د طالبانو اتحاد . . . د يو نوي سوړ جنګ پېل کېدل؟ – شميم شاهد

متعلقه مضامين

جنګ ځپلے افغانستان د يو بل ازمېښت سره مخ – شميم شاهد

بايد مذاکراتو ته درناوے ورکړے شي – شميم شاهد

پاکستان، افغانستان کښې پۀ نفوذ کښې بريالے شو؟ – شميم شاهد

پۀ داسې حال کښې چې پۀ نړۍ کښې يو نوے سوړ جنګ پېل کېږي، يو طرف ته پۀ افغانستان کښې د طالبانو او امريکې ترمٰېنځه موافقنامه شوې ده، امريکه کوشش کوي چې د متحاربو افغان مشرانو ترمېنځه خبرې اترې پېل شي او بل طرف ته د پاکستان ترهه ګر تنظيمونه اتحاد طرف ته روان دي. تر اوسه پورې د تحريک طالبان پاکستان درې مختلف ګروپونه يو شوي دي. او هم دغه شان پۀ سندهـ کښې لشکر جهنګوي او د القاعده جنګياليو هم د تحريک طالبان پاکستان سره د يکجهتۍ او اتحاد ژمنه کړې ده. وئيلے کېږي چې نور د ترهه ګر ګروپونو مشرانو يعنې د لشکر اسلام منګل، شورا اتحاد مجاهدين شمالي وزيرستان حافظ ګل بهادر او هم دغه شان د دره ادم خېل د طارق ګيدړ ګروپ جنګيالو سره هم پۀ تحريک طالبان پاکستان کښې د شاملېدو لپاره خبرې اترې روانې دي. د تحريک طالبان پاکستان د متحد کېدو نه دا ثابته شوه چې د ضرب عضب، خېبر ون، راه راست او راه نجات پۀ حقله شوې دعوې بس دعوې ثابتې شوې. کۀ څۀ هم د حکومت لۀ خوا ګواښونه ډېر کېږي خو هر چا ته پته ده چې پۀ عملي توګه هېڅ هم نۀ کېږي . د طالبانو پۀ متحد کېدو تر اوسه پورې سرکاري بيان مخې ته نۀ دے راغلے. خو پۀ ماضي کښې د طالبانو ملاتړ کوونکي مذهبي سياسي ګوندونه پۀ دې اتحاد د خوشحالۍ څرګندونه کوي. بهر حال يو طرف ته مترقي، ملت پاله او جمهوري ګوندونه دا اتحاد نۀ صرف د ملک بلکې د ګاونډي هېواد افغانستان پۀ زيان بولي. يوه عجيبه خبره ده چې د تحريک طالبان پاکستان پخوانے وياند قارى احسان الله احسان يو طرف ته د تحريک طالبان پاکستان پۀ اتحاد ډېر زيات خوشحاله دے خو بل طرف ته قاري صېب پۀ افغانستان کښې د امريکې او افغان طالبان ترمېنځه پۀ امضاء شوې امن معاهدې باندې هم ډېرې د خوشحالۍ څرګندونې کوي. وائي چې پۀ افغانستان کښې به ډېر زر امن راشي. خو قاري صېب وائي چې د طالبانو اتحاد به د پاکستان د چارواکو سره مصالحت او مفاهمت نۀ کوي بلکې د اتحاد نه وروستو به تحريک طالبان پاکستان پۀ مزاحمت زيات زور اچوي. د يو مذهبي سياسي ګوند مشر وائي چې دوي دې اتحاد ته پۀ ښۀ سترګه ګوري او غواړي چې طالبان د حکومتي چارواکو سره خبرې اترې وکړي، مفاهمت وکړي. بهرحال د عوامي نېشنل ګوند وياند زاهد خان وائي چې کۀ چرې طالبان منظم شي نو د دوي عمليات به پاکستان او افغانستان دواړو هېوادونو کښې وي نو ځکه هغوي د ترهه ګرۍ د مخ نيوي لپاره د پاکستان او افغانستان چارواکو ته د يو متفقه لائحه عمل جوړولو مشوره ورکړې ده . هم دغه شان پخواني سېنېټر افراسياب خټک د طالبانو د دې اتحاد نه امن او سلامتيا ته د خطرو اشاره کړې ده او وائي چې دا طالبان به د ماضي پۀ شان يو وارې بيا بې ګناه وګړي وژني، تباهي به را ولي ځکه چې دوي سره پۀ دولتي، سياسي، انتظامي، سېکورټي او مذهبي څانګو کښې مرسته شته.

د دې نه هېڅوک هم انکار نۀ شي کولے چې تحريک طالبان پاکستان د افغانستان د تحريک طالبان نه جدا تنظيم نۀ دے . د دې دواړو تنظيمونو مقصد او مرام يو دے. او تحريک طالبان افغانستان کښې حقاني نېټ ورک يو ډېر مهم ګروپ دے. حقاني نېټ ورک نۀ يوازې د تحريک طالبان افغانستان يو منظم او متحرکه برخه ده بلکې حقاني نيټ ورک د پاکستان، افغانستان، القاعده او نورو نړيوالو ترهه ګرو تنظيمونو لپاره د پل کردار لوبوي. د حقاني نېټ ورک ټولې هلې ځلې فعالې دي او تر اوسه يو حقاني نېټ ورک دے چې پۀ افغانستان کښې د امن راوستلو لپاره د افغان طالبانو او امريکې ترمېنځه شوې موافقنامه نۀ ده منلې او نۀ ئې مسترد کړې ده.

بل طرف ته د پاکستان او سعودي ترمېنځه اوبۀ خړې شوې دي او د دواړو هېوادونو ترمېنځه اوس د بدګمانۍ فضاء مخې ته راغلې ده. هېڅوک هم دا خبره نۀ شي رد کولې چې د تېرو پنځوسو کلونو راهسې امريکه او سعودي عرب کلک ملګري دي. پۀ افغانستان کښې د جهاد پۀ نوم باندې تباهۍ او بربادۍ کښې امريکه، سعودي عرب،پاکستان او نور اتحاديان وو. خو اوس داسې ښکاري چې سعودي عرب د ايران پۀ معامله او يمن پۀ جګړه د پاکستان نه خفه دے. د متحده عرب امارات داسرائيل سره اړيکې هم پۀ پاکستان ښۀ نۀ لګي. دپاکستان پۀ کابينه او حکومت کښې د سعودي عرب مخالف چارواکي زيات دي. داسې ښکاري چې پۀ نړۍ کښې د ترهه ګرۍ خلاف يو نړيوال جنګ او د عرب بهار نه يو نوے سوړ جنګ پېل کېږي او د جنګ مرکز به بيا پښتونخوا وي. پکار ده چې د ډيورنډ کرښې نه دواړو غاړو ته پراتۀ پښتانۀ مشران د دې نوي جنګ نه د قوم د بچ کولو لپاره تابيا وکړي.