اداريه 2022 – باچاخان اوونۍ … هيلې تاندې دي!

“باچاخان اوونۍ” د روايت ترمخه سږ کال هم ښۀ پۀ مينه او جذبه ونمانځلې شوه. د فخر افغان باچاخان د څلوردېرشم او د رهبر تحريک خان عبدالولي خان د شپاړلسم تلين پۀ مناسبت د باچاخان ټرسټ د سېوري لاندې پۀ باچاخان مرکز، پېښور کښې کۀ د يو شمېر تقريباتو اهتمام شوے ؤ نو ورسره د ضلعو پۀ کچ هم د اوونۍ پۀ مناسبت سره غونډې ترسره شوې. کۀ د صوبې ګوټ ګوټ کښې فخرافغان او رهبر تحريک ته پېرزوئنې وړاندې کړے شوې نو ورسره جنوبي پښتونخوا کښې هم درنې غونډې ترسره شوې چې پۀ کښې د عوامي نېشنل ګوند مرکزي سينئير نائب صدر امير حېدر خان هوتي او مرکزي ستر سېکتر ميا افتخار حسېن ګډون درلود. هم دغه شان د اوونۍ پۀ مناسبت د نړۍ پۀ يو شمېر غربي ملکونو، امريکا، عربي هېوادونو او چرته چې هم پښتانۀ اوسېږي نو هلته د “باچاخان اوونۍ” پۀ مناسبت سره لوې وړې غونډې وشوې چې پۀ کښې د ازادۍ سرخېلانو هلو ځلو، مبارزې او جدوجهد ته د عقيدت پېرزوئنې پېش کړے شوې. د دې نمانځغونډو د پېل دستوره د جنورۍ پۀ شلمه نېټه د پښتنو شريک کور باچاخان مرکز کښې د صوبائي صدر اېمل ولي خان پۀ لاس ترسره شوه او دغه شان د بېلا بېل پروګرامونو دغه دوامداره لړۍ د جنورۍ پۀ شپږيشتمه د باچاخان پۀ کلي اتمانزيو کښې د يوې لوې جلسې پۀ شکل کښې پاې ته ورسېده. دا غونډې او جلسې پۀ يو داسې وخت کښې ترسره شوې چې ملک کښې د پي ټي ائي حکومت پۀ دې کوشش کښې دے چې هر اپوزيشن ګوند وځپي، د بډو رشوتونو د تورونو يو باران دے، د نېب د سياسي انتقام لپاره کارول اوس بېخي لکه د نمر روښانه دے. لۀ دې وړاندې هم پۀ امرانه دور کښې د اے اېن پي لۀ مېنځه د وړلو هڅې شوې دي خو دغه خيال د خلکو يو خوب ثابت شوے دے. نن د باچاخان اوونۍ پۀ موقع دنيا وکتل چې عوامي نېشنل ګوند نۀ يوازې پۀ مېدان موجود دے بلکې کۀ وغواړي نو پۀ يوه چغه داسې جلسې کولے شي چې نړۍ ورته ګوته پۀ خولۀ شي. خو لۀ بده مرغه پۀ دې ملک کښې دا يو بد رواج دے چې څوک هم د ملک، قام او ژبې خبره کوي نو پۀ هغوي د غدارۍ تورونه لګولے کېږي او چې کوم ګوند هم د اولس د وسيلو او مسئلو خبره کوي نو د هغوي د لارې د نيولو او هغوي ته د خنډانو ودرولو هڅې کېږي. عوامي نېشنل ګوند د خدائي خدمتګار تحريک تسلسل دے. باچاخان د نن نه سل کلونه وړاندې د خپل اولس د حق، ژبې، اختيار او وسيلو خبره کوله او عوامي نېشل ګوند نن سل کلونه پس هم هغه د لوے بابا پۀ نظريه روان دے او کۀ حالات هر څنګه وي، څوک بد ګڼي او کۀ د ګوند ووټونه تالا ترغه کېږي خو خبره هم هاغه د فخر افغان ده چې “خپله خاوره، خپل اختيار”. ګوندونه چې يوې مودې له د حکومت نه بهر پاتې شي نو بيا هلې ځلې کوي چې پۀ څۀ طريقه بېرته حکومت ته ورسي ځکه چې د ختمېدو خطر سره مخ کېږي خو عوامي نېشنل ګوند پۀ يو نېب دا دے پۀ نهم کال د حکومت نه بهر وساتلے شو خو د خلکو جذبه سړه نۀ شوه بلکې لا زياته شوه. دا ولې؟ دا ځکه چې اے اېن پي يوازې يو سياسي ګوند نۀ دے بلکې يوه نظريه، يو حقيقت او يو تاريخ دے. دا ګوند شپه پۀ شپه د چا پۀ ډرائنګ روم کښې پۀ وجود کښې نۀ دے راغلے بلکې د دې پۀ شا د يو ستر مبارز او د هغۀ د بې لوثه خدائي خدمتګارو بې مثله قربانۍ دي، يو داسې نظريه ده چې نن ئې سالمه نړۍ مني، يو داسې تحريک دے چې سل کاله ئې وشو خو لا دوامدار دے. د دې تحريک او ګوند جرړې د اولس پۀ زړونو کښې دي. دا ګوند د اولس ترجمان او د اولس د حقونو مبارز ګوند دے. پۀ ټول ملک کښې يوازې عوامي نېشنل ګوند دے چې د دې صوبې، د خپل اولس او قام د حق خبره ښۀ پۀ جار کوي او کله هم د خپل اصولي دريځ نه نۀ وروستو کېږي. د دې ګوند مشران بيا بيا وائي چې د ګوند موخه کله هم حکومت ته رسېدل نۀ دي بلکې د نظريې پۀ بنياد د خپل اولس د حق خبره کول دي. ځکه نو مونږ ګورو چې ډېر تحريکونه راولاړ شي، شور او غوغا جوړه شي خو څو کلونو کښې دننه دننه ئې د نوم او نښان پته هم نۀ لګي. خو بلخوا عوامي نېشنل ګوند چې سل کاله ئې وشول او دا دے داسې يو مقام ته رسېدلے چې نظريې ته ئې نړۍ لاس پۀ نامۀ ولاړه ده او هم دا وجه ده چې د بې درېغه هڅو باوجود نن عوامي نېشنل ګوند لکه د غر پۀ ځاے ولاړ دے.

