“پښتون قامي جرګه” يو حقيقت دے – سردار حسېن بابک

متعلقه مضامين

“د ديدار شوق او عامر” – سکندر خان سکندر

د هجري کلېنډر د مياشتو پۀ نومونو کښې پټ رازونه – فضل مومند

غني خان، يوه کتنه – مولانا محمد يوسف بونېرے، کوالالمپور

ښاغلي جميل مرغز د کميونسټ مېنفسټو د ټيوشن کولو نه نېغ د ‘نيو-نېشنلزم’ دانشورۍ ته ټوپ وهلے دے او د “عالمګيريت” د اېنټي-اے اېن پي سامراجي نفسياتو سره ئې پۀ “قومي سياست” کښې پناه اخستې ده. ورځپاڼه اېکسپرس کښې د هغۀ دغه ليکنه کښې پۀ حېث د صحافي د هغۀ اپروچ غېر صحافتي دے او پۀ حېث د يو ذمه وار سياسي ګوند د مشر ئې لهجه غېر سياسي، نا بالغه او انتشار زېږوونکې ده. د ښاغلي بابک د ځواب نه وړاندې د “پختون قومی جرگه ایک معمه؟” لوستلو کښې مې وليدل چې ښاغلي جميل مرغز پۀ تبخي تور کړي لاس سپينو لمنو پسې نيولي پۀ منډه ځغلي. عوامي نېشنل پارټي د خدائي خدمتګار تحريک سپينه لمن او د “لا به يو کېږو ګنې ورکېږو” نعرې سره ئې دغه جرګې د بنياد تيږه ده – پۀ هر حال، جواب د سوال نه او سپيناوے د تور نه تېرۀ وي.

پۀ پښتنه خاوره د روانو حالاتو پۀ تناظر کښې د عوامي نېشنل پارټۍ لۀ خوا پۀ لسم مارچ (2020) د پارټۍ مرکزي سېکرټرېټ باچا خان مرکز کښې د رابللې شوې جرګې د اعلان سره دوه نظرونه مخې ته راغلل – د پاکستان پۀ شمول، د دنيا اتيا فيصده خلکو دغه جرګه د پښتنو د مسئلو د حل پۀ لوري يو عملي قدم او د وخت ضرورت وګڼلو او د دې ئې هرکلے وکړو؛ خو دې سره د څۀ خلکو ذهنونو کښې سوالونه او شکونه هم را ولاړ شوي دي چې د هغې سپيناوے ضروري دے.

مونږ د دغو سوالونو، شکونو او شکايتونو د سپيناوي نه وړاندې دا وئيل ضروري ګڼو چې دا د عوامي نېشنل پارټۍ لۀ خوا وړومبۍ جرګه نۀ ده چې بللې کېږي – د دې نه وړاندې پۀ 1995، 1998 او 2007 کښې هم پښتنو ته د خنډ شوو مسئلو د هواري د پاره د عوامي نېشنل پارټۍ لۀ خوا د ټولو سياسي او مذهبي ګوندونو جرګې رابللې شوې دي. پۀ تېره مياشت کښې پۀ اتلسمه فرورۍ مونږ باچا خان مرکز کښې د نوو ضم شوو ضلعو يو لوے کنفرانس رابللے ؤ چې مونږ دغه هم د پښتنو د مسئلو د نشاندهۍ او حل د پاره يوه جرګه ګڼو. مونږ دغه جرګه کښې پۀ ګڼ شمېر د ګډون کوونکو ټولو سياسي ګوندونو، تحريکونو، د تاجرانو او نورو سازمانونو، د وکيلانو، طالب علمانو او ځائي مشرانو مننه کوو.

دې جرګه کښې د قومي وطن پارټۍ (QWP) د صوبائي ترجمان پۀ شرکت کولو هم مونږ د دغه ګوند مننه کوو؛ خو د دې تر څنګ د قومي وطن پارټۍ د رهنما ښاغلي جميل مرغز لۀ خوا پۀ اردو ورځپاڼه “اېکسپرېس” )نولسمه فروري (2020 کښې چاپ شوې يوه ليکنه کښې د دې لويې جرګې، د دې د تابيا، اهدافو، اېجنډې او نتيجې پۀ اړه د شکونو څرګندونه شوې ده – عوامي نېشنل پارټۍ اګاهو دا رڼاوے کړے دے چې د “ضم شوو ضلعو کنفرانس” ؤ کۀ “پښتون قامي جرګه” ده، د دې اولنے او يواځينے مقصد پښتنو ته د را پېښو مسئلو د پاره د شريک حل راويستلو او شريک جدوجهد کولو امکان عملي کول دي.

مونږ ډېر پۀ دروند زړۀ دا خبره کوو چې د قومي وطن پارټۍ د يو مشر او عهدېدار لۀ خوا د دې قامي جرګې پۀ تابيا او د دې پۀ مقاصدو د اعتراضاتو مخې ته راوړل نۀ يواځې دا چې يوه غېر سنجيده او غېر سياسي رويه ده، بلکې دا د جرګې د مخې نيولو او د سياسي “نمبرو جوړولو” يو شنډ کوشش دے. د وخت نه مخکښې رايې قائمول او نتيجې راويستل خطرناک اقدام دے. لا خو د جرګې پۀ نکاتو، غوښتنو او مقاصدو باندې نورو ګوندونو، تحريکونو، سازمانونو او صاحب الراې خلکو سره مشاورت روان دے او د دې جرګې د سفارشاتو نه تر اعلاميې پورې عوامي نېشنل پارټي نۀ غواړي چې څۀ هم د مشاورت نه بغېر پۀ خپل سر مخې ته راوړي؛ ځکه چې عوامي نېشنل پارټي يواځې د دې خاورې نۀ، بلکې د دې سيمې د اولسونو مخې ته ولاړو مسئلو د پاره د خبرو اترو تر لارې د سياسي حل راويستلو او شريک جدوجهد هدف تر نظره ساتي.

• د ښاغلي جميل مرغز لۀ خوا وړومبۍ نيوکه دا شوې ده چې “کله د قومي وطن پارټۍ د مشر افتاب احمد خان شېرپاو لۀ خوا د “قومي” جرګې رابللو اعلان وشو نو عوامي نېشنل پارټۍ هم د جرګې رابللو پرېکړه وکړه.” د دې نيوکې لنډ ځواب دا دے چې د قومي وطن پارټۍ د ښاغلي مشر لۀ خوا د جرګې “اعلان” نۀ ؤ شوے، هغوي “تجويز” وړاندې کړے ؤ او د عوامي نېشنل پارټۍ مرکزي صدر اسفنديار ولي خان نۀ يواځې دغه تجويز منلے ؤ بلکې دا ئې ورته هم وئيلي وو چې “افتاب خان! وخت او ځاے ښايه، مونږ به درسره يو.” د دغه تجويز نه پس د اے اېن پي مرکزي صدر ته يو خط هم را ولېږلے شوچې د دغه خط د پاره د ځواب د مقرره وخت نه وړاندې د صوبې د وړو سياسي ډلو د يوې اتحاديې اعلان دې ښودنې د پاره وکړے شو چې ګنې قوم پرستې ډلې د قومي وطن پارټۍ سره ټل شوې دي!!! حقيقت دا دے چې د صوبې سياسي سټېک هولډرز د دغې اتحاديې برخه نۀ وو – خو مونږ اوس هم وايو چې کۀ د لسم مارچ نه پس ښاغلے افتاب خان شېرپاو د يوې قومي جرګې اعلان کوي نو عوامي نېشنل پارټۍ به هم دې جذبې سره د دغه جرګې پۀ کاميابولو کښې شريک کار کوي.
• دوېم اعتراض دا دے چې نشترهال کښې رابللې شوې جرګه کښې عوامي نېشنل پارټۍ د بلنې تر لاسه کولو باجود شرکت نۀ ؤ کړے. دا خبره بېخي دروغ ده. دغه ياده جرګه يا کنفرانس د پښتونخوا جمهوري اتحاد لۀ خوا ؤ او دې کښې عوامي نېشنل پارټۍ ته د سره بلنه نۀ وه ورکړې شوې. مونږ بيا وايو چې د پښتنو د مسئلو د حل لټون د پاره هره جرګه، هر کنفرانس او هره ناسته کۀ د هر چا د طرفه وي، عوامي نېشنل پارټي ئې خپله ګڼي. کۀ د اتحاديې د برخې کېدو علاوه هم، دغه وخت عوامي نېشنل پارټۍ ته بلنه ورکړې شوې وه نو مونږ به پۀ کښې خامخا ګډون کولو.
• درېم، د جرګې پۀ ساخت ګوته اوچته کړې شوې ده چې د عوامي نېشنل پارټۍ مرکزي صدر اسفنديار ولي خان به د دې جرګې صدارت کوي. ښاغلے جميل مرغز کۀ د پښتون دانشور کېدو دعويٰ لري نو بايد دومره خو خبر ؤ چې د پښتنو جرګو کښې د صدارت کرسۍ نۀ وي، دا ده چې د جرګې کوربه وي؛ او ځکه به پۀ لسم مارچ د کېدونکې جرګې کوربه د عوامي نېشنل پارټۍ مرکزي صدر اسفنديار ولي خان وي.
• څلورم ټک ئې دا کړے دے چې د دې جرګې اېجنډه د وړاندې نه عوامي نېشنل پارټۍ ټاکلې ده – داسې بېخي نۀ ده. رښتيا دا دي چې د دې قامي جرګې د پاره ليکلې بلنې سره يو خط هم انډول کړے شوے چې دغه خط کښې د عوامي نېشنل پارټۍ لۀ خوا څو نکتې ليکلے شوي او دغه نکاتو سره دا يادګيرنه هم شوې ده چې کۀ کوم ګوند، کوم تحريک، کوم سازمان؛ عن تر دې چې کۀ کوم څوک پۀ انفرادي توګه هم څۀ وړانديز/ تجويز د جرګې حتمي اعلاميې کښې راوستل غواړي نو هغه دې لسم مارچ نه وړاندې پۀ ليکلې بڼه باچا خان مرکز کښې جمع کړي.
• ښاغلي خپله ليکنه کښې اخرۍ نکته دا پورته کړې ده چې د دې جرګې سره به پښتانۀ نور هم تقسيم شي، او دا چې عوامي نېشنل پارټي دا غلط فهمي لري چې ګنې دا د پښتنو يواځينے خواخوږے ګوند دے – ښاغلي ته دې ياد وي چې باچا خان پۀ 1910 کښې د کوم جدوجهد اغاز کړے ؤ، د هغې مقصد هم د پښتنو يو کول او هغوي له سياسي شعور ورکول وو.

زۀ د يو جميل مرغز ځواب کښې څۀ داسې خبره کول نۀ غواړم چې فاصلې زياتې کړي، دومره به ووايم چې عوامي نېشنل پارټي پۀ اتلسمه فرورۍ باچا خان مرکز کښې د نوو ضم شوو ضلعو کنفرنس کښې نۀ صرف پۀ ګډون کولو، بلکې د ډېرو مفيدو تجاويز راکولو د پاره، چې د اعلاميې برخه ګرځېدلي دي، د قومي وطن پارټۍ مننه کوي.

دغه کالم نما کښې د شوي بيان نه زۀ پۀ ډاډه زړۀ د دې وئيلو جرأت کوم چې دغه هر څۀ د ښاغلي جميل مرغز ذاتي اېجنډه به وي، خو لږ تر لږه د قومي وطن پارټۍ دغه بيانيه نۀ شي کېدې؛ او دا ځکه وايم چې زمونږ د سياسي ګوندونو پۀ دې کږلېچنو حالاتو کښې ډېرې ذمه وارۍ پۀ غاړه دي او د پښتون قام پۀ دې حالاتو کښې د تقسيم در تقسيم ښکار کېدل او نۀ يو کېدل به ستر نقصان وي.

عوامي نېشنل پارټۍ د پښتنو اتحاد او اتفاق د پاره د ګران نه ګران وخت کښې خپل قامي سياسي کردار ادا کړے دے او راتلونکي کښې به هم، کۀ څوک خوشحالېږي کۀ خفه کېږي، دغه کردار ادا کوي. مونږ د هر چا مثبت تنقيد ته پۀ روڼ تندي هرکلے وايو او دا هيله لرو چې پۀ مناسب فورم به زمونږ د کار لا ښۀ کولو او نتيجه خېز کولو د پاره تجويزونه او مشورې راکوي.

اخره کښې د دغه اخباري ادارې ]اېکسپرېس[ پام دې ته راوړل غواړم چې کۀ دغه ادارې د پاره هر څوک هم ليکل کوي، پۀ اخلاقي او اصولي طور دا ضروري دي چې خپلو لوستونکو ته د دغه ليکوال ګونديزه، ادارتي، صحافتي يا د کومې سرکاري يا غېر سرکاري ادارې سره تړون څرګند وساتي. دې سره به ]د جميل مرغز غوندې[ سياسي کارکن د کالم نګار پۀ شکل کښېې د خپلو سياسي مخالفينو خلاف بې بنياده، بې دليله او بې جوازه نيوکې هم نۀ شي کولې او صحافتي اصول به هم نۀ تالا ترغه کېږي.

عوامي نېشنل پارټي د سياسي جدوجهد يو اوږد او روښانه تاريخ لري او هم پۀ دې وجه ځينې د مخصوص ذهنيت لرونکي خلک پۀ بېلابېلو طريقو کوشش کوي چې د پښتنو پۀ خاوره د امن د پاره، د پښتنو د ائيني حقونو او د پښتنو د بقاء د پاره پۀ هر فورم د مبارزه کوونکي دې ګوند پښې ووهي. مونږ هر چا ته درناوے لرو خو د خپلې پېژندګلو د پټولو څۀ مطلب؟