Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
متعلقه مضامين
د امبېلې پۀ کامبېلو کښې
ګيدړ څاربۀ شول د پېرنګ پۀ لړمونونو
د نړۍ هر قوم له خداے پاک څۀ نا څۀ داسې يوه خوبي ورکړې وي چې هغوي پرې ناز او وياړ کولے شي ۔ کۀ چا لۀ ئې سيندونه او دشتې ورکړي نو چا لۀ ئې دنګ دنګ غرونه، کۀ چا لۀ ئې مېرې ګانې او ورشو ګانې پۀ نصيب کړي دي نو چا لۀ ئې واروين غرونه، کۀ څوک ئې د فطرت پۀ حسن مئين کړي او شاعران دي نو څوک بيا د تورې او قلم خاوندان دي، کۀ څوک پۀ لوبو کښې مخکښې دي نو څوک بيا پۀ مټو مضبوط دي او دغه شان د هر قام بلها خو خپلې خپلې ځانګړتياوې دي ۔ پۀ دې لحاظ پښتون قوم د نړۍ د نورو قامونو نه يو پوټے بدل او مختلف دے ۔ دا نه چې دا به ګينې زمونږ غلط فهمي وي او يا دا چې بس صرف مونږ يو، خو لکه حقيقت هم دا دے چې پښتون پۀ ډېرو حوالو د نورو نه، نۀ صرف بدل دے بلکې تکړه هم دے، کۀ سيند لري نو غر هم لري، کۀ ورشو ګانې لري نو دشتې هم لري، کۀ زړور دے نو مټور هم دے، کۀ سترګور دے نو ادب پرور هم دے، کۀ ساده باده دے خو ښکلے هم دے ۔
کۀ مړانه لري نو باتور هم دے، کۀ جنګ ئې کړے نو مشري ئې هم کړې، کۀ مغل ئې پره کړي نو د پېرنګيانو سره ئې هم ښکر وهلے دے، کۀ کډې ئې ګرځولې دي نو ملکونه ئې هم اباد کړي دي، الغرض کۀ توره ده او کۀ قلم، ادب دے او کۀ کلتور، تاريخ دے او کۀ ژوند ژواک، خو پښتون د نورو نه کۀ ډېر ښۀ نۀ دے نو کم خو بېخي نۀ دے ۔ خو بيا هم لۀ بده مرغه د دنيا پۀ تاريخ کښې چې اغيار کله هم د پښتون ذکر کوي نو پۀ عجيبه عجيبه نومونو ئې يادوي ۔ کۀ ايرانيانو ورپسې ملنډې کړي نو مغلو ورپسې هم ريشخند وهلے دے، کۀ پېرنګيانو ورپسې لطيفې جوړې کړي نو د هند خلقو هم نۀ دے معاف کړے ۔ خو د دې دا مطلب نۀ دے چې ګينې پښتون هم دغسې دے لکه څنګه چې دوي ښودلے بلکې پۀ دې طريقه دوي د خپلو کمزورو او احساس کمترۍ پټولو کوشش کړے دے ۔ پښتنو پسې پيشاړي پرون هم کېدې او نن هم کېږي خو مخکښې به ورپسې پۀ دربارونو کښې کېدې او اوس ورپسې پۀ لا نورو او نويو طريقو کېږي ۔ کۀ څوک راپسې لطيفې جوړوي نو څوک راپورې پۀ ډرامو کښې ملنډې کوي ۔ کۀ څوک مو پۀ يو خاص کردار کښې اچوي نو څوک مو بېخي بيا د انسانيت د چوکاټ نه هم وباسي او لاد ترهګرو ټاپه پکښې بېله ده ۔ بهر حال بس مونږ يو او دا خلک دي چې راپسې لګيا دي ۔ داسې هم نۀ ده چې ګينې د دغه قومونو عام خلک مونږ پسې پيشاړې کوي بلکې د دوي لوستي خلک، شاعران، ليکوال او ښۀ ادبي او سياسي او فنکار طبقه هم مونږ نۀ معاف کوي ۔ دا خلک کۀ پۀ خلۀ مونږ سپکوي نو پۀ ميډيا کښې مو هم نۀ معاف کوي ۔ کۀ پرون ئې راله ملک کالو خان ته شوکمار وئيلي وونو نن د بونېر شملورو او د مړانې نه ډک خلقو پورې ملنډې کوي او د افسوس خبره دا ده چې دا هر څۀ پۀ پټه نه بلکې پۀ ښکاره او د دې نه هم زياته د افسوس خبره دا ده چې دا ناوړه کار ئې د نصاب پۀ کتاب کښې کړے دے ۔ اوس شکر دے پښتانۀ ويښ دي او د دې ناوړه کار پر ضد يو داسې زورور غږ پورته شو چې دغه کتاب او نصاب والا نۀ صرف پۀ تحريري توګه معافي وغوښتله بلکې پۀ دوه لويو اخبارونو کښې ئې هم پۀ دې لړ کښې سپيناوے وکړو او دغه خبره قلاره شوه ۔ خو بايد دا ياد وساتو چې دا هر څۀ هسې پۀ حادثاتي توګه نۀ کېږي بلکې څۀ داسې کرکه شته چې دغه ذهنيت واله ئې لري ۔ ګينې څنګه به څوک د هغه بونېر پۀ خلقو پسې خبرې وکړي چې پۀ ۱۵۹۰ خوا و شا کښې ئې د اکبر بادشاه څلوېښت زره فوځ وژلے ؤ چې پکښې د اکبر بادشاه نيازبين بيربل هم وژلے شوے ؤ ۔ او بيا د کال ۱۸۶۳ د امبېلې د جنګ قيصه به چا نه هېره شي چې د بونېر غېرتمندو د پېرنګي فوځ مات کړے ؤ او د واپسۍ لار ئې بيا نۀ ليده ۔ اوس چونکې د دغه ادارې لۀ خوا د بونېر او ټولو پښتنو نه معافي غوښتې شوې نو زيات پرې څۀ نۀ وايو خو يو عرض کول ډېر ضروري دي چې تنګ نظري کله هم چا ته ګټه نۀ شي رسولې بلکې نفرت او کرکه همېشه د نفرت او کرکې سبب ګرځي ۔ بايد هر چا ته د عزت او مينې پۀ نظر وکتے شي او دا تنګ نظري او د برترۍ سوچ نور ختم کړے شي ۔ بونېر زمونږ وياړ دے، زۀ بونېر هم يم او بونېرے هم يم ۔
