پۀ درويشتم اکتوبر پۀ باچاخان مرکز پېښور کښې د صوبائي کونسل لويه او مهمه غونډه ترسره شوه. دې غونډې ته د خپلې وېنا پۀ مهال د عوامي نېشل ګوند صوبائي صدر اېمل ولي خان ووئيل چې د ګوند بيانيه بېخي واضحه، ښکاره او څرګنده ده. اېمل خان ووئيل چې د دې سوال هډو ضرورت نشته چې مونږ دې پۀ خپله بيانيه خبرې وکړو او زياته ئې کړه چې زمونږ بيانيه تاريخي او نهه نوي کاله زړه بيانيه ده، زمونږ بيانيه د ستر باچاخان بابا او ولي خان بابا بيانيه ده . اېمل خان ووئيل چې بايد زۀ، تاسو، د ګوند هر غړے، هر کارکن او مونږ ټول پۀ خپله بيانيه پوهه يو او سر مو پرې خلاص وي . اېمل خان ووئيل چې ضرورت نشته خو بيا هم د موقعې او د سوال پۀ رڼا کښې به ووايم چې د عوامي نېشنل ګوند بيانيه پۀ خپلو وسائلو د اختيار بيانيه ده، د خپلو بچو د حقونو لپاره مبارزه زمونږ بيانيه ده او وې وئيل چې د خپلو بچو حقونه پۀ يو شکل کښې هم نۀ پرېښودل زمونږ بيانيه ده او زياته ئې کړه چې دغه بيانيه پۀ هر دور کښې زمونږ بيانيه وه، نن هم ده او سبا به هم وي . پۀ ګوند کښې د اهميت پۀ اړه ئې ووئيل چې بايد ټول پۀ دې خبره ځان پوهه کړو چې پۀ اے اېن پي کښې صرف يو څيز مقدس او محترم دے او هغه زمونږ د ګوند بې لوثه، بې غرضه او بې لالچه “ورکر” يعنې کارکن دے.
پۀ پي ډي اېم کښې د رول پۀ اړه اېمل خان ووئيل چې عوامي نېشنل ګوند پۀ هر دور کښې د جهموري قوتونو مرستيال پاتې شوے دے او زياته ئې کړه چې پي ډي اېم د جهموري او غېر جهموري قوتونو ترمنځه جنګ دے او ظاهري خبره ده چې اے اېن پي به د جهموري قوتونو سره ولاړه وي . اېمل خان وضاحت وکړو او وې وئيل چې د چا سره د اتحاد يا يو ځاے تګ کله هم دا مطلب نۀ دے چې ګينې مونږ دې خپله لار او نظريه پرېږدو . صوبائي صدر دريځ خپل کړو چې مونږ د پي ډي اېم برخه يو، برخه به پکښې اخلو خو پۀ يو داسې طريقه چې خپل ځان پکښې و نۀ بائيلو او د ډېر بصيرت او حکمت نه به کار اخلو. اېمل خان ووئيل چې مونږ پۀ اصل کښې د عوام سره ولاړ يو . پۀ دې موقع اېمل خان دا هم ووئيل چې مونږ نوې ټاکنې غواړو . هم پۀ دې موقعه ئې ووئيل چې د نومبر پۀ دوويشتمه نېټه به پېښور کښې د پي ډي اېم جلسه وي او زياته ئې کړه چې دا به زمونږ خپله جلسه وي او داسې يوه لويه جلسه به کوو چې خلک به ورته ګوته پۀ خولۀ وي.
د اتلسم ائيني ترميم پۀ اړه ئې ووئيل چې دا ائيني ترميم زما پۀ وسائلو زما د حق ضامن دے . اېمل خان ووئيل چې پۀ دې ترميم کښې بدلون ته پۀ هېڅ صورت تيار نۀ يو. زياته ئې کړه چې قبائيلي ضلعې د قدرتي زېرمو نه برجتې دي، مېداني سيمې مو تماکو، ګنے او رنګ رنګ سبزيانې او مېوې کوي او هم دغه رنګ پۀ جنوبي ضلعو کښې مو کرک د تېل او ګېس نه ډک دے او اتلسم ترميم ما له دا حق راکوي چې د دې تپوس وکړم.
پۀ ملک کښې د اقتصادي هلو ځلو پۀ اړه ئې ووئيل چې بهارت سره پۀ مشرقي بارډر لارې پرانستې پرتې دي خو لۀ بده مرغه پۀ نمر پرېواتۀ اړخ لارې بندې دي . پۀ دې موقعه ئې ووئيل چې د اولس د خوشالۍ او سوکالۍ لپاره او د تجارت د ودې لپاره بايد د باجوړ نه تر چمن پورې لارې پرانستې شي . زياته ئې کړه چې نن يويشتمه پېړۍ ده او د ملکونو د پرمختګ او ترقۍ لپاره اقتصادي ازادې هلې ځلې ډېرې مهمې او ضروري دي.
د خپلو دورو پۀ اړه ئې ووئيل چې يو ځل به بيا ډېر زر خپلې دورې شروع کوم او د صوبې ګوټ ګوټ ته به خپلو خلکو لۀ ځان رسوم . وې وئيل چې تر اوسه به مو سر ته رسولې وې خو لۀ بده مرغه پۀ منځ کښې پکښې کورونا وبا راغله او دغه لړۍ پۀ نيمه کښې پاتې شوه.
پۀ دې موقع اېمل ولي خان د وزيرستان تاريخي امن مارچ تاريخي اعلان هم وکړو. زياته ئې کړه چې د فرورۍ مياشت کښې به دغه امن مارچ کوو . دنېټې پۀ اړه ئې ووئيل چې ډېر زر به د مشرانو پۀ مشوره نېټه ټاکو. د مارچ تفصيل او تګ پۀ اړه ئې ووئيل چې د پېښور نه به روانېږو او د ډي ائي خان لۀ لارې به وانا ته رسو او هلته به جلسه هم کوو او هم دغه شان بيا به مازيګر مير علي ته ځان رسوو. پۀ دې موقع ئې دا هم ووئيل چې دا به امن مارچ وي نو ځکه زمونږ بېرغونه به ټول سپين وي خو جامې به مو سرې وي.
پۀ صوابۍ کښې د کروندګرو سره د روان ظلم پۀ اړه ئې ووئيل چې د هغوي خوا لۀ به ځم او داد رسۍ سره سره به ورله اواز هم وچتوم . وې وئيل چې د تماکو نه صوبې ته نه بلکې ټول ملک ته لويه منافع رسي خو بيا هم زما کاشتکار د لوړې نه پۀ داو دے . پنجاب لۀ ئې دړکه ورکړه چې کۀ غنم ئې بند کړل نو مونږ به ورپسې بجلي بنده کړو . پۀ دې موقعه اېمل خان دا هم تپوس وکړو چې مونږ ته دې پۀ صفا ټکو ووئيلے شي چې زمونږ د صوبې نه پنجاب ته څومره بجلي ځي . دا ئې هم زياته کړه چې مونږ تر ټولو ارزانه بجلي جوړوو خو بيا هم زما د قام بچي پۀ تيارو کښې ناست دي . اېمل خان ووئيل چې مونږ شپږ زره مېګاواټه بجلي جوړوو او ضرورت مو درې زره دے خو نۀ پوهېږو چې بيا هم لوډشېډنګ سره لاس او ګرېوان يو.
د تعليم او سبق د اهميت پۀ اړه ئې ووئيل چې نن زمونږ قام ته د قلم، کتاب او پوهې ضرورت دے . پۀ دې لړ کښې ئې پۀ سټډي سرکلز زور راوړو او وې وئيل چې د دې لړۍ د خپلو کورونو څخه شروع کړئ . خپلو ماشومانو ته د “باچاخانۍ” سبق وښايئ . د باچا خان سکولونو او خېر ښېګړې د کارونو پۀ اړه ئې ووئيل چې مونږ ټولو لۀ پۀ دې لړ کښې پاخۀ او کوټلي ګامونه اخستل پکار دي او انجمنونو جوړول پکار دي.
د باچا خان د سکولونو د معيار پۀ اړه ئې ووئيل چې دا به ډېر زيات غوره جوړوو او د اېچي سن پۀ شان يو معيار ته به ئې رسوو. پۀ چارسده کښې ئې د جوړ شوي باچاخان سکول پۀ اړه هم خبره وکړه او وې وئيل چې زما بچي به هم دغه سکول کښې سبق وائي.
پۀ دغه ورځ اېمل خان ډېره جامع وېنا وکړه . کۀ وګورو نو پۀ دغه وېنا کښې صوبائي صدر د پارټۍ د بيانيې نه واخله تر پي ډي اېم پورې، د تعليم نه تر اقتصاد پورې ، د کاشتکارانو د مسئلو نه تر خپلو دورو پورې، امن مارچ نه تر اتلسم ائيني ترميم پورې، د صوبې قدرتي زېرمو او وسائلو نه تر د بجلۍ پېداوار پورې او د پي ډي اېم د ۲۲م نومبر جلسې نه تر باچاخان سکولونو پورې ډېرې مهمې او پۀ زړۀ پورې خبرې وکړې . دا به د عوامي نېشنل ګوند خوشبختي ومنو چې صوبائي صدر چې لا ځوان دے خو د ګوند، ملک او سيمې د سياست سره سره د خپلو خلکو د مسئلو کشالو او ستونزو نه لکه د يو ماهر خبر دے . او نۀ صرف د دې هر څۀ نه خبر دے بلکې پۀ هر څۀ ئې نظر هم دے . دا نه چې صرف ئې پرې نظر دے بلکې د حل د لارو چارو لټولو چل هنر ورځي او توان هم لري.
کۀ وګورو نو د تېر دوه کلونو دوران چې کله نه اېمل خان صوبائي صدر شوے دے نو پۀ صوبه کښې د پارټۍ پۀ ساخت او هلو ځلو ډېر لوے اثر پرېوتے دے . کۀ اواز ګړندے شوے دے نو ورکر هم متحرک دے، کۀ ارمانونه او هيلې ژوندۍ شوې دي نو زيار او هڅې هم تندې شوې دي . او هم دانتيجه ده چې هره ورځ د صوبې د ګوټ ګوټ نه خلک پۀ عوامي نېشنل ګوند کښې شاملېږي او شموليتونه روان دي . خلک اېمل خان کښې د باچا خان روح، د ولي خان حرکت او د مشر اسفنديار ولي خان وينه ويني . اېمل خان چې پۀ صوبه کښې چرته هم ځي نو د خلکو پرې د لوے بابا، رهبر تحريک او ملي مشر مينه ماتېږي.
د دې ځوان صوبائي صدر او د ځوانانو سرلښکر يوه خوبي او ځانګړتيا دا هم ده چې ورته خپل ورکر تر خپل ځان زيات عزيز دے . کۀ د ملنګ بابا پۀ شان پۀ کوڅه کوڅه د ګرځېدو هوډ ئې کړے دے نو هم هغه شان د ملنګۍ پۀ اوصافو هم پوره دے . ځان ته لوے کتل ئې پۀ خوا خاطر کښې هم نۀ راځي او هم دغه وجه ده چې هر کارکن بلکې هر پښتون ترې ځارېږي قربانېږي.
د اېمل خان د کاميابۍ يوه وجه دا هم ده چې پۀ خپله خبره بېخي کلئير دے . چې څۀ وائي نو هم هغه کوي او ځکه پرې نن کۀ د خپل کارکن د خپل ځان نه زيات باور دے نو دے ورله هم هر ځاے ته ځان رسوي . دا هر څۀ د لوے بابا د عدم تشدد، د ولي خان بابا د لوې غېږې او د اسفنديار ولي خان د زيرکتيا رنګونه دي چې نن پۀ اېمل خان کښې څرګند دي او د نهه نوي کاله زړې بيانيې پۀ شکل کښې نن لکه د غر ولاړ دے.