ولې او پۀ کومه ګناه؟ زۀ جواب غواړم!
د عوامي نېشنل ګوند بلوچستان صوبائي ترجمان اسد خان اڅکزے د تېر کال ستمبر مياشت کښې بې درکه شوے ؤ. د عوامي نېشنل ګوند لۀ خوا د هغۀ د بازيابۍ لپاره پۀ هر کچ اواز پورته کړے شو خو بېخي ئې پته و نۀ لګېده چې ځمکې وخوړو او کۀ اسمان راښکلو . بيا د فرروۍ پۀ دوويشتمه نېټه پۀ ټول ملک کښې د اسد خان اڅکزے او نورو بې درکه خلکو د بازيابۍ لپاره د ګوند لۀ خوا پۀ دوه پنځوس ځايونو کښې احتجاجونه وشول ، خو بيا هم څۀ پته و نۀ لګېده . اخر چې پۀ اوويشتمه فرورۍ د اسدخان اڅکزي پۀ اړه خبر راغلو خو دا خبر ډېر لړزوونکے ؤ ځکه چې د ګوند دغه مخکښه، ښائسته او ځوان مبارز پۀ سفاکانه توګه شهيد کړے شوے ؤ. دا خبر د ټول ګوند بلکې د هر قامپاله او هر انسان لپاره ډېر تريښ ؤ ځکه چې کۀ يو خوا شهيد اسد خان اڅکزے يو بې لوثه سياسي کارکن ؤ نو بلخوا ايله يوه اوونۍ وړاندې د هغۀ د بازيابۍ لپاره پۀ دومره لوے کچ احتجاجونه شوي وو. ايا دا د احتجاج جواب ؤ، ايا دا د غږ پورته کولو جواب ؤ؟ ګوند خو ډېر پۀ پرامنه او جمهوري توګه خپل کس غوښتلو خو پۀ بدل کښې ورته د خپل زيرک صوبائي ترجمان مړے ترلاسه شۀ . ځکه نو ملي مشر اسفنديار ولي خان دا پېښه زړۀ ماتوونکې، بې رحمه او ناقابل قبول وګرځوله او پۀ سپينو ټکو کښې ئې پۀ ډاګه کړه چې د ملکي وګړيو حفاظت د رياست او حکومت ذمه واري ده.
د دې پېښې نه صرف يوه اوونۍ وړاندې د فرورۍ پۀ دوويشتمه نېټه اے اېن پي د ملک پۀ ګوټ ګوټ کښې د بې درکه کسانو پۀ حق کښې احتجاجونه وکړل. د ګوند مرکزي سينئير نائب صدر امير حېدر خان هوتي پۀ مردان کښې، مرکزي جنرل سېکتر ميا افتخار حسېن پۀ اسلام اباد کښې، صوبائي صدر اېمل ولي خان پۀ چارسده کښې، مشر حاجي غلام احمد بلور پۀ پېښور کښې، د اے اېن پي بلوچستان صوبائي صدر اصغر خان اڅکزے پۀ کوټه کښې او دغه شان د ګوند مختلفو مشرانو د سوات نه تر چمن پورې احتجاجونه وکړل. مردان کښې احتجاجي غونډې ته پۀ خپله وېنا کښې امير حېدر خان هوتي ووئيل چې د اے اېن پي بلوچستان وياند اسد خان اڅکزے د تېرو پنځو مياشتو راهسې بې درکه دے او د مړ ژوندي ئې هېڅ پته نۀ لګي. مرکزي سينئير نائب صدر ووئيل چې پۀ ملک کښې عدالتونه شتون لري او غوښتنه ئې وکړه چې د قانون ترمخه دې دغه خلک پۀ عدالتونو کښې وړاندې کړے شي . دغه شان صوبائي صدر اېمل ولي خان لاريون ته د وېنا پۀ مهال ووئيل چې رياست د وړو