شهزره

“خطرناک وزيراعظم” او د ټرانسپرنسي انټرنېشنل رپورټ

دا خبره کۀ بل يو عام کس کړې وه نو ځه خېر دے مونږ به څۀ نۀ وئيل ځکه چې انسان کمزورے دے او کله کله پۀ يوه نيمه خبره ئې زړۀ خفه او يا دماغ ګنګس شي او داسې څۀ خبره وکړي چې ښائي ورسره نه. خو عمران خان ځان ته د ملک وزيراعظم وائي او وزيراعظم کۀ هر څو د يوې پارټۍ نظريه پۀ شا لري خو چې کله د ملک د مشرۍ سوګند پورته کړي نو بيا لکه د مور خپلې خوښې او ناخوښې وروستو کړي او د بچو پۀ شان د قام خدمت ته ملا وتړي. عمران خان د بلها وعدو او دعوو سره پۀ حکومت کښې راغلے دے او دغه وعدې او دعوې ټولو خلقو ته يو پۀ يو يادې دي نو مونږ پرې دلته د خپلو لوستونکيو وخت نۀ خرابوو. راځو د عمران خان کارکردګۍ پله چې پۀ خپل درې نيم کاله حکومت کښې ئې څۀ وکړل او څۀ ئې ونۀ کړل! کۀ دعوو او وعدو ته ئې ګورو او ورسره پۀ مخالفينو تورونو ته ګورو نو بايد چې اوس خو دا ملک پۀ هوا روان وے خو لۀ بده مرغه د دومره لويو لويو وعدو نه وروستو عمران خان دې ځاے ته ورسېدو چې پۀ اخر کښې اولس ته ووائي چې ګورې کۀ زۀ سړکونو ته راووتم نو ډېر زيات به خطرناک شم. پۀ کار خو دا وه چې د دومره بربادۍ وروستو ئې ځان احتساب ته وړاندې کړے ؤ خو الټه ئې ګوته وړقوله چې څۀ هم ونۀ وايئ ګنې خطرناک به شم. اول به ئې د احتساب نعرې وهلې او اوس چې ئې د خپل احتساب وخت راغے نو دړکې ورکوي. پۀ داسې حالاتو کښې يو پۀ قام مئين مشر او رښتينے ليډر د ځان د خول نه ووځي او د قام او ملک سوچ کوي خو دلته چې کله پۀ ملک او قام راغله نو عمران خان سره خپل غم شو او ځکه ئې دړکو ته لاس واچول. پۀ نازک حالاتو کښې حکمرانان داسې فېصلې کوي چې اولس ورسره اوږه پۀ اوږه ۀ ودرېږي او مسئلې هوارې کړي خو عمران خان سرچپه روان دے. پۀ قول او فعل کښې ئې هغۀ تضاد دے چي تضاد ترې هم شرمېږي. يو خوا وائي چې پاکستان د نړۍ ارزان ترين ملک دے او بلخوا وائي چې د ګرانۍ لۀ وجې د شپې خوب نۀ راځي. يو خوا ټرانسپرنسي انټرنېشل وائي چې پاکستان د کرپشن پۀ انډېکس کښې شپاړس درجې پورته ختلے دے نو بلخوا “خطرناک