ پۀ بهانه د ائين، جمهوريت او پارلېماني اصولو سپکاوے کوي . خو دا هم وئيل ضروري دي چې کله هم يو پۀ ائين، جمهوريت، جمهوري اصولو او قانون مئين پارلېمنټېرئين داسې يو ګام نۀ شي پورته کولے څنګه چې پۀ دغه ورځ پۀ اسمبلۍ کښې پۀ حادثاتي توګه راغلي خلکو اوچت کړو. خلک وائي چې د دې هر څۀ مقصد دا ؤ چې د خلکو پۀ نظرونو کښې دا ايوان، اولسي نمائندګان او جمهوري پارلېماني نظام سپک کړے شي . خلک هم صحيح وائي ځکه چې د دې پېښې نه هم دا تاثر ځي خو بيا پۀ دې ملک کښې د جمهوري لاس ته راوړنو او لوے لوے جمهوري مبارزينو کارنامې هم ځان ته څۀ وائي نو کۀ د چا دا خيال وي چې داسې پۀ اسانه به دا نظام ونغاړي او صدارتي نظام ته به لاره هواره کړي نو دا هم يو ګران کار دے . بيا د اولسي نمائندګانو او پۀ خصوصي توګه پۀ حکومت کښې د ناستو خلکو او وزيرانو دا ذمه واري بلکې فرض وي چې اولس ته رښتيا ووائي او کۀ حالات سخت وي نو چې ډاډ ورکړي . پۀ دې مېدان هم د حکومتي جماعت نمائندګان او وزيران ډير پاتې راغلي دي . لکه د وفاقي وزير پروېز خټک د دې بيان مونږ څۀ مطلب واخلو چې پۀ پښتونخوا صوبه کښې غريب د سره شته نه او د پاسه ئې پرې دا هم وئيلي چې کۀ چېرته وي نو دۀ ته ئې وښايئ . دا ډېره غور طلب خبره ده . يا خو پروېز خټک صېب ته د سره د خپلې صوبې د حالاتو پته نشته او يا ښۀ پۀ وس د عمران خان د خوشحالولو لپاره د خپلې صوبې د خوار غريب اولس سپکاوے کوي . کۀ يو سړے پۀ موجوده حکومت کښې او د تېرو درې کلونو راهسې د ګرانۍ او د روزه مره شيانو قيمتونو کښې زياتوالي ته وګوري نو سوال داسې نه چې “غريب چرته دے” بلکې داسې پکار دے چې “غريب به پاتې وي کۀ نه”؟ ځکه چې د تحريک انصاف حکومت د غلطو پاليسيو، نااهلۍ او نالائقۍ لۀ وجې کۀ يو خوا د ملک ټول سېسټم، سياست، معيشت، ګاونډيانو سره اړيکې، عالمي کچ باندې مقام او خارجه پاليسي ځپلې شوې ده نو ورسره د ټولو نه زيات نقصان، زيان او تاوان د ملک غريب سړي ته اوړېدلے دے ځکه چې کۀ بجلي ګرانه شوې ده نو اثر ئې پۀ صنعت او کارخانه پرېوتے، کۀ تېل ګران شوي نو اغېز ئې پۀ ټرانسپورټ شوے، کۀ روپۍ بې وقعته شوې نو اثر ئې پۀ سرمايه کارۍ شوې او کۀ هر شے ګران شوے نو اثر ئې نېغ پۀ نېغه پۀ غريب سړي شوے دے ځکه چې غريب سړے هر ځاے خوار دے. خو بيا هم د صوبې پخواني وزيراعلي پروېز خټک ته پۀ صوبه کښې د غريب درک نۀ دے معلوم! کېدے شي د هغۀ خبره ټيک وي ځکه چې د غريب ليدلو لپاره لږ کليو او بانډو ته سر تا کول پکار وي او ښکاري داسې چې د تحريک انصاف نمائندګان د ګرمۍ له وجې د اسلام اباد د يخو کمرو نه نۀ راوځي . ګنې کۀ څوک غريب او مفلوک الحال يو سړے نه بلکې پوره طبقې او لښکرې ليدل غواړي نو لرې نه او د پېښور پۀ چوکونو کښې دې وګرځي، خپله به ورته معلومه شي چې غريب چرته دے او پۀ څۀ حال دے . کۀ دا هم نۀ شي کولے نو يو دکان ته دې ورشي او د غوړو او چينو تپوس دې وکړي چې پۀ څۀ نرخ دي . اوس څۀ به ووايو! خو بس دغه زمونږ بجټ دے چې څنګه پاس شوے دے نو هره ورځ ورپسې يو نه يو شے ګرانېږي او حکومت ښۀ مزه کښې دے ځکه چې غريب لۀ سره شته نه نو ټېنشن د څۀ خبرې!