قامونو سره د مېرې مور سلوک کوي، مجبوره مياندې او خوېندې پۀ سړکونو خوارېږي او هېڅ څوک ئې تپوس نۀ کوي . صوبائي صدر ووئيل چې د ملک ائين يو فرد يا ادارې ته هم د چا د بې درکه کولو اجازت نۀ ورکوي . د اسد خان اڅکزے پۀ اړه ئې ووئيل چې تر دې دمه رياست د هغۀ پۀ بازيابۍ کښې ناکامه دے . اېمل ولي خان زياته کړه چې د دې ملک هر وګړي ته د خپلې دفاع کولو پوره پوره حق حاصل دے او ځکه ئې پۀ دغه مهال دا غوښتنه وکړه چې بې درکه خلک دې عدالتونو ته وړاندې کړے شي او چې څوک پۀ جرم کښې ککړ وي نو هغوي ته دې د قانون مطابق سزا ورکړې شي . اېمل خان دا هم غوښتنه وکړه چې قوم ته دې وضاحت وکړے شي چې اخر دا طاقتور خلک څوک دي چې قانون د پښو لاندې کوي او خلک بې درکه کوي . پۀ دې موقع اېمل ولي خان دا هم ګيله وکړه چې د ملک “مجبوره” عدالتونه هم د بې درکه خلکو پۀ بازيابۍ کښې بېخي ناکامۍ سره مخ دي . صوبائي صدر دا هم زياته کړه چې عوامي نېشنل ګوند بۀ پۀ ملک کښې د جمهوريت پۀ ځاے کولو او د مظلوم قامونو د حقونو لپاره خپل کردار ترسره کوي . کۀ د ګوند بيانيې او بيا پۀ دومره لوے کچ د بې درکه خلکو د بازيابۍ لپاره د ګوند لاريون ته وګورو نو پۀ ډاګه وئيلے شو چې پۀ موجوده دور کښې صرف عوامي نېشنل ګوند يو داسې پارلېماني، جمهوري او سياسي قوت دے چې ښۀ پۀ جار د ملک د وړو او مظلومه قامونو د حقونو خبره کوي . ورسره دا هم پۀ ډاګه ده چې اے اېن پي د اولس خپل، سوچه او مضبوط غږ دے ځکه چې پۀ يو غږ او پۀ يوه ورځ پۀ دوه پنځوس ځايونو کښې د بې درکه خلکو لپاره صرف هم دا ګوند نۀ صرف غږ پورته کولے شي بلکې پۀ زرګونو خلک پرې د خپل غږ وچتولو، اورولو او دنيا ته رسولو لپاره باور هم کوي . د بې درکه خلکو مسئله نۀ خو نوې ده او نۀ وړه ده ؛ د کلونو راهسې د امسئله روانه ده چې د نړۍ پۀ کچ نۀ صرف د ملک لپاره د بدنامۍ سوب ګرځي بلکې ورسره پۀ ملک کښې د جهموري ادارو پۀ کارکردګۍ هم سوالونه پورته کېږي او پۀ دغه ادارو د خلکو باور هم ورو ورو لۀ منځه ځي . بايد د اولس ستونزې، ستونزې ومنلې شي، بايد د وريتو پريتو مياندو او خوېندو چغې واورېدې شي، بايد مسئلې پۀ جمهوري ډګر او د پارلېمان لۀ لارې د هواري کوشش وکړے شي . اے اېن پي يو اوږد جمهوري تاريخ لري، بايد دا غږ واورېدے شي. نن د ملک د ټولو ادارو نه د ځوان شهيد اسدخان اڅکزے مړے تپوس کوي چې زۀ ولې، پۀ کومه ګناه ووژلے شوم؟ ما لۀ جواب راکړئ !