خان” وائي چې د کرپشن ختمولو وعده مې پۀ وړومبيو نوي ورځو کښې ترسره کړې وه. يو خوا دا وائي او بلخوا وائي چې د ملک د نظام لۀ وجې مو د “غلو” نه پېسې برامد نۀ کړے شوې. لکه د تضاد هم يو حد وي. بهر حال عمران خان او ډله ئې د کرپشن د مونډ ويستلو پۀ لوې او مقبوله نعره پۀ حکومت کښې راغلي وو خو درې نيم کاله پس ئې حشر دا دے چې ملک يوه دوه نه بلکې پوره شپاړس درجې پۀ کرپشن کښې ټوپ ووهلو چې پۀ تېر لس کلونو کښې د ملک پۀ کچ يو رېکارډ دے. دا هغه عمران خان دے چې سحر ماښام به ئې پۀ خپل تقرير کښې وئيل چې قوم ته به پۀ هر حال کښې رښتيا وايم خو اوس چې ترې د کرپشن پوښتنه کېږي نو هغه ټي ائي رپورټ دروغ ګڼي چې هم دۀ به ئې مخکښې مثالونه ورکول. نړۍ مخکښې مزل کوي پۀ شا نه، خلک د وخت سره هوښيارېږي او هم دغه شان سياست هم پۀ مخه روان دے. اوس څوک د چا پۀ دروغو تر ډېره وخته نۀ تېروځي. نن پۀ سياست کښې کۀ کوم شے د کاميابۍ ضمانت دے نو هغه رښتيا وئيل او د جرات مظاهره ده. عمران خان به د رښتيا وئيلو طرفداري او د جرات مظاهره پۀ کنټېنر ډېره پۀ لوړ غږ کوله خو کله چې د اقتدار پۀ اس سور شو نو دغه دواړه خبرو ته ئې شا کړه. سياست صرف د خبرو او دعوو کولو نوم نۀ دے بلکې د حالاتو پۀ نبض د لاس کېښودلو يو سائينس دے. سياست کښې چې څوک پوهه تن خبره کوي نو اول پرې سوچ کوي خو د عمران خان کېس کښې مونږ وکتل چې بس خبرې، خبرې او خبرې. او نن هم د حالاتو نه د نتيجو اخستو او زدکړې پۀ ځاے صرف او صرف پۀ خبرو کار روان دے. د حکومت ناکامي، نااهلي او نالائقي پټولو لپاره عجيبه عجيبه شوشاګانې پرېښودې شي. ملک د ائي اېم اېف پۀ جولۍ کښې واچولے شو، سټېټ بېنک لاړو، قرضې اسمان ته وختلې، ګراني بې مثاله، حالات نازک خو د “هوښيارانو” ټول فوکس صدارتي نظام باندې خبرو او شوشې پله دے. لکه سړے سر ونيسي چې دا څۀ روان دي. د ملک حالات د څۀ تقاضا کوي او پروپېګنډې د څۀ لپاره کولې شي. مونږ به څۀ ووايو خو واقعي چې سړے “خطرناک” دے.

دا هم ولولئ

اداريه – دسمبر 2021

پۀ دې کښې هېڅ شک و شبه نشته چې پۀ کومه ټولنه او ملک کښې …