Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
متعلقه مضامين
د سپریم کورټ لهٔ خوا پهٔ پانامه کېس د راغلې فېصلې شالید کښې دا لیکنه مونږ د انګرېزۍ ورځپاڼې The Nation پهٔ مننه، چې د یادې ورځپاڼې پهٔ مخ 7، د اګست پهٔ دولسمه نېټه خپره شوې، خپلو لوستونکو ته وړاندې کوو.
د نواز شریف خلاف د سپریم کورټ فېصله کښې د وزیر اعظم د نااهلۍ سبب کومه مالي بې قاعدګي/کرپشن نهٔ، بلکې یو معمولي رقم نهٔ اخستل ګرځولے شوے دے. دا لیکنه پهٔ پانامه یو پراخه او جامع نظر دے.
د ګڼو خلقو لۀ خوا شوې پېشنګویۍ او اندېښنۍ د De jure ]ائیني نظام[ او De facto ]د مشترکه تفتیشي ډلې (JIT) لۀ خوا رالنډه کړې شوې[ ډغره د “عدالتي کودتا” نتیجه کښې مخې ته راغله.
زور ته د دلیل او جواز حېثیت ورکړے شو!!!
د پانامه نه وړاندې سیاسي صورتحال د مخکښې نه د لیکلې شوې فېصلې کرښې ته راکش کړے شو. د هېواد ازاد قانون پوهان او بهر نړۍ د عدالت لۀ خوا د یو منتخب شوي وزیر اعظم د نا اهلۍ پۀ داسې تونده فېصله ژور تحفظات لري. د دې مقدمې پۀ وړومبي سر کښې د سپریم کورټ یو جج )پۀ شلم اپرېل دوه زره اوولس 2017)ز(( لیکلې شوې ملاحظه کښې وئیلي وو چې کۀ خبره نا اهلۍ ته رسېدله نو وزیر اعظم به رابللے کېږي او هغۀ ته به د سپیناوي موقع ورکولې کېږي ـــ خو دا ناشوني وو.
دې مقدمه کښې عجیبه، سنجیده او تر یوۀ حده د ملنډې لهجه کښې ورکړے شوو کومنټونو ته کۀ ځیر شو نو د کومې قانوني زاویې نه زیات دا پۀ نواز شریف سیاسي بریدونه ښکاري. د JIT د غړو ټاکلو د پاره سپریم کورټ د رجسټرار لۀ خوا د رسمي ټیلي فوني لیکو د استعمال پۀ ځاے د وټسېپ پکارولو د پاره هم د پانامه بنچ ججان څۀ معقول جواز وړاندې کولو کښې پاتې راغلي دي. عدالت د JIT وړاندې د )نواز شریف د زوي( حسېن نواز د پېشۍ پۀ وخت د تصویر پۀ غېر قانوني او غېر اخلاقي طور د وائرل کوونکي نامه نۀ ښودلو تور هم پۀ تندي لري. د دې خبرې دعويٰ کېږي چې د دغه تصویر خوروونکے پوځ سره وابسته د یوې مقتدره ایجنسۍ غړے او د JIT روحِ روان ؤ.
دغسې د محمد نواز شریف او د هغۀ د کورنۍ خلاف اصل کښې تفتیش د پانامه او اف شور کمپنیانو متعلق کېدلو خو د نواز شریف نا اهلۍ فېصله پۀ بل څۀ بنیاد وکړې شوه. د هغۀ نا اهلۍ د پاره دوبۍ کښې د هغۀ د زوي د کمپنۍ نه د یو غېر واضحه او معمولي رقم نۀ وصولول جواز وګرځولے شو.
د پانامه فېصله کښې د بدقسمتۍ نه پۀ ډېرو کمزورو شواهدو او توندۍ کښې شوې عدالتي کاروایۍ چې څرګند سیاسي مقاصد لري، ډېر ځایه سوالونه اوچتېدے شي. د اسلام اباد نه لاهور پله د “نا اهله شوي” وزیراعظم داسې تود هرکلے او ګڼ شمېر کښې د قافلې یون ښائي چې د پنجاب د خلقو زړونه پۀ عدالتي فېصله اوبۀ نۀ څښکي او د دغه یون وړاندې کېدونکي غږونه پۀ عدالتي فېصله د تحفظاتو یوه ښکاره جاره څرګندونه وه. دا سیمه د نواز شریف یو سیاسي مرکز دے، هم دې هغۀ له حکومت ورکړے او دا سیمه تل لۀ تودو بادونو پۀ ډډه ساتلې شوې ده.
ما چرته یوه لیکنه کښې پارلیمان ته پۀ شا کولو پۀ نواز شریف نیوکې کړې دي. هم دې حکومت )نواز شریف او د هغۀ ګوند( د پارلېمان پښو وهلو او د ائیني ادارو مانده کولو زور کښېنولو کښې ناخوښه کردار لوبولے دے.
د مشترکه مفادات کونسل کومه غونډه چې 90 ورځې پس کېدونکې ده، کېدے شي چرته 200 ورځې پس وشي. د کابیني د دفاعي کمېټۍ اجلاسونه هم کله کله د یوې مودې د ځنډ نه پس وشي.
پۀ کال دوه زره څوارلس 2014)ز( کښې د جمهوریت ضده قوتونو لۀ خوا یرغل کښې ټول سیاسي ګوندونه د ائیني نظام ملاتړ ته ولاړ وو خو حکومت د صورتحال ادراک ونۀ لرلے شو.
د سِول ملټري تعلقاتو تر منځه د درینجقونو سلسله د نواز سرکار پۀ وړومبو ورځو کښې پېل شوه، کله چې نواز شریف د ائین معطل کولو پۀ بنیاد د پوځي ډکټېټر جنرل پروېز مشرف )د شپږم ارټیکل لاندې( د مواخذې کولو فېصله وکړه. ملټري یقیناً چې پۀ دغه فېصله خوشحاله نۀ وه او بیا مونږ د عمران خان او طاهر القادري لۀ خوا اسلام اباد کښې د حکومت غورځولو د پاره د زوږ او زور نه ډکه اوږده ننداره ولیدله چې د جنرال مشرف پۀ حق کښې بوټ شوي تندي پکښې ښکاره ښکارېدل.
مشرف خصوصي ټرېبونل ته راکښلے شوے ؤ خو عدالت هغۀ له د “طبي علاج” د پاره د ملک نه بهر تللو اجازت ورکړو او دغسې ټوله لانجه غوڅه کړې شوه )دهرنې نغښتلو له هم اخلاقي جواز وکتلے شو او د کنېډا مېلمه هم لاړو(.
د سول ملټري تر منځه دوېم خنډ د هند سره تعلقات دي. د هند سره تعلقات معمول ته راوستل او تجارتي اړیکې زیاتول د کال دوه زره دیارلس2013) ز( ټولټاکنو کښې د نواز شریف د انتخابي منشور برخه وه او اولس هم پۀ دغه منشور هغۀ له ووټ ورکړے ؤ. د تعلقات معمول ته راوستلو د پاره هغۀ هر کاڼے وشاربۀ خو داسې ئې ممکن نۀ کړے شول.
سیکېورټي اسټېبلشمنټ نۀ یواځې د هند سره پۀ تعلقاتو د ځان له دریځ دعويٰ لري بلکې د سِول حکومت لۀ خوا پۀ دې لړ کښې د وضع کېدونکې پالیسۍ مخالفت او مزاحمت هم کوي ـــ دې موده کښې د خپل منشور عملي کولو د لارې نه نواز شریف تل د سیکېورټي اسټېبلمنټ پۀ ملاتړ غږېدونکو ډولکو تمبولے دے.
پۀ سِول ملټري تعلقاتو مخکښې نه بل شوي اور ته مشرقِ وسطٰي کښې د تصادم تازه صورتحال نور پوکي ورکړل. د واکمن سعودي شهنشاهیت سره د نزدې تعلقاتو باوجود نواز شریف مشرق وسطٰي ته د پاکستاني ځواکونو لېږلو نه ډډه وکړه. هغۀ پارلېمان ته دغه مسئله وړلو باندې خپلې غاړې نه پړه لرې کول غوښتل، چرته چې اګاهو هم یمن ته د ځواکونو لېږلو دا وړاندیز مسترد کړے شوے ؤ.
خو پخواني اٰرمي چیف جنرال راحیل شریف د اسلامي)چې اصل کښې سُني وو( هېوادونو د لښکر د مشرۍ لاپه او لوظ کړي وو، پارلېمان ته د دغه وړاندیز وړلو حق کښې نۀ ؤ.
سعد رفیق پۀ خپله یوه وېنا کښې د متحده امارات پۀ موجود حکومت خپله یوه وېنا کښې پۀ جار نواز حکومت ته د لنګتۍ ایښودلو تور پور کړے دے.
نواز شریف د اولسي یون پۀ دې مرحله کښې دا خبره پۀ څو څو کرته زوتوي چې دا اولسي یون او پاڅون د هغۀ د ذات یا د هغۀ د )ړنګ کړے شوي( حکومت )بحالۍ( د پاره نۀ دے، دا د پاکستان د مستقبل د پاره دے. هغه )اوس( هېواد کښې د نوې عمراني معاهدې منځ ته راوړلو د پاره د یوې لویې ملکي مکالمې خبرې هم کوي. د هغۀ دا خبره تر یوۀ حده سمه ده چې د سِول ملټري تر منځه کشیده حالات پاکستان د ائیني حکومت د کور نه وباسي.
دا سوال تر ټولو مهم دے چې پۀ پاکستان به څوک حکومت کوي؟ د اولس منتخب کړي نمائندګان او کۀ سیکېورټي اسټېبلشمنټ؟ د جمهوريت او ائین بالادستۍ د پاره پۀ پنجاب کښې روان اولسي پاڅون خطرناک دے، ځکه چې د غاړو مورږو نه د اوچتېدونکو غږونو پۀ ځاے د ریاست د منځ )زورور پنجاب( نه اوچتېدونکي غږ باندې سترګې پټول به اسټېبلشمنټ ته ګران وي.
________________________