د خپل ياد پۀ جزيرو کښې (مېرمن نسيم ولي خان) – م ۔ ر شفق

متعلقه مضامين

پاکستان او فکري تضادات

د خپل ياد پۀ جزيرو کښې (د ازادۍ يو مجاهد عالم) – م . ر شفق

تشدد او عدم تشدد – ليکنه: خضر حيات خان – ژباړه: م.ر شفق

مېر من نسیم ولي خان وفات شوه. د اتوار پۀ ورځ، 16 مۍ 2021ء .. ماښام ئې ولي باغ کښې جنازه ادا کړې شوه او د ولي خان سره خوا کښې خاورو ته وسپارلې شوه.

د مېرمن نسیم ولي خان شخصیت د قومي سیاست یو ځلنده باب دے . دا چې دعوامي نېشنل پارټۍ صوبائي صدره وه نو پارټي ئې ښۀ چټک کړې وه او صوبه کښې به ئې دومره نشستونه وګټل چې د دوي د مرستې نه بغېر به یوې ډلې هم حکومت نۀ شو جوړولے .

نسیم ولي خان د فوجي او سول امریت پۀ ضد عملي مبارزه، او د انساني جمهوري حقونوعلمبرداره سیاسي مجاهده وه .

بېګم نسیم ولي خان د صدر جنرل محمد ایوب خان مارشل لائي حکومت کښې هغه وخت خپلو لوڼو سره د سیاست مېدان ته راوتې وه چې د نېشنل عوامي پارټۍ سر براه خان عبدالولی خان او نو ر قومي سیاسي مشران پۀ جېل کښې وو . د دې جرات او مړانې ته ملي شاعر اجمل خټک خراج پېش کړے ؤ . خټک صاحب هم دغه وخت پېښور سنټرل جېل کښی بندیوان ؤ. یوه چاربېته ئې وئیلې وه.

د څېلمې پارېدلے دے ټبر د لوے افغان

راوتې دي مېدان ته پۀ غېرت د باچاخان

نسیم سره بېرغ دے د مېوند د ملالۍ

نسرین ده کۀ پروین ده کۀ ناهید کۀ ګلالۍ

کال 1975ء کښی سول امر ذوالفقار علي بهټوقومي اسمبلۍ کښې قاید حزب اختلاف عبدالولی خان نۀ شو زغملے نو د دلیل پۀ ځاے ئې کوتک ته لاس کړو. د حیات خان شېر پاؤ بهیمانه قتل بهانه شوه ،ګوند مات کړے شو،عبدالولي خان او ورسره قومي سیاسي مشران ګرفتار کړے شو. حېدر اباد ټريبو نل جوړ کړے شو او دوي دغلته بندیوان کړے شو.

چې زما د بڼ زمري در کښې پراتۀ دي

د سندهـ ښاره پۀ رښتیا حېدر اباد شوې

قلندر مومند

داسی سنګینو حالاتو کښې بېګم نسیم ولي خان ښۀ پۀ هوش او استقامت د سیاست خار زار ته را ووتله . د قومي اسمبلۍ ازاد ممبراو غېر معروف سیاسي رهنما شېرباز خان مزاري پۀ مرسته ئې یو نوے سیاسي ګوند د نېشنل ډېمو کرېټک پا ر ټۍ پۀ نوم جوړ کړو.

پېښور چوک یادګار کښې ئې داسې تقریر کړے ؤ چې هر چا لۀ ئې سترګو کښی اوښکې ځلولې وې .

بڑا ہی درد کا رشتہ یہ دل غریب سہی

تمہارے نام پہ آئیں گے غمگسار چلیں

فېض

بېګم نسیم خلقو ته خپل موقف بیان کړو او پۀ اعتماد کښې ئې واخستل .

بېګم نسیم صاحبې ووې چې د هندوستان د ازادۍ تحریک پښتونخوا کښې باچاخان او د هغۀ خدائي خدمت ګارانو سر ته رسولے ؤ… د پاکستان قائمېدو نه پس چی کله هم د بشري او جمهوري حقونو تحریک راپورته شوے دے نو قیادت ئې د باچاخان کورنۍ کړے دے او مرکزي کردار ئې ادا کړے دے . خو اوس زما درې نسلونه پۀ جېل کښې دي …. باچاخان ضعیف العمرۍ کښی د جلا وطنۍ ژوند تېروي ….. ولی خان پۀ زندان کښې دے ….. قوم د هغۀ د قیادت نه محرومه دے …..اسفند یار ولي خان د دروغو پۀ الزام کښې د تورو تمبو شاته غور ځولے شوے دے … هغه نۀ شي پریښودے چې د زلمو رهنمائي وکړي .

بېګم نسیم ووئيل زۀ د باچاخان کورنۍ دغه روایت ژوندے ساتل غواړم نو ځکه لۀ کوره رابهر شومه . او د سیاست مېدان ته را ووتم .کۀ ستا سو دا فېصله نۀ وي خوښه نو زۀ به واپس کورته لاړه شمه .

خلقو پۀ یو اواز د فېصلې تائید وکړو.

بیګم نسیم ووئيل چې د پاکستان عدالت زمونږ پۀ نېشنل عوامي پارټۍ د بندېز لګولو فېصله اورولې ده، خو عدالتونه درې دي؛ یو د ملک عدالت دے،دوېم د عوامو عدالت دے او درېم د الله تعالي عدالت دے چې فېصله ئې بر حق وي. مونږ وینو چې د عوامي عدالت فېصله زمونږ پۀ حق کښې ده او انشاءالله د الله تعالي د عدل او انصاف پۀ عدالت کښې به هم سرخرو یو ځکه چی مونږ د درغلۍ سیاست نۀ کوو، پۀ صفا نیت د قوم خدمت ته سیاست وایو او سیاست عبادت ګنو.

بېګم صاحبې ووې چې د زمرو لارې څوک نۀ شي بندولے. کۀ یوه لاره بنده کړې شي نو شل نورې لارې به پرانستې شي او دا یقین درکوم چې کومه لار مونږ خوښه کړو هغه به د مقصد او مرام پۀ لورې نېغه لار وي ،د قومي ازادۍ او خپلواکۍ لار، د حق او انصاف لار، د بابا د فکر شمع به بله ساتو.

بېګم نسیم ولی خان لږه موده کښې د پاکستان پۀ سیاسي فضا خوره شوه او ډېر زر ئې د زیرک او چالاک سیاستدان ذوالفقار علی بهټو پام هم ځان ته راوګرځولو چې دی چرته سبق وئيلے دے ! بېګم صاحبې مردان کښې د یوې جلسې پۀ مو قع جواب ورکړے ؤ ؛وئیل ئې چې بهټو صاحب تاسو د اکسفورډ پوهنتون لندن نه تعلیمي اسناد اخستي دي او ما د مردان پرائمري سکول پۀ ټاټونو سبق وئيلے دے ،زۀ د خدائي خدمت ګار امیر محمد خان هوتي لور یمه ،زۀ د ستر باچاخان انږور یمه، د قومي رهنما او سیاسي مدبر خان عبدالولی خان شریک حیات یمه، ما د دوي د فکر مکتب کښې تعلیم او زده کړه او تربیت حاصل کړے دے .

کال 1977ء کښې چی پاکستان قومي اتحاد ښۀ پۀ عروج کښی ؤ، د راول پنډۍ لیاقت باغ کښې یوه عظیم الشانه جلسه وه، پۀ سټېج مولانا مفتي محمود، مولانا شاه احمد نوراني، نوابزاده نصرالله خان او نو ر هم وو، ماته د مولانا مفتي محمود صاحب دا جمله اوس هم یاده ده . . .

“عوام کا یہ ٹھاٹہیں مارتا ہوا سمندر اس امر کا بین ثبوت ہے کہ پیپلز پارٹی کی کہ حکومت گئی”۔

کله چې بېګم نسیم ولي خان تقریر ته ودرېدله نو د لاسونو پړقا شوه او خلقو سټېج ته د نور نزدې کېدو کو ششونه کول . بېګم صاحبې صرف پنځۀ منټه تقریر کړے ؤ؛

وړومبۍ خبره د نظام مصطفي وه، بېګم نسیم ووئيل چې زۀ پۀ دې موضوع د څۀ وئیلو حق نۀ لرم، دلته لوے لوے عالمان ناست دي، هغوي به تاسو ته ښۀ وضاحت وکړي ، دوېمه خبره د جمهوریت د بحالۍ ده، زمونږ سړي پۀ جېل کښې دي، زۀ د هغوي د رهایۍ مطالبه نۀ کوم….. جمهوریت چې بحال شي نو د رهایۍ مسئله به پۀ خپله حل شي ….. او درېمه خبره د اخلاقي حکومتي نظام ده …… داسې جمهوري حاکم ….. چې یو عام سړے ترې مخ پۀ مخ تپوس کولے شي ….. چې تا دا اغوستے قمیص د کومې او څومره کپړې نه جوړ کړے دے ….؟