جاني خېل او د عثمان کاکړ غم
د جاني خېل د پېښې او چې بيا وروستو څۀ څۀ شوي پۀ هغې ټوله دنيا خبر ده . خلکو وليدل چې څنګه د څلورو تنکيو ځوانانو مړي پۀ لاس راغلل او بيا پرلت ووهلے شو تر څو حکومت بدنصيبه او غمځپلې کورنيو ته ډاډ او انصاف ورکړي خو لۀ بده مرغه ورپسې مياشت کښې دننه دننه هغه سړے هم د مرګ پۀ لار روان کړے شو چا چې د پرلت وهونکيو او حکومت ترمېنځه د ذمه وار رول لوبولو . ځکه نو د جاني خېلو اولس يو ځل بيا راووتو او پرلت ئې پېل کړو. خلکو صرف انصاف غوښتلو خو د انصاف پۀ نامه راغلي جماعت دغه پله هډو پام و نۀ ګرځولو او بيا خلکو وليدل چې پۀ بنو کښې اسلام اباد پله د مارچ دوران پرې زور زياتے وشو. بهر حال ښۀ خبره دا ده چې مياشت پس د پرلت وهونکيو او صوبائي حکومت ترمېنځه خبرې اترې کاميابې شوې او پرلت ختم کړے شو. مونږ عدالت نۀ يو چې قضاوت به کوو چې څوک سم او څوک ناسم دي، څوک رښتيا او څوک دروغ وائي خو د حکومت مثال د مور وي او چرته چې هم اولس سره کومه ناانصافي يا ظلم وشي نو د اولس سترګې حکومت پله وي . لۀ بده مرغه دلته حکومت کۀ وفاقي دے او کۀ صوبائي بېخي سترګې پټې کړې وې او هډو دا ئې وئيل نه چې ګنې جاني خېل هم د دې ملک برخه ده . پکار خو دا وه چې پۀ وړومبنۍ ورځ حکومت ورغلے ؤ او خلکو سره ئې غمراضي کړې وه او بيا ئې ترې ځان پوهه کړے ؤ چې دوي څۀ غواړي . د ټولنيزو رسنيو لۀ لارې د دوي خبرونه ټولې نړۍ ته رسېدل خو پېښور کښې ناست د حکومت غړي ناخبره وو. صرف يو عوامي نېشنل ګوند دے چې صوبائي صدر اېمل ولي خان ئې پرلت ته هم ورغلے ؤ او صوبائي اسمبلۍ نه ډپټي اپوزيشن ليډر سردار حسېن بابک د خپل ګوند د غړو سره د جاني خېل د پرلت وهونکيو سره پۀ روان سلوک واک اوټ هم کړے دے . بهر حال، اوس چې کومه معاهده شوې بايد پۀ دې عمل درامد وکړے شي او دا خبره يقيني کړے شي چې ائنده داسې څۀ بده پېښه و نۀ شي .
دغه شان د پشتونخوا ملي عوامي پارټۍ د پخواني سېنېټر عثمان خان کاکړ د مرګ هم بايد پوره پوره پلټنې وشي ځکه چې کۀ يو خوا عثمان کاکړ يو لوے سياسي مبارز ؤ نو بلخوا کوم عام سړے نه بلکې د ايوان بالا يعنې سېنېټ يو مخکښ غړے هم ؤ. د خداے بخښلي مړينه کۀ يو خوا سياست ته زيان دے نو بلخوا هغه د ائين او قانون هم پېژندلے نامه وه . کورنۍ ئې پۀ مړينې د شکونو څرګندونه کړې ده . بايد دغه د هغوي شکونه وسپړدلے شي تر څو حقيقتونه مخې ته راشي . دا هم ښۀ خبره ده چې د بلوچستان حکومت د خداے بخښلي عثمان کاکړ د مرګ تحقيقاتو لپاره د جوډيشل کمېشن جوړولو پرېکړه کړې ده . بايد پۀ دې لړ کښې ټول حکومتي اختيار او وسائل پۀ کار راوستے شي او پوره پوره تحقيقيات وکړے شي تر څو د خداے بخښلي د کورنۍ سره سره پوره پوره انصاف وکړے شي .
د شهيد هارون بلور درېم تلين
د جولائۍ پۀ لسمه نېټه کال دوه زره اتلس کښې د عام ټاکنو نه صرف دوه هفتې وړاندې د پېښور پۀ يکه توت کښې د شپې خواوشا يوولس بجې د چاودنې بدرنګ اواز ټول پېښور ولړزولو او لږ ساعت پس خبر خور شو چې د شهيد بشير بلور نر زوے هاورن بلور پۀ دغه ځانمرګي چاودنه کښې شهيد شوے دے. ورسره پنځويشت نور د دې خاورې بچي هم شهيدان شوي وو. هارون بلور پۀ دغه ټاکنو کښې د پي کے ۷۸ نه د عوامي نېشنل ګوند اميدوار ؤ او د خپل شخصيت او خدمت لۀ وجې ئې د ټولو خلکو پۀ زړونو کښې داسې ځاے کړے ؤ چې چرته به تلو نه پۀ زرګونو خلک به ورته راټولېدل . پۀ دغه ماسخوتن هم هارون بلور خپل قام ته د خپل غږ رسولو لپاره لۀ کوره وتلے ؤ او پۀ زړۀ ئې د قام د خوشحالۍ او سوکالۍ ارمانونه وو خو هغه ټول ارمانونه پاتې شو ځکه چې نر هارون بلور د يو ځانمرګي د بريد ښکار شو. کۀ د هارون بلور ژوند، هلو ځلو او سياست ته ګورو نو هغه يو کل وقتي خو ولې ځوان سياسي مبارز ؤ. سياست هغۀ ته پۀ ګوټي کښې پاتې ؤ او لکه د شهيد پلار ئې وېره لۀ سره پېژنده هم نه . هر ځاے ته ئې خپل قام پسې ځان رسولو او د خپل اولس سره پۀ هره سخته او راته کښې کلک ولاړ ؤ . د دې سره سره هارون شهيد يو تعليميافته بچے ؤ ځکه نو کۀ د سياست پۀ کچه پخه پوهه نو ورسره د خپلې خاورې او اولس پۀ مسئلو هم خبر ؤ. بيا چې پلار ئې شهيد بشير بلور او ترۀ ئې حاجي غلام احمد بلور وي، نو هغه به سياست کښې ګټه ولې نۀ کوي او د اولس زړونه به ولې نۀ ګټي . خو د ظالمانو دغه خوښه نۀ وه او هارون ئې شهيد کړو. خو پۀ انسان وژلو او د يو انسان پۀ نظريه وژلو کښې فرق وي . کۀ څۀ هم نن هارون بلور پۀ دې دنيا نشته خو ولې د هغۀ سوچ او نظريه ژوندۍ ده . کۀ چا دا وئيل چې هارون بلور به ختم کړي نو نن دې راشي او و دې ګوري چې د هارون بلور کورودانې ثمر بلور بي بي لکه د غر پۀ شان د خپل اولس پۀ مېنځ کښې ولاړه ده او ځوان دانيال بلور هم د پلار او نيکۀ يادونه تازه کوي . د بلور درنې کورنۍ قربانۍ هر چا ته معلومې دي . د دې کورنۍ استقامت هم هر چا ته معلوم دے . د مشر حاجي غلام احمد بلور حوصله او صبر هم هر چا ته معلوم دے . دا هر څۀ ښائي چې انسان د خپل کار او مقصد سره رښتينے وي نو د نړۍ يو قوت ئې هم نۀ شي فنا کولے . نن هارون بلور شهيد د خپل قام پۀ زړونو کښې ژوندے دے. قام پرې ولاړ دے او قام پرې ناز هم کوي . عوامي نېشنل ګوند ډېر وځپلے شو، ډېر ووهلے شو، ډېر خنډان ورته ودرولے شو او ډېرې دسيسې ورته جوړې شوې خو دا د ګوند د هر شهيد برکت دے چې دا ګوند د خپلو سپېځلو شهيدانو د پاکې وينې پۀ برکت لا هم موثر او مضبوط شوے دے. دا ګوند کۀ د سلو کالو تحريک او تاريخ لري نو ورسره د هاتي خېلو، ټکر، بابړې او قيصه خوانۍ پۀ شان پۀ زرګونو شهيدان هم لري . دا ګوند پۀ خپلو ټولو شهيدانو وياړ کوي او دا ژمنه کوي چې پۀ اصولي، جمهوري، پارلېماني لارو او د فخر افغان باچاخان بابا د عدم تشدد پۀ لار به د خپل قام خدمت جاري ساتي.