د پاکستان پارلېمنټ ته د باچا خان اولنے تقرير

متعلقه مضامين

!!!کوم کوم غم وژاړو

د ژوند “انګازې” – پښتون

“بتا دوں” ؟؟؟ – پښتون

د دې کټوتي تحريک نه زما مقصد دا دے چې زۀ د پاکستان د انتظاميې متعلق ايوان ته ځنې حقيقتونه څرګند کړم. زما مقصد او غرض هېڅ کله دا نۀ دے چې پۀ حکومت بې ځايه تنقيد وکړم. د دې تحريک نه زما مقصد دا هم دے چې زۀ د پاکستان حکومت او د نورو ذمه وارو کسانو لۀ خوا هاغه پېدا شوې غلط فهمۍ او شکونه ختم کړم چې دوي زما او زما د ډلې د ملګرو پۀ حقله تخليق کړي دي.

د ټولو نه اولنۍ خبره دا ده چې پۀ ما او زما پۀ ملګرو د پاکستان د غدارۍ او دښمنۍ الزام لګي چې ګنې مونږ د دې وطن د تقسيمولو سازشونه کوو. زۀ بحث نۀ کوم، زۀ فقط دا وايم چې ماته پۀ خپله صوبه کښې کله هم موقعه پۀ لاس راغلې ده ما پۀ دې خبره ډېر زور ورکړے دے، پوره پوره وضاحت مې کړے دے خو بيا هم د پاکستان ذمه وار خلق دا فرق نۀ شي کولے چې زۀ د پاکستان دوست يم کۀ دښمن؟ او هغوي دا ګمان کوي چې زۀ پاکستان تباه کوم خو ورسره د دې خبرې نه انکار هم نۀ کوي چې ما پۀ هره موقعه د دوي غلط فهمۍ ختمې کړې دي او دا خلق د دې خبرې نه هم خبر دي چې ما پۀ خپله صوبه کښې پۀ هر تقرير کښې پۀ سپينو ټکو کښې وئيلي دي. يقيناً زۀ د هندوستان د تقسيمېدو پۀ حق کښې نۀ يم. ځکه چې نن مونږ پۀ هندوستان کښې وليدل څۀ نتيجه ده؟ پۀ زرګونو لکونو خلق، ځوانان، بوډاکان، بچي، ښځې او سړي قتل شول، تباه او برباد شول. اوس چې تقسيم وشو بايد چې دا تنازعات ختم شي.

ما د هندوستان د تقسيمېدو خلاف ډېر تقريرونه کړي دي. خو سوال دا دے چې چا زما خبره اورېده؟ مونږ پۀ سرحد کښې د مسلم ليګ حکومت ته ووې چې مونږ تاسو ته موقعه درکوو خپل حکومت وړاندې بوځئ. خو حکومت چې پښتنو سره کوم ناروا سلوک وکړو د هغې برداشت ډېر د تکليف دے. خلق ماله راځي او تپوس رانه کوي ستا څۀ خيال دے؟ څۀ اراده دې ده؟ مونږ خو نور دا سلوک نۀ شو برداشت کولے چې د پاکستان پۀ وجه مونږ ته پېښ شوے دے. مونږ هغې قوت سره جنګېدلي يو چې د برطانيې حکمران دے او طاقتور دښمن ؤ. ما هغوي ته پۀ وضاحت سره وئيلي وو چې اوس صورت حال جدا دے. ما پۀ هغوي واضحه کړې ده چې هغه يو بېروني قوم ؤ. اوس د مسلمانانو خپل وطن او حکومت دے. ما پۀ څو څو کرته د پاکستان پۀ حکومت واضحه کړې ده چې مونږ به ستاسو پۀ حکومت کښې هېڅ مداخلت نۀ کوو. خو بيا بيا دا کوششونه کېږي چې مونږ ته دښمنان وئيلے کېږي. د جنګ پرستو خلقو دا خيال دے چې د دې سره به زمونږ د زړونو او ذهنونو نه د قوم پرستۍ جذبات ختم کړي، ما دا خطره محسوس کړې ده.

ستاسو کۀ زما پۀ حقله هر څۀ خيال دے خو زۀ تخريبي سړے نۀ يم. يو تعميري بنده يم، کۀ چرې تاسو زما د ژوند مطالعه وکړئ نو تاسو ته به معلومه شي چې ما خپل ژوند د وطن، قوم او انسانيت د خدمت دپاره وقف کړے دے. زۀ دا هم واضحه کول غواړم چې خدائي خدمتګار يو معاشرتي او سماجي تنظيم ؤ، سياسي نۀ ؤ. دا لويه قيصه ده، زۀ دا تکرارول نۀ غواړم. دا سماجي تنظيم پۀ سياست کښې چا بدل کړو؟ د دې ذمه وار پېرنګے دے. دا خبره يوازې زۀ دلته نۀ کوم. دا ما د لويو لويو پېرنګيانو پۀ وړاندې هم کړې ده. ځکه چې ما له خدائے همت، جرات او حوصله راکړې ده.

پۀ مونږ الزام دے چې خدائي خدمتګار تحريک د حکومت تعميري کارونو کښې خنډان اچوي ځکه چې دا پروګرام تر هغې کاميابېدے نۀ شي تر څو چې امن نۀ وي او پۀ مونږ الزام دے چې مونږ امن تباه کوو. خو مونږ اعلان وکړو چې څوک زمونږ د وطن خدمت کوي، خدائي خدمتګاران به ورسره کمک کوي. زۀ دا خبره دوباره کوم چې زۀ د پاکستان د بربادۍ پۀ حق کښې نۀ يم ځکه چې پۀ بربادۍ کښې د هندوانو، مسلمانانو، سرحد، پنجاب، بنګال او سندهـ هېڅ فائده نشته. صرف د تعمير او ترقۍ پۀ کار کښې ئې فائده ده. زۀ تاسو ته صفا صفا وايم چې د وطن پۀ بربادۍ کښې زۀ د هېچا ملګرے نۀ يم. کۀ تاسو سره د تعمير او ترقۍ څۀ پروګرام وي. داسې کار چې عمل کښې وي صرف پۀ کاغذونو کښې نۀ وي. نو زۀ د دې ټول ايوان پۀ وړاندې اعلان کوم چې زۀ او زما ملګري به پۀ مکمله توګه هغوي سره ملګرتيا کوي.

تقريباً د اووۀ مياشتو راهسې زۀ د پاکستان نظام ته فکر کوم خو ماته د پېرنګي پۀ نظام او دې کښې هېڅ فرق او بدلون پۀ نظر نۀ راځي. شايد زۀ پۀ غلطه يم خو دا يوه عامه رايې ده. تاسو لاړ شئ او د يو غريب نه تپوس وکړئ هغه به درته زما د خبرې تصديق وکړي. فقط يوه طريقه کېدے شي چې تاسو دغه غريب خلق پۀ زور او جبر د خپلې رائې څرګندولو نه منع کړئ. خو کۀ تاسو ظلم جبر کوئ نو خلق به ستاسو نه نفرت کوي. دا ټولې خبرې يوې خوا ته کړئ. زۀ تاسو ته يوه خبره کول غواړم. نن سبا د پېرنګي د زمانې نه زيات رشوت دے او زياته ناقلاري او نا امېدي ده. زۀ دلته د يو دوست پۀ حېثيت راغلے يم. مهرباني وکړئ، د هاغه حقيقتونو پۀ حقله سوچ او فکر وکړئ چې زۀ ئې تاسو ته بيانوم. کۀ دا د پاکستان د ترقۍ او ښېګړې دپاره ښۀ وي نو توجه ورکړئ ګنې نظرانداز ئې کړئ. مونږ د پېرنګي خلاف ولې جنګ وکړو؟ مونږ پېرنګيان ځکه وشړل چې دا وطن، دا خاوره زمونږ شي. مونږ پرې حکمراني وکړو. خو مونږ د پخوا نه زيات دلته پېرنګيان وينو او مونږ پۀ خپله د بهر نه پېرنګيان دلته راغواړو. د بدقسمتۍ نه مونږ نن هم پخوانۍ پاليسي خپله کړې ده. هاغه زړه طريقه ده کۀ پۀ سرحد کښې ده کۀ پۀ قبائلي علاقو کښې ده. هېڅ بدلون نشته. هندوانو د هندوستان پۀ صوبو کښې هندوان ګورنران مقرر کړي دي. يوازې هندوان سړي نه هندوې ښځې هم ګورنرې کېدې شي، ايا پۀ پنجاب يا بنګال کښې څوک مسلمان نشته چې د هغه ځائے ګورنر شي؟ دا پېرنګيان مونږ وشړل تاسو ئې دوباره راغواړئ. هغوي نن هم زمونږ پۀ سر مسلط دي. تاسو ورته وروڼه وايئ. دا اسلامي ورورولي ده؟ ايا دا اسلامي پاکستان دے؟

د پاکستان پۀ نظام کښې يواځينۍ دا بدي او خرابي نۀ ده بلکې هغه ارډيننسونه دوباره د پاکستان حکومت جاري کوي چې پېرنګيانو به جاري کول. يوه خرابي چې ماته ډېر تکليف راکوي، د سرحد حکومت هاغه احکامات پۀ هاغه ژبه کښې جاري کوي چې د پېرنګي ژبه وه. کۀ يو پېرنګے دروغ وائي نو هغه يو پردے خارجي دے، هغه دلته د ښېګړې دپاره نۀ ؤ راغلے. زمونږ د استحصال دپاره راغلے ؤ. چې خپل مفادات پوره کړي. زما د پېرنګيانو نه هېڅ شکايت نشته. زما اوس د پاکستان نه ګيله ده ځکه چې دا زمونږ وروڼه دي او دا حکومت زمونږ حکومت دے. اوس مونږ له د پېرنګيانو طور طريقې او پاليسۍ پرېښودل پکار دي. کۀ مونږ دغه زړې طريقې نۀ پرېږدو نو دا وطن چې مونږ پۀ ډېرو قربانو حاصل کړے دے بيا به ئې بائيلو.

درېمه خبره چې زۀ ئې تاسو ته کول غواړم هغه دا ده چې پۀ ما دا الزام دے چې زۀ پۀ پښتنو کښې د صوبائيت او جدا قوميت جذباتو ته اشتعال ورکوم. پۀ حقيقت کښې تاسو خلق د دې صوبائيت خالقان يئ. مونږ پښتنو خو دا خبرې د سره هډو پېژندلې نا. مونږ نۀ پوهېدو چې صوبائيت څۀ څيز دے؟ دا پۀ پښتنو کښې نۀ وو. د سندهـ مثال واخلئ، ايا پۀ سندهـ کښې هم مونږ صوبائييت پېدا کړے دے؟ سوال دا دے چې صوبائيت څنګه پېدا شو؟

غضنفر علي خان مداخلت وکړو او وې وئيل:

“ہم صوبائیت پر نہیں بلکہ پاکستان پر یقین رکھتے ہیں۔”

باچا خان ووې چا درته صوبائيت ښودلے دے؟ صرف پنجابيانو. تاسو د اسلام پۀ نوم خلقو له د څۀ وخت پورې دوکه ورکولے شئ خو د اوږدې مودې پورې د چا نه بې وقوفان نۀ شئ جوړولے. (باچا خان تقرير جاري وساتلو) دا يو عارضي څيز دے. زۀ دا تپوس کوم چې دا حالات چا پېدا کړل او ولې؟ دا د قدرت يو قانون دے چې هېڅ يو څيز بغېر د څۀ وجې نه پۀ وجود کښې نۀ راځي او دغه شان دا ټول حالات هم پۀ خپله د ځانه پېدا شوي نۀ دي.

وزير اعظم لياقت علي خان ووې: “ان کو پيدا کیا گیا ہے۔”

باچا خان ووې تاسو چې څومره دا خبرې شاربئ دومره زياته ناقلاري او ناخوشګواري به ترې پېدا کېږي. زۀ تاؤ تريخوالے پېدا کول نۀ غواړم. تاسو زما د طبيعت نه واقف نۀ يئ. زۀ تقريرونه کول نۀ خوښوم. زۀ داسې پۀ اولني ځل کوم او دا هم پۀ دې غرض چې تاسو ته خپل موقف واضحه کړم.

د وزير اعظم د پېښور پۀ دوره کښـې زمونږ مسلم ليګي وروڼو دۀ ته ووې چې دوي پښتونستان غواړي. وزير اعظم ورته ووې چې زۀ د پېښور نه چټاګانګ پورې ټول مسلمانان يو ځائے ليدل غواړم. خو بيا د ټولو پښتنو علاقه کۀ يوه شي نو چاته څۀ اعتراض دے؟ هاغه پښتانۀ چې پېرنګيانو زمونږ نه بېل کړي دي، شوکولي ئې دي، دا څنګه د اسلام خبره ده؟ فېروز خان نون ووې:

” اور پھر تم افغانستان میں شامل ہوجاؤگے۔”

باچا خان ووې مونږ صرف تاسو سره شاملېدے شو. د افغانستان سره نا، ځکه چې پۀ مونږ زياته دعوٰي ستاسو ده. کۀ چرې دا ممکن وي چې زمونږ بنګالي وروڼه چې د خېبر نه دوه زره ميله لرې پراتۀ دي زمونږ سره نزدې اوسېدے شي نو زمونږ وروڼه دي نو مونږ خپلو وروڼو چې پښتانۀ هم دي او مونږ ته د ټولو نه نزدې هم دي چې پېرنګيانو مونږ نه شوکولي دي ځکه چې پښتانۀ د هغوي دپاره زيات خطرناک وو. تاسو خو زمونږ خپل وروڼه يئ، تاسو ولې زمونږ پۀ متحد کېدو زمونږ نه وېره کوئ.

لياقت علي خان ووې ، “برائے مہربانی اپنی پوائنٹ کی وضاحت کریں۔”

باچا خان ووې چې زمونږ د پښتونستان څۀ مطلب دے؟ زۀ اوس تاته دا مطلب څرګندوم. هاغه خلق چې دلته اوسي هغوي ته سندهيان وئيلے کېږي ځکه چې د هغوي د علاقې نوم سندهـ دے، دغه شان پنجاب او بنګال د پنجابيانو او بنګاليانو دے، دغه شان زمونږ صوبه هم ده. مونږ هم يو قوم يُو او مونږ پۀ دې ملک کښې شامل يُو. مونږ دا غواړو چې زمونږ دې هم خپل نوم وي چې خلقو ته پته ولګي چې دلته پښتانۀ اوسي.

لياقت علي خان ووې :

“کیا پٹھان ایک ملک کا نام ہے یا ایک قوم کا۔”

باچا خان ووې چې پښتون د يو قوم نوم دے او مونږ خپلې علاقې ته د پښتونستان نوم ورکول غواړو. زۀ دا وضاحت کوم چې هندوان مونږ ته پټهان وائي، فارسي خوان مونږ ته افغان وائي. زمونږ اصلي او حقيقي نوم پښتون دے. مونږ پښتونستان غواړو. مونږ د ډيورنډ لائن نه دې خوا ټول پښتانۀ پۀ پښتونستان کښې يو ځائے ليدل غواړو. تاسو پۀ دې معامله کښې زمونږ مرسته وکړئ. کۀ تاسو پۀ دې بحث کښې پرېوځئ چې پاکستان به د دې سره کمزورے شي نو زۀ دا تسلي درکوم چې د يو سياسي جدا يونټ سره هېڅ کله پاکستان نۀ کمزورے کېږي. دا به نور مشکلات پېدا کړي. خو کۀ اعتماد موجود وي نو بيا دا مشکلات حل کېدے شي. حکومت پۀ اعتماد چلېږي پۀ بې اعتمادۍ نۀ.

بله خبره دا ده چې مونږ ته پۀ مسلم ليګ کښې د شاملېدو مشوره راکولې کېږي، زما خيال دے چې مسلم ليګ د پاکستان جوړولو سره خپل کار ختم کړے دے. اوس زمونږ ملک کښې نورې پارټۍ پکار دي چې پۀ اقتصادي بنيادونو وي چې پۀ موجوده معاشي متضاد او غېر مساويانه حالاتو کښې کار وکړي. کۀ زمونږ تر منځه اختلافات وي نو مونږ به ئې د خبرو اترو پۀ ذريعه ختم کړو. اسلام هم د روادارۍ او برداشت تلقين کوي. پاکستان يو غريب او پسمانده ملک دے. د دې حکومت د سرمايه دارانو پۀ شان پکار نۀ دے. مونږ له دا معلومول پکار دي چې مونږ له د خپل ملک انتظام او نظام څنګه چلول پکار دي. زمونږ وړاندې زمونږ د اولنو مشرانو روايات موجود دي. زمونږ د عظيم ترين مذهبي مشرانو چې اسلامي سلطنت ئې جوړ کړے دے. تر څو چې مونږ د هغوي پۀ اصولو عمل ونۀ کړو مونږ دې ملک سره انصاف نۀ شو کولے. د حضرت علي رضي الله عنه نه تاسو واقف يئ. چې هغۀ د اسلام او د خلقو دپاره څۀ څۀ وکړل؟ هغۀ د يو کافر د سينې نه پۀ دې وجه پاڅېدلے وۀ چې کافر ورله پۀ مخ توکاڼي تُوکلي وو او حضرت علي رضي الله عنه ته د هغۀ وژل داسې ودرېدل چې ګنې د خپل ذات دپاره ئې وژني. تاسو د حضرت ابوبکر رضي الله عنه ژوند ته وګورئ هغۀ به د خليفه پۀ حېث يو معمولي وظيفه اخسته او د نورو دپاره ئې هم يو مساوي رقم منظور کړے ؤ. هغۀ به فرمائيل چې د ژوند ضرورتونه پۀ هر حالت کښې يو شان وي. دغه شان د حضرت عمر رضي الله عنه ژوند هم ؤ. د اسلامي رياست پۀ دې وجه زياته موده فعال پاتې شوے دے. کۀ تاسو هم پۀ دغه اصولو عمل وکړو نو دا سلطنت هم کاميابېدے شي. هر کله چې د حضرت عمر رضي الله عنه د خليفه پۀ حېثيت انتخاب وشو او د تنخوا سوال راپورته شو نو هغۀ وفرمائيل چې زۀ به هم دومره تنخوا اخلم څومره چې يو مزدور اخلي. زۀ ځکه تاسو ته وايم چې پاکستان غريب ملک دے، مونږ له هم د حضرت عمر رضي الله عنه عمل پکار دے. دا تاسو چې کومې نخرې پېخرې جوړې کړې دي دا به ملک تباه کړي. زۀ به بېشکه د پاکستان حکومت سره تعاون کوم خو کۀ دوي اسلامي اصولو باندې عمل شروع کړو.

د پاکستان پۀ حقله زما تصور دا دے چې دا دې يو ازاد پاکستان وي، دا دې د يو خاص سړي يا خاص طبقې د اثر لاندې نۀ وي. پاکستان دې د ټولو خلقو دپاره يو برابر وي. هر چاته دې خپل خپل حق ورکړے شي او خاص طبقه دې د اکثريتي خلقو استحصال نۀ کوي. مونږ د پاکستان حکومت د پاکستان پۀ خلقوکښې غواړو. تر کومې چې د تکنيکي ماهرينو تعلق دے نو حکومت دې خپل خلق برطانيې او امريکې ته ولېږي خو تر کومې چې د انتظاميې سوال دے نو زۀ د دې خبرې سخت مخالف يم چې پاکستان د باصلاحيته خلقو نه خالي شي او دا وائي چې ټول خلق غېر موثره او نالائقه دي. کۀ هندو خپل معاملات پۀ خپله چلوي نو مونږ ولې پۀ څۀ د چا نه کم يُو؟ ډېر پېرنګيان دوباره پۀ خپلو نوکرو بحال کړے شوي دي او نور ډېر پېرنګيان دلته واپس راروان دي. زۀ به ضرور دا وايم چې دا د پاکستان دپاره ښۀ خبره نۀ ده.