Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
متعلقه مضامين
د پاکستان او هند تر منځه وریته دښمني د پاکستان د وفاقي حکومتونو او اپوزیشنونو غوندې ‘فرېنډلي اپوزیشننګ’ کوي چې کله کله پکښې ‘دهرنا راج’ هم وشي، هېنډ شېک هم وشي، سمجهوته اېکسپرېس هم وچلېږي، کرتار پور اوپننګ هم وشي او کله کله ‘فرېنډلي فائرنګ’ هم وشي. څۀ کارونه د نړیوال استثمار راوړو د پاره کېږي لکه چې د امیر سلمان د راتګ نه وړاندې د کرتارپور لاره پرانستې شوه او څۀ بیا د جنګي اقتصاد د برقرار ساتلو د پاره ‘د جنګي جنون د نارملائز’ کولو پۀ نیت کېږي. د کرښې دواړو خواو ته دا جنګي جنون پۀ نیمه ګېډه ډوډۍ پسې حېرانو او نیم لغړ بې کوره ابادیو د پاره د جعلي پېټریاټیزم dose هم وي، د دفاعي بجټ اضافې له جواز هم راوباسي او د غېر ریاستي عناصرو د پالنې د پاره مذهبي او ائیني جواز هم پېدا کوي. اېبټ اباد ته د بلېک هاکس او بالاکوټ ته د هندي مېراج راتګ کښې اووۀ کاله، نهه میاشتې او پینځویشت ورځې پرتې دي ـــ پۀ بلېک هاکس شوے ردعمل هم دغه هومره ؤ چې other important information to follow او د دفاع وزیر کیونکه، چونکه، چنانچه ـــ دغه بلېک هاکس او هندي مېراج نه زیات زور سره ردعمل د افغانستان د اولسمشر محمد اشرف غني پۀ هاغه ټویټ ښودلے شوے ؤ چې هغوي پکښې پۀ مدني فعالینو د کېدونکي تشدد پۀ اړه تحفظات څرګند کړي وو. اوس د دې کرښو لیکلو پورې د وِنګ کمانډر ‘ابهے نندن’ ویډیو پۀ رسنیو مخې ته راغلې ده. دواړه ملکونه د خپلو خپلو سټاک اېکسچېنجونو سره سره د ګلوبل فشار مخې ته هم ولاړ دي او ځکه به خبرې د نړیوالې ورورولۍ پۀ وړاندې ایښودلو نه مخکښې څو څو ځله تله کښې ږدي. د ملګرو ملتونو او لویو طاقتونو لۀ خوا د خبرو نه پس به دا ستونزه نوره وړاندې لاړه نۀ شي. د پاکستان او هندوستان اولسونه باید د خپل خپل ملک نه دا ضمانت واخلي چې د جنګي جنون نارملائز کول کله هم ښه نتیجه نۀ شي ورکولې او د دې سیمې پرمختګ به د جنګسالارانو او جنګپالو قوتونو سره ګاڼه پروت وي.
د لائن اٰف کنټرول پۀ دې غاړه هر سیاسي ګوند اعلان وکړو چې د جنګ حالت کښې به د ملک حفاظت کوي؛ دا هغه سیاسي قوتونه دي چې ټول نېغ پۀ نېغه د فوځ د سیاسي کردار مخالفت او مزاحمت کوي ـــ دوي کښې یو هم د هندي سیاستمدار سره شریک کتاب نۀ دے لیکلے او دوي کله هم د unauditable بجټ بنیفشریز نۀ دي پاتې شوي، خو بیا هم د ټولو نه زیات کېسونه د ‘غداري فارمولې’ او ‘کرپشن ټیکنالوژي’ تر مخه پۀ دوي جوړ شوي دي. حال دا چې کوم ‘سیاسي خانه بدوش’ پۀ الېکشن انجینئیرنګ کښې د فوج د ‘سیاسي وِنګ’ د سترګو پۀ اشارو ناسته پاسته کوي، هغه سره د اخلاقي او مالي بدعنوانیو تک سپین وي. د دې حالاتو نه پس هم د سیاسي قوتونو لۀ خوا د راتلونکو بیانونو نه څرګندېږي چې دا ملک د سیاسي خلقو دے، رېټائرمنټ نه مخکښې خپل بچي پۀ یخو او څربو ملکونو کښې د مېشته کوونکو، اثاثې دغه ملکونو ته د منتقل کوونکو او رېټائرمنټ نه پس خپله هم د کډه کوونکو نه دا سیاسي خلق ملک سره زیات وفادار دي.
د ‘ابهے نندن’ او د هغۀ د ملګري پائلټ نیول تر دې دمه د دې جنګ فُل سټاپ دے. نړیواله ورورولي به دا اېکټ هم پۀ دې ځاے ودرېدل یقیني کړي.
دې ملک کښې د سیاسي ګوندونو تحفظات نشته؟ دې ملک کښې د ریاستي قصدي تېروتنو یوه سلسله نشته؟ د ګوتو د بندونو پۀ شمېر ئې شمېرلے شو ـــ ‘مبینه’ وزیر اعظم او چیف اٰف دي اٰرمي سټاف اعتراف کوي چې څلوېښت کاله مو پردے جنګ وکړو، نور اوس پردے جنګ نۀ کوو ـــ دا نۀ وائي چې دغه جنګ چا شروع کړے ؤ او څوک پرې نن هم نازېږي، د هغوي دې محاسبه وشي.
دا مني چې د ترهګرۍ مخنیوي د پاره د ملک هره برخه د ائین د حکمرانۍ لاندې پکار ده خو د څلوېښت کلني انساني قتل عام د جرم د اعتراف نه پس هم ‘قبائیلي’ سیمو کښې د ائین پۀ ځاے کله د یو ارډیننس، کله د بل اېکټ او کله د بل قانون سرینده غږوي.
د ملک اساسي قانون ائین او پارلېمان ته زباني بالا دستي هم ورکوي او مخکښې نه ټاکلې شوې نتیجې لاس ته راوړو د پاره د الېکشن انجینئیرنګ تور هم پۀ سپینه ورځ پۀ خړه لمن اخلي ـــ
د اقوام متحده چارټر کښې د انساني حقونو د هر شق د تسلیمولو نه پس راو انوار د اولسي بې باورۍ زیاتولو د پاره ازاد پرېږدي او د ارمان لوڼي پۀ قتل شونډې هم ګنډي ـــ د کلبهوشن مقدمه عالمي عدالت کښې کوي او د احسان الله احسان مقدمه د فوجي عدالت راز دارۍ کښې ساتي. داخله پالیسي ئې هم د خارجه ډکټېشن تابع ساتلې وي او ګاونډي هېوادونو سره د تعلقاتو د تریخوالي ګیله کښې هم ځان بې قصوره بولي. د مادي سوکړې دا حال چې د اقتصادیاتو او مالیاتو انتظام د پاره د کومې پالیسۍ پۀ ځاے د ‘اِیّاكَ نَعْبُدُ وَ اِیَّاكَ نَسْتَعِیْن’ وظیفې سره پۀ خوارینګړۍ خولې د قرضونو ګېډي راوړي او د روحاني ابترۍ دا انتها چې د بشريٰ مانیکا صاحبې پېشینګویانې او د طارق جمیل صاحب خوبونه شنډ خېژي..
د جنګ دې نوغے ورک وي، ‘دا څوک چې جنګ غواړي د جنګ د زوره نۀ دي خبر’ ــــ
چین دواړه لاسونه اوچت نیولي دي او د یو اویایم کال د غلطۍ نه ډېر لرې ولاړ دے ـــ ایران تور لګوي چې پاکستان نه د هغۀ پۀ خاوره بریدونه کېږي، افغانستان خو د څلوېښتو کلونو پرهرونو کښې ژوبل ژوبل پروت دے؛ د اسلامي ملکونو اتحادیې کښې سشما سوراج صاحبه پۀ دې بلنه ګډون کوي چې هند به ئې مستقل غړے شي ـــ داسې حالاتو کښې هر څو کۀ پارلېمان نه د څۀ ‘خپلواکه’ کردار توقع ځکه نۀ شي کېدې چې دا خو مسلط شوے حکومت او یرغمال پارلېمان دے، خو سیاسي ګوندونه باید دې مطالبې سره خپل دا اخلاقي فرض پوره کړي چې د جنګ کولو یا نۀ کولو فېصله به پارلېمان کوي ـــ نېشنل کمانډ اتهارټي باید دا خبره پام کښې ولري چې جنګ کښې کله هم یو فریق پۀ اوچته غونډۍ ناست بچ نۀ پاتې کېږي، د جنګ ګواښ د حب الوطنۍ سند نۀ دے، د جنګ مخه نیول د حب الوطنۍ دلیل دے.
مونږ د باچا خان د لارې منونکي یو، مونږ د عدم تشدد عقیده لرونکي یو. باچا خان د دوېم نړیوال لام د پاره د اٰل انډیا کانګرس لۀ خوا د پېرنګي مرستې ته غاړه ایښودو باندې د کانګرس ورکنګ کمېټۍ نه پۀ دې دلیل استعفٰي ورکړې وه چې ‘زۀ د وینې پۀ بیعه ازادي نۀ اخلم ـــ دغه وینه کۀ د یو پښتون وي کۀ د هندي، د یو برېطاني وي کۀ جرمني.’ باچا خان پۀ خپل دریځ یواځې تر هغه دمه ولاړ ؤ چې تر څو کانګرس پۀ جنګي پالیسۍ نظرثاني نۀ وه کړې.
د عوامي نېشنل پارټۍ مرکزي صدر اسفندیار ولي خان روان صورت حال باندې خپل جاري کړي رسمي بیان کښې وئیلي دي،
‘باید دواړه ملکونه د زغم نه کار واخلي. د مسئلو د حل سیاسي او سفارتي لارې لټول د وخت غوښتنه ده. داسې کومه مسئله نشته چې د هغې حل د خبرو اترو تر لارې راوتلے نۀ شي. مشتعله بیانه او سرجیکل سټرائیکس د دې ټولې سیمې د پاره خطرناک دي. کۀ د تباهۍ او بربادۍ نه وروستو مذاکرات کېږي نو دا مذاکرات د جنګ نه وړاندې کولو کښې څۀ ستونزه ده؟’
مونږ د جنګ د مخنیوي د پاره نۀ دا چې دعا کوو بلکې د امن سره ښکاره جاره عملاً ولاړ هم یو. هندوستان او پاکستان دواړه دې د جنګ د ‘اٰپشن’ پۀ ځاے د خپل منځي مسئلو حل د پاره د خبرو اترو لاره خپله کړي. کۀ جنګ کښې خېر ؤ، نن به افغانستان، عراق، شام د نړۍ تر ټولو اباد او سوکاله هېوادونه وو. دا خبره دې کله هم د پام نه بهر نۀ وي چې د پاکستان او افغانستان تر منځه د روانې شخړې بنیادي جواز او نړیوالو ته د هند بهانه د نېشنل اېکشن پلان پۀ شلو واړو نکتو بې د څۀ ګُډ او بېډ د امتیاز نه عمل درامد سره غوڅېدې شوه. وخت اوس هم تلے نۀ دے. د امن پۀ خوا ودرېدل کله هم تاخیر نۀ وي.
جنګ د حب الوطنۍ سند نۀ دے، جنګ د بهادرۍ معیار نۀ دے. د وطن سره د مینې ټوله نه لویه ګواهي د امن مینه، امن د پاره غږ او امن د پاره اقدام دے. خداے دې راتلونکے نوروز د امن زېرے او جشن کړي.