د پښتون تنظيم، روس مشر – ژباړن: نويد محمد

متعلقه مضامين

“د ديدار شوق او عامر” – سکندر خان سکندر

د هجري کلېنډر د مياشتو پۀ نومونو کښې پټ رازونه – فضل مومند

غني خان، يوه کتنه – مولانا محمد يوسف بونېرے، کوالالمپور

 

"تعليم کښې د عدم تشدد تدريس او نفسيات"، د روس پهٔ نصاب کښې شامل دا کتاب د روسي پوهنتون د لوړو زدکړو د طالبعلمانو د پاره مخصوص دے او پکښې د باچاخان د عدم تشدد نظريات او ژوند روسيانو ته وړاندې کړے شوي دي.

اسلام کښې عدم تشدد

Ненасилие в исламе

Хан Абдул Гаффар Хан

biЫio-online.ru

مونږ کۀ پۀ اسلام کښې د عدم تشدد تصور ته ځیر شو نو ګڼ نومونه زمونږ مخې ته راځي. پۀ دې نومونو کښې یوه ستره نامه د خان عبد الغفار خان ده چې ټول ژوند ئې د عدم تشدد پۀ فلسفه اډاڼه تېر کړے دے او یوې شېبې له هم د عدم تشدد پۀ لړ کښې د هغۀ فکر دوه ځایه شوے نۀ دے.

خان عبدالغفار خان د انګرېزانو تر استعمار لاندې د ناوېشلي هند د شمال مغربي سرحدي صوبې یو پښتون لارښود ؤ. دۀ پۀ خپله سیمه کښې د عدم تشدد د غورځنګ تاده کېښوده او پۀ اول ځل ئې د عدم تشدد پۀ عقیده کاربند د رضاکارانو یو تنظیم ]خدائي خدمتګار[ جوړ کړو. د دې تنظیم پۀ وړومبۍ لویه غونډه کښې ]چې 1930ز کال کښې پۀ اتمانزو کښې شوې وه[ یو لکهـ خدائي خدمتګارانو ګډون کړے ؤ. دا غورځنګ داسې یو لښکر ؤ چې د عدم تشدد پۀ بنیاد د پوره پوځي ډسپلن سره ئې د خپلې خاورې ازادۍ د پاره عملي جدوجهد کولو.

خان عبدالغفار خان خپل اولس ته وئیل چې د انګرېز قانون منلو او د هغۀ د جوړو کړو څیزونو پکارونې نه انکار وکړي.

کله چې به قابض انګرېز استعمار پۀ باچاخان او د هغۀ ملګرو خدائي خدمتګارانو/ رضاکارانو باندې تشدد کولو نو دوي به د عدم تشدد د فلسفې لاندې هم د عدم تشدد تر لارې د دغه تشدد مزاحمت کولو. پۀ دې جنګ کښې د انګرېز ماتې یقیني شوه.

خان عبدالغفار خان به خپل قوم ته وئیل چې زۀ تاسو له یوه داسې وسله درکوم چې د نړۍ یوه اٰرمي ئې هم مقابله نۀ شي کولې ـــ دا وسله د اسلام د پېغمبر محمد صلي الله علېه وسلم د صبر، انصاف او عدم تشدد وسله ده.

خان عبدالغفار خان پۀ دې تحريك کښې هغه زلمي واخستل چې د هغوي د خپلو جوړو کړو تعليمي مدرسو نه فارغ شوي وو. دوي به خپل مقامي لباس د خامتا جامې اغوستلې کوم له چې بيا سُور رنګ ورکړے شو. خدائي خدمتګارانو ته د دوي د وردۍ پۀ شکل د اغوستلو شوو جامو لۀ وجې دوېم نوم "سرخ پوش" ورکړے شو. دوي به کلي پۀ کلي د اولسي شعور بېدارۍ او د عدم تشدد او ازادۍ تبليغ کولو. د دې تحريك لاندې ډېر احتجاجي عملونه او لاریونونه شروع شوي وو. د عدم تشدد دې فلسفې نه د د نورو مذهبونو خلق هم متاثر شول او دوي ته ئې د درناوي او احترام پۀ نظرکتل شروع کړي وو.

کله چې پېښور کښې )د هندوستان د وېش پۀ وخت( سیکهانو او هندوانو باندې تشدد شروع شو، دې رضاكارو د دوي د مال او ژوند حفاظت شروع کړو او د اخري رسول دا خبره به ئې وئيله چې مسلمانان هغه دي چې د ژبې یا لاس نه ئې بل انسان ته څۀ نقصان ونۀ رسي بلکې هر چا ته ترې فائده ورسي .

عبدالغفار خان د خپلو ملګرو عقیده پۀ دې فکر کلکه جوړه کړې وه چې د خداے پۀ ذات باندې ايمان دراصل د انسان سره د مينې نوم دے. مسلمان يا پښتون د عدم تشدد پۀ پېروکارۍ نۀ شرمېږي ځکه چې دا فلسفه نوې نۀ ده بلکې څوارلس سوه کاله اګاهو اخري رسول محمد صلي الله علېه وسلم پۀ فتح مکۀ کښې ثابته کړې ده.

پورتني مثالونه دا ثابتوي چې خان عبدالغفار خان خپل قام ته د عدم تشدد اهميت وښودلو او خپل دليل کښې ئې د اسلام حواله ورکړه. اسلام کښې د بد بدله بد او د نيکۍ بدله نيکي ده خو اسلام کښې دا هم وئیلےکېږي چې د ظلم يا بد پۀ بدله کښې بخښنه کول تر هر څۀ غوره دي.

]پۀ بل مخ د یاد کتاب د پاڼو عکسونه نقل کړے شوي دي[

یادګیرنه:   د عدم تشدد د مفکورې پۀ لړ کښې یوه فکري مغالطه دا خپره ده چې ګنې عدم تشدد پۀ یو صورت کښې "عدم رد عمل" دے. عدم تشدد د هر ډول تېري، زیاتي، زور واکۍ، او سرتېزۍ پۀ ضد د یو داسې مقاومت نامه ده چې مقاومت کوونکے د هېڅ ډول تشدد اسره او ډاډ نۀ اخلي. دا مقاومت نۀ ماتېدونکے وي. دا مقاومت تر هغه وخته وي تر څو چې د تېري، زیاتي، زور واکۍ او سرتېزۍ کوونکے فرد، ټولګے یا ریاست خپلو کړو باندې ستومانه شوے او پۀ شا شوے نۀ وي. پښتون