د سېنېټ پۀ غوغا کښې د “انصاف” بولي
نتيجه چې د سېنېټ ټاکنو هر څۀ وي خو يوه خبره لکه د نمر روښانه ده چې حکمران جماعت کومه خبره کړې ده نو د هغې اپوټه روان دے . کۀ پۀ سېنېټ کښې ئې پۀ ووټ خرڅولو شور جوړ کړے نو خپل کسان ئې پۀ ووټ خرڅولو کښې پۀ رڼا ورځ ګېر شوي دي، کۀ د پېسو د استعمال خبره ئې کړې ده نو پۀ دې مېدان کښې هم د هر ګوند نه مخکښې دے، کۀ د خپلولۍ خبره ئې کړې ده نو زياتره ټکټونه ئې د ګوند د مشرانو خپلو خپلوانو ته الاټ کړي دي، کۀ د مېرټ خبره ئې کړې ده نو د عمل کولو نه ئې پرې بېخي ډډه کړې ده، کۀ د اوپن بېلټنګ پۀ معامله ئې ټينګار کړے دے نو دليل خو څۀ چې د جمهوري رواياتو او ائيني لارو نه ئې هم سرغړونه کړې ده، د کال ۲۰۱۸ د سېنېټ لپاره د ووټونو پۀ متنازعه ويډيو ئې ځمکه سمان يو کړل خو بيا پته ولګېده چې قيصه څۀ ده نو هډو ځان ئې پرې شپېلے کړو . دملک د ټولو صوبوديو شان نمائندګۍ لۀ وجې سېنېټ ته درنښت لرل د وخت تو ټولو لوے ضرورت دے خو لۀ بده مرغه پۀ موجوده حکومت کښې دې ايوان باندې سمې لوبې وشوې. داسې ښکاري چې ښۀ پۀ سمي او وس باندې د دې ايوان د بدنامولو هڅې روانې دي . د ويډيو لۀ لارې ئې اولس ته وښودل چې څنګه د هغوي منتخب نمائندګان د هغوي د ووټ سره لوبې کوي، بيا ئې ټينګار جوړ کړو چې کۀ اوپن بېلټنګ و نۀ شو نو تباهي بۀ راشي . بله د زړۀ خوراک خبره دا ده چې پارلېمنټ شته، ائين شته خو بيا هم د کپتان حکومت پۀ ارډيننسونو د کارونو ويستلو زور لګوي . پۀ حکومت کښې ئې د جمهوري اقدارو دا حال دے چې فېصل واوډا ته ټکټ ملاوېږي خو پروېز رشيد پۀ شان سړے نااهله ګرځولے کېږي. بياپۀ متنازعه ويډيو کښې مخې ته د راتلونکي کسانو دريځ چا هم د اورېدو هڅه و نۀ کړه ؛ چا هم دا و نۀ پوښتل چې دا ويډيو چرته، چا، ولې او څنګه جوړه کړه؟ پېسې چا ورکړې، د چا پۀ مشوره ئې ورکړې او د څۀ غرض لپاره ئې ورکړې؟ . کۀ د حالاتو جائزه اخلو او پۀ ملک کښې جوړ سياسي، انتظامي او حکومتي تصوير ته ګورو نو څرګندېږي چې حالات بېخي سرچپه روان دي . وزيراعظم عمران خان چې څۀ وائي نو د هغې بېخي اپوټه روان پۀ نظر راځي . د ګرانۍ قابو کولو ئې وئيلي خو لا عمل ئې پرې نۀ دے کړے، پۀ مېرټ ئې ټينګار کړے خو د مشيرانو نه وزيرانو پورې او انتظامي عهدو نه سېنېټ ټکټونو پورې ئې لا پۀ يو ځاے کښې هم مېرټ ته عزت نۀ دے ورکړے . دا ملک دے څۀ اټۍ نۀ ده چې داسې پۀ قرضونو، دروغو او وچتو وچتو “پاڅولو” دې وچلولے شي . پۀ زور ووټونه خوکېدے شي، پۀ دړکه او دباو ججانو او عدالتي نظام نه د خپلې خوښې فېصلې خو اخستے کېدې شي، اپوزيشن پۀ اي سي اېل کښې پۀ نومونو اچولو وېرولے شي، پۀ زور باندې ارډيننسونه خو راوستے کېدے شي، پۀ چل ول او دوړه دباو ميډيا خو پښو ته غورځولې کېدې شي خو نۀ خو د اولس خولې بندېدې شي او نۀ ملک چلېدلے شي . کۀ د انصاف دعوېدار جماعت غواړي چې دا ملک وچلېږي، پرمختګ وشي، ګراني ختمه شي او ائين، قانون او سېنېټ ته خپل ځاے ترلاسه شي نو نۀ صرف ائين او پارلېمنټ ته بۀ درانۀ کتل وي بلکې خپله غلطي بۀ هم منل وي . پۀ ويډيو کښې ښکېل خپل ټول کردارونه بۀ رابرڅېره کول وي، پۀ سېنېټ کښې د “انصاف” بولي بۀ ودرول وي، د اولس غږ ته بۀ غوږ کېښودل وي او پۀ سياست، جمهوريت او جمهوري ادارو بۀ د تور پورې کولو نه ډډه کول وي . دا زوړ وخت نۀ دے چې اولس دې ناخبره وي؛ اوس بچے بچے پوهېږي چې پۀ دې ملک کښې جمهوريت او پارلېمنټ ولې او څۀ لپاره بدنامولے شي.