معافي غواړم جي ۔ ۔ ۔ ! – عثمان عالم اېډوکېټ

متعلقه مضامين

“د ديدار شوق او عامر” – سکندر خان سکندر

د هجري کلېنډر د مياشتو پۀ نومونو کښې پټ رازونه – فضل مومند

غني خان، يوه کتنه – مولانا محمد يوسف بونېرے، کوالالمپور

د نړۍ هر قام د ژوند پۀ لار کښې د نشېب و فراز سره مخ کېږي ۔ داسې يو قام هم نشته چې هغه پۀ پټو سترګو د ترقۍ اسمان ته رسېدلے وي ۔ کۀ مونږ د قامونو پۀ تاريخ نظر واچوو نو دا خبره څرګندېږي چې کۀ سختې ئې ګاللي دي نو پۀ ټولنيزه توګه هم کېوتو پرېوتو سر مخ شوي دي ۔ خو بيا چې کوم قام خپل ګرېوان ته سر ښکته کړے، پۀ خپل حالت ئې سوچ کړے او خپل ځان سره ئې مکالمه کړې ده نو هغوي نۀ صرف دا چې خپل کمے او د پستۍ علت معلوم کړے بلکې د هغې نه د وتلو ئې هم هڅې کړې دي ۔ او چې چا ځان نۀ دے ستړے کړے نو هغوي هم هغه شان در پۀ ديکې او خوارو زار دي ۔ داسې هم نۀ ده چې ګينې پۀ يو قام بۀ سختې ورځې نۀ راځي، نه، بلکې سخت وخت او متحانونه پۀ هر چا راغلي او راځي خو چې څوک پوهه، عقل او شعور لري نو هغوي نۀ صرف پۀ دغه امتحانونو کښې سربالا کېږي بلکې د راتلونکي لپاره ترې زدکړې هم کوي او بيا لپاره د دغه غلطيو نه ځان هم ساتي۔ تمهيد لږ اوږد شو خو څۀ وکړم خبره څۀ داسې ده چې بغېر لۀ دې نۀ کېده ۔ تاسو بۀ ټولو خبر يئ ځکه چې دغه پېښې ټول ملک ژړقولے ؤ، هر د ضمير خاون ئې ژړولے او زورولے ؤ، هر څوک ئې سوخت کړي وو او هر زړۀ ئې خوږ کړے ؤ۔ پېښه ډېره زوروره او د بيان نه بهر ده خو ليکل پرې ځکه ضروري دي چې کۀ مونږ هم داسې غلي پاتې شو او د داسې پېښو خلاف اواز اوچت نۀ کړو نو نه صرف دا چې داسې پېښې بۀ دوام ونيسي بلکې ضميرونه بۀ مو هم اودۀ او مړۀ پاتې شي۔ او بيا دا هم مهمه ده چې داسې پېښې اګر چې ډيرې دردناکې وي خو مثبت اړخ ئې دا وه چې مونږ ته د اصلاح موقع هم پۀ ګوتو راکړي ۔ لۀ دې مخکښې چې دا تمهيد نور هم اوږد شي او تاسو تنګ شئ، نو نيغ پۀ نېغ موضوع ته راځم ۔ د جون مياشت کښې يوه ويډيو پۀ ټولنيزو رسنيو مخې ته راغله چې پکښې يو ځوان چې ځان ته عامرے د تهکال وائي، چېرته پۀ يو بېټهک کښې د خپلو ملګرو سره ناست دے او ښکاري داسې چې پۀ خود کښې نۀ دے او څۀ نشه ئې کړې ده۔ پۀ دغه حالت کښې هغه د پېښور پوليس ته بدې ردې وائي او بدې بدې ښکنځلې ورته کوي ۔ دا ويډيو پۀ سوشل ميډيا خپرېږي او خلق پرې مختلفې تبصري کوي ځکه چې لۀ بده مرغه زمونږ د زياتره خلقو کار هم دغه دے چې داسې کارونو لۀ هوا ورکړي او خوندونه ترې واخلي۔ دا بۀ هم خپله بدمرغي وګڼم چې مونږ لۀ د چا د سپکاوي څۀ پۀ لاس راشي نو پۀ ځاے د دې چې خاموشي پرې اختيار وکړو او د بل انسان د حيا او عزت خيال وساتو، الټه مزې ترې اخلو او ملنډې ورپسې کوو۔ هم داسې دې ځوان سره هم وشو۔ د دې ځوان د ښکنځلو نۀ خو څۀ تک جوړېږي او نۀ جواز او د دې فعل چې څومره هم غندني وشي نو کمه بۀ وي ۔ او بيا د دې ويډيو وروستو يوه بله ويډيو مخې ته راځي چې هم دغه ځوان پکښې پۀ خپل عمل ستومانه ښکاري او مني چې دۀ څۀ کړي نو بد ئې کړي دي او د پوليس پۀ اړه وائي چې “سلوک” ئې ورسره ښۀ ؤ بلکې معلومېده چې څۀ ورته دغه وخت د زور مالکان وائي، دغه ځوان هم هغه وائي۔ دا ويډيو هم راغله او خلقو پرې د خپل وس او عادت مطابق خبري اترې وکړې او خلقو وئيل چې ګينې معامله ختمه شوه خو هغه د چا خبره چې د ظلم توره شپه څومره هم اوږده ولې نۀ وي خو د انصاف سحر خامخا څړيکه وهي۔ دا سائل صېب پۀ خلۀ ۔ ۔ ۔

قيصه زما د مستقبل سائله

چې شپه لري څنګ بۀ سحر نۀ لري

يوه درېمه ويډيو راغله او د خلقو نه ئې هر څۀ هېر کړل ۔ ما خو چې وکتله نو ارمان او آه مې وکړو چې کاش نۀ مې وه کتلې، کاش چې داسې نۀ وو شوے، کاش چې دا دروغ وے او کاش چې دا زما د نظر دوکه وے۔ خو دا رشتيا وو او دا دروغ نۀ وو۔ پوليسو عامر ے د تهکال پۀ زور نيولے ؤ، پۀ زور ئې بوتلے ؤ او ټوله شپه ئې پرې تشدد کړے ؤ۔ کۀ صرف تشدد وے نو هم بۀ ټيک وے او چا به دومره څۀ نۀ وئيل خو دوي خو د دي ځوان سره هغه کانې کړې وې چې سترګې د د سترګو نه او خلق د يو بل نه شرمېدل، زړونه پرهر شول او ژبې ګونګې شوې، احساس ژوبل او ضميرونه وراتۀ پراتۀ شو۔

زۀ د دې ځوان پۀ وهلو ډبولو خفه نۀ یم ځکه چې هسې مو هم ځوان د سختیو عادت دے خو زړۀ مې د دۀ پۀ بې عزتۍ خفه دے، کۀ صرف خفه وے نو هم به ښۀ وه خو زړۀ مې ناقراره دے او سوالونه کوي او زۀ ترې کله یو خو او کله بلخوا سترګې اړوم۔ زړۀ مې سوال کوي چې دا ولې؟ ما سره ځواب نشته ځکه چې د سوال کولو او اورېدو بلد نۀ یم۔ دا یونان خو نۀ دے چې سوال ته دې هرکلے وکړے شي۔ زۀ سقراط خو نۀ یم چې پۀ سوال اورېدو خوشاله شم۔ زۀ خو د مۀ کوه، سم شه او غلے شه پۀ چاپېرچل کښې لوے شوے یم۔ عامر غلطي کړې وه، منم، خو ایا سزا ئې داسې پکار وه؟ ایا، د دۀ دومره سپکاوے پکار ؤ؟ سوالونه ډېر زیات دي خو زړۀ کښې تاب چرته دے۔ ورسره د یو پلار په حېث د خپل اولاد لپاره هم پرېشانه یم۔ هسې نه سبا زما د بچي سره داسې وشي۔ زۀ به خپل بچے پوهه کووم چې داسې ګستاخي ؤ نۀ کړي، غټانو ته به بره هم نۀ ګوري۔ نوره هېڅ غوښتنه نۀ لرم ځکه چې متعلقه اېس اېچ او او نور درې پولیس اهلکار معطل کړے شوي دي او پۀ دې لړ کښې پلټنې روانې دي او امکان لري چې ذمه وارو ته سزا ګانې ملاؤ شي۔ دابه ښۀ خبره وي چې دوي ته سزاګانې ملاؤ شي خو بیا هم سوال په ځاے دے چې ایا زمونږ مثالي پولیس له داسې یو مثال جوړول پکار وو؟ کۀ او نو بیا د عدل دا لوئې ودانۍ او د انصاف دا نظام د څۀ لپاره دے؟ کۀ هم داسې پۀ یوه غلطۍ خلقو ته سزاګانې او د هغوي عزتونه تار تار کېدل شروع شي نو بیا د عدالتونو شتون څه معنا؟ دا خو وس د بري کار شو۔ دا خو د ځنګل قانون نه هم بدتر دے ځکه چې صرف بدني خوږ نه بلکې روحاني اذیت پکښې هم شامل دے۔ او بیا تر ټولو مهم دا چې پۀ عامر او زمونږ پولیس کښې فرق پکاردے، کۀ عامر ښکنځلې کوي نو ایا مونږ به هم کوو، که هغه سپک دے نو ایا مونږ به هم د هغه په شان ځان سپکوو؟ زۀ ئې دومره بې کوره کړے یم نو د دغه ځوان به څۀ حال وي۔ کۀ وایم چې انصاف پکار دے نو دا به هسې ځان خلاصے وي۔ بس ښۀ پۀ ډاګه وئيل پکار دي چې ښۀ جخت بې حسه یو۔

زۀ منم چې زمونږ پولیس ټول داسې نه دي، ډېر ښۀ او تکړه ځوانان او افسران پکښې شته۔ دوي کۀ د ترهګرۍ خلاف جنګ کښې قربانۍ ورکړي نو د امن و امان لپاره هم د دوي کردار د ستائيلو دے خو، خو ایا دا رښتیا نۀ دي چې اوس هم داسې سلوکونه کېږي؟ د انصاف پۀ ځاے به ګوته نۀ ږدو؟ حق ته به حق او تور ته به تور وایو۔ د دې منځومانه سوچ نه به راوتل وي،- خپلې کوتاهۍ به منل وي، پړۀ به پۀ غاړه اخستل وي ګينې نو خداے مۀ کړه هم داسې به کېږي۔

د عامر له خوا زمونږ پولیسو ته ښکنځلې او بد رد وئيل بېخي ناروا او زیاتے ؤ خو ایا زمونږ قانون، اخلاقیات،مذهب، کلتور، روایات او ټولنه د داسې کار اجازت ورکوي څنګه چې عامر سره شوے دے- کۀ سوال جائز وي او جواب ئې ٬نه، وي نو باید سپیناوے دې وکړے شي، د عامر دادرسي دې وکړې شي او پۀ راتلونکي کښې دې د داسې پېښو منخنیوي لپاره پاخۀ ګامونه واخستے شي۔ حکومت، مشرانو، سياسي مشرانو، مور پلار او د ټولنې هر وګړي لۀ پکار ده چې د ځوانانو پۀ ښۀ روزنه کښې برخه ولري ۔ پوليس لۀ هم پکار ده چې د مجرم نه، نه بلکې د جرم نه نفرت وکړي۔