زوکړه: لومړی ربيع الاول 1282هـ.ق – غزني – د سردار غلام محمد خان طرزي زوی، پۀ خټه محمدزی. مړينه: دېرشم شعبان1352هـ.ق – ښخ د حضرت ايوب انصاري هديره، استمبول )ترکيه( د ملا محمد اکرم هوتک شاګرد، د پلارسره هند ته ولاړی، بيا شام ته ولاړ، بېرته وطن ته …
نور ولولئ »علامه محمود طرزی او ‘سراج الاخبار’ – ډاکټر رفیقي
‘سراج الاخبار’ د اسيا پۀ رک زړۀ کابل کښې پۀ يو داسې حال کښې را وځلېد چې نړۍ د شلمې پېړۍ و پېل ته هرکلی وايۀ. افغانستان پۀ جغرافيائي لحاظ پر يو داسې موقعيت شتون درلودی چې و يوې خوا ته ئې د روسيې د سياست درب پروت …
نور ولولئ »د افغانستان د پولو ټاکنه – ډاکټر محمد حسن کاکړ
‘پښتو، پښتون، افغانستان’، جرمني، د افغانستان د کلتوري ودې ټولنه، 2011، مخونه 223-171 د امیر عبدالرحمان د واکمنۍ )بله( مهمه ځانګړتیا د افغانستان د پولو ټاکلو بشپړېدل دي. پۀ دې اړه باید ووئیل شي چې د افغانستان د پولو بېلې برخې پۀ بېلو وختونو کښې د برطانوي …
نور ولولئ »د افغانستان پۀ تاریخ کښې نیمګړی څپرکی – د افغانستان اولسمشر ډاکټر اشرف غني
د افغانستان د اسلامي، اسیائي او افریقائي محدودو هېوادونو لۀ جملې څخه هغه هېواد دی چې پر 1298ز کال ئې خپلواکي تر لاسه کړه. هغه مهال هندوستان چې نننی پاکستان ئې هم برخه ؤ، لا هم تر ښکېلاک لاندې ؤ، چین هم د نړیوالو زبرځواکونو د …
نور ولولئ »د اماني دورې مطبوعات او پۀ ټولنه ئې اغېزې – څېړندوی محمد داود ناظم
لنډيز د خپلواکۍ پۀ ګټلو سره د غازي امان الله خان پۀ زمانه کښې د رسنيو د خپلواکۍ او د بيان د ازادۍ لپاره هم لاره هواره شوه. پۀ 1303هـ.ل 1924)ز( کال د مطبوعاتو د لومړني قانون پۀ پلي کولو سره مطبوعاتو ته د ازادۍ حق …
نور ولولئ »د افغانستان او ایران د سرحدي سیالیو مخینه – داود جنبش
څۀ باندې یوه پېړۍ وړاندې، پر پوله د افغانستان او ایران د پوځي ټکر بیړني خبر لۀ لندنه تر پترز برګه، لۀ قاهرې تر انقرې او لۀ کلکتې تر مدینې د سیاستوالو او څارونکو غوږونه څک کړي وو. دغه مهال ایران د روس او برطانیا پۀ دوه اړخیز …
نور ولولئ »د امان الله خان د واکمنۍ او جلاوطنۍ پۀ اړه نوې څېړنې او موندنې – دکتور داود اعظمي
امان الله خان تر لومړۍ نړیوالې جګړې (1918-1914) وروسته پۀ 1919ز کال کښې پۀ اووۀ کلنۍ کښې د افغانستان باچا شو. نوموړی پۀ 1919ز کال کښې د درېم افغان-انګليس جنګ پۀ لړ کښې لۀ انګرېزانو څخه د افغانستان د بشپړې خپلواکۍ پۀ تر لاسه کولو د غازي …
نور ولولئ »د افغانستان پۀ استقلال کښې د پښتنو قبائیلو ونډه – څېړنپوه عبدالرحیم بختاني خدمتګار
کله چې پۀ 1919ز کال کښې د غازي امان الله خان لۀ خوا د افغانستان د استقلال اعلان وشو، پۀ دې وخت کښې د هند برطانوي حکومت د افغانستان پر ضد جګړه پېل کړه چې د غه جګړه پۀ تاریخ کښې د افغان او انګلیس د …
نور ولولئ »د افغانستان د تاریخ مهم خصوصیات – بهاء الدین مجروح
ميشله، لوى تاريخ دان چې شاعر هم ؤ، وئیل به ئې ‘فرانس يو شخص دى’ – حق د هغۀ پۀ طرف ؤ، مګر ايا دا مشهوره فقره څۀ ابتکار هم لري؟ ايا دا ثابