Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
متعلقه مضامين
روس کښې ‘باچاخان امن کانفرنس’ او ‘جنېوا کنونشن’
ضلع اورکزئ چې کله د ‘فاټا’ برخه وه، هم ئې هلته تېرو ورځو کښې د شوې بمي چاودنې غوندې پرهرونه پۀ خپله ژوبل ژوبل سینه خوړلي وو؛ المیه دا وه چې د محفوظ اسلام اباد د کېمرو سترګو نه پټ او هلته د سرګرم ریاستي خفیه ادارو د اهلکارانو نه پۀ ډډه د سپرنټنډټ پولیس د کچ لوے افسر طاهر داوړ پۀ رڼا ورځ تښتولے شوے او د بې شمېره تفتیشونو نه پټ پۀ مبینه توګه ننګرهار ته رسولے شوے ؤ. د لاهور نه د وزیر اعظم یوسف رضا ګېلاني زوے هم تښتولے شوے، ځکه به دا طعنه او ګیله پۀ ځاے پرېږدو ـــ خو بیا هم د یوسف رضا ګېلاني د زوي او د طاهر داوړ تر منځ د ‘نېشنل اېکشن پلان’ فاصله پرته ده. د اسلام اباد او قندهار تر منځ د 966.40 کلومیټر فاصله سوال نۀ پورته کوي، د ‘نېشنل اېکش پلان’ فاصلې سره یو شمېر سوالونه پورته شوي دي. دې سره پۀ محفوظ اسلام اباد کښې د جامعه حقانیه مشر مولانا سمیع الحق پۀ وحشیانه توګه پۀ چړو د وهلو او وژلو واقعه هم مخې ته راغلې ده.
دا واقعې پۀ یو داسې وخت کښې مخې ته راغلې دي چې یو خوا د روس فوج د جامعه حقانیه پۀ ګاونډ کښې پاکستان سره شریک فوجي مشقونه کوي، د باچاخان نمسے او د خان عبدالولي خان زوے اسفندیار ولي خان چې د باچاخان د عدم تشدد د فلسفې رڼا کښې د خان عبدالولي خان سیاسي پارلېماني مبارزه مخ پۀ وړاندې بوځي؛ د روس پۀ ‘ورونش پوهنتون’ کښې د باچاخان د عدم تشدد پۀ فلسفه جوړ شوي کانفرنس کښې ګډون کوي. پرون چې امریکې، عربیانو، روس او پاکستان د جنګ ګواښونه او جنګونه کول، باچاخان او خان عبدالولي خان د جنګ پۀ ضد ولاړ وو؛ نن هم دغه ملکونه جنګونه، جنګي تربیتونه او پلاننګونه کوي، د باچاخان د مفکورې وارثان نن هم د عدم تشدد، سولې او امن خبرې کوي.
ملي مشر اسفندیار ولي خان دغه کانفرنس ته خپلې وېنا کښې ووئیل؛ مونږ پۀ متشدده نړۍ باور نۀ لرو، دوېم نړیوال جنګ کښې د برطانوي استعمار مشروطه مرسته باندې باچاخان د کانګرس سره لارې بېلې کړې وې او مونږ نن هم د عدم تشدد پۀ هغه لار روان یو. مونږ د جنګ د مخنیوي قیمت پۀ خپلو وینو ورکړو او نن هم دا وایو چې کۀ دنیا د تشدد او جنګونو مخنیوي د پاره سنجیده ګامونه پورته نۀ کړل نو نړیوال امن به د طالبان او القاعده نه زیاتې سنګینې خطرې داعش ته څېلمه شي. هغۀ پۀ چین او روس هم غږ وکړو چې کۀ سیمه کښې داعش پښې ټینګې کړې نو دا جنګ به یواځې پاکستان او افغانستان پورې محدود نۀ پاتې کېږي.
د باچاخان د عدم تشدد پۀ فلسفه جوړ شوي دغه سیمینار کښې ملي مشر اسفندیار ولي خان د خپل ګوند د فکري او نظریاتي هلو ځلو پۀ لړ کښې ووې، د عوامي نېشنل پارټۍ مرکزي سېکرټرېټ ‘باچاخان مرکز’ یواځې د سیاسي هلوځلو د رابطو د پاره نۀ دے جوړ ـــ باچاخان مرکز نه د ادبي، تحقیقي او تعلیمي هلوځلو کارونه هم روان دي. د تعلیم پۀ لړ کښې ‘باچاخان ټرسټ ایجوکېشنل فاونډېشن’ پۀ صوبه کښې د اتلس سکولونو انتظام چلوي. دا سکولونه جدید، معتدل او د تاریخ او سماجیاتو د شعور پۀ رڼا کښې د نوي نسل روزنه کوي. زمونږ عقیده ده چې د تشدد مخنیوي د پاره د تعلیم نه زیاته مؤثره ذریعه نشته.
نن کۀ د روس لښکرونه د جامعه حقانیه پۀ ګاونډ کښې جنګي مشقونه کوي، د باچاخان د عدم تشدد فلسفه د روس پۀ پوهنتون کښې انګازه شوه. دا د جنګپالو او جنګسالارانو ماتې ده. د امن دا خبرې دې یو روایت او رویه شي. هر څوک دې د امن خبره کوي نو د امن لارې به ښکاره شي. هم دغه د نومبر میاشت کښې پۀ روس کښې پۀ افغان خاوره د امن پۀ حواله ناسته کښې د افغانستان جنګ سره متعلقه قوتونه ناست وو. دا اوس هم پۀ جېنوا کښې یو بېن المللي سیمینار وشو. دا سیمینار افغانستان کښې د سیاسي او اقتصادي ستونزو د حل لارې راویستلو د پاره ؤ. د امریکا، روس، چین، هندوستان او یورپي ملکونو د خارجه چارو وزیرانو او نورو لوړ پوړي چارواکو دغه سیمینار کښې ګډون وکړو. د پاکستان د خارجه امورو وزیر شاه محمود قرېشي دغه مهم سیمینار کښې بوجوه ګډون ونۀ کړو. هر څو کۀ دغلته د پاکستان نمائندګي وه، د خارجه امورو د وزیر دغه سیمینار کښې ګډون به ډېرې شوشې لۀ منځه وړې وې. د سشما سوراج د سارک اجلاس د بائیکاټ د اعلان نه یو اړخ ته، دا یو مثبت قدم دے چې هندوستان سره د کرتارپور راهداري پرانستې شوه. دغلته د وزیر اعظم، اٰرمي چیف او خارجه چارو د وزیر پۀ شمول د کابینې موجودګي هم بده نۀ ده، خو کۀ پۀ افغان خاوره امن نۀ وي نو کۀ لس کرتارپورونه نور هم پرانستے شي، پاکستان به د نړۍ نه د قرضونو او چندو لاس ته ناست وي. امن لۀ هرې مطالبې وړومبۍ مطالبه ده او پاکستان باید د ټولو ګاونډیانو سره د امن عمل او د لارو پرانستلو کښې شراکت وکړي.
یاده دې وي چې ‘ورونش پوهنتون’ کښې د لېوني فلسفي خان عبدالغني خان د نصب شوي تمثیل پرانسته هم د ملي مشر اسفندیار ولي خان پۀ لاس تر سره شوې ده. ‘پښتون’ روسیا کښې د مېشته پښتنو افغانانو او پۀ ځانګړې توګه د ښاغلي نوید محمد او د هغۀ د ملګرو مننه کوي چې د پښتو او پښتونولۍ د درد ویاړ ئې د ماسکو پۀ واورین موسم کښې هم تود ساتلے دے. پۀ دغه موقع ملي مشر د ښاعلي سېنېټر مایګر موروزوف او د ورونش پوهنتون ښاغلي پروفېسر دیمتري اېنوووېتسکي ته د دغه سیمینار پۀ تابیا کولو شیلډونه هم ډالۍ کړل.
د سل ورځني پلان قیصه: ‘نوے پاکستان’ او THUGSOFHINDOSTAN
‘یش راج فلمز’ د هندوستان د فلمي صنعت بالیوډ یو داسې ترپال دے چې د دې لاندې جوړېدونکي فلم کښې کار کول د لوے نه لوے ستوري ارمان وي. هندوستان نه بهر نړۍ کښې هم د بالیوډ مینه وال د یش راج فلمز نوم ته لېواله وي. یش راج فلمز به فکر کړے ؤ چې کۀ د فېلپ ټائلر ناول ‘کنفېشنز اٰف اے تهګ’ باندې قیصه جوړه کړم نو د ‘پائرېټس اٰف دي کېربئین’ د جېک سپېرو نه به هم لوے نوم وګټم. بیا ئې دا ګمان هم ځغلولے ؤ چې کۀ د امیتابهـ بچن، فاطمه ثناء شېخ، عامر خان او کترینه کېف غوندې ستوري ورته راټول کړم او د لويډ اوئن غوندې شین سترګے ورته هم راولم نو کامیابي به شپاړس انې شي. خو د فلم راتلۀ څۀ وو چې پۀ درېمه ورځ ئې جق وخوړۀ او اوس د یش راج فلمز د ټولو نه پۀ لوے بجټ جوړ شوے تر دې دمه د ټولو نه لوے فلاپ هم دغه ‘ټهګز اٰف هندوستان’ دے.
پاکستان کښې اسټېبلشمنټ فکر وکړو چې مونږ سره د قرارداد پاکستان نه تر قرارداد مقاصد او بیا د ‘دو نهین اېک پاکستان’ قیصه د فېلپ ټائلر ناول نه زیاته مضبوطه ده ـــ د جېک سپېرو پۀ نسبت د مهاتیر محمد او طیب اردګان مثالونه هم شته او د کرکټ ورلډ کپ ګټونکې سامۍ هم شته، مونږ دې ولې نوے پاکستان جوړ نۀ کړو؟ نۀ د قیصې ضرورت شته، نۀ د نظریې، نۀ د منصوبې او نۀ د کومې معقولې بیانیې ـــ بس بیا څۀ وو چې هر طرف ته د نوي پاکستان سرودونه پۀ غږېدو شول ـــ عدلیې، احتساب کمېشن او فوج خپلې ذمه وارۍ سر ته ورسولې او چې بیا پۀ اتلسم اګست دیارلس منټه کم دولس بجې د حلف اخستو پۀ وخت د ‘خاتمُ النبیین” پۀ ځاے د “خاتم الْنَبْیُولِین” وئیلو نه پۀ شلم نومبر پنځویشت منټه د پاسه یوه بجه ‘ختم نبوت کانفرنس’ ته خطاب کولو پورې، او ‘روزِ قیامت’ ته د ‘روزِ قیادت’ وئیلو نه د سل ورځني پلان د پاره خطاب کولو پورې ټوله قیصه د يوټرن د ماهرانه، فلسفیانه، متشرعانه تشریح نه یونیم سل روپۍ او یو ډالر ته پرېوتلې ده.
یش راج فلمز د خپلو مینه والو سره زیاتے کړے دے، یش راج فلمز به دا تاریخي غلطي تل یاده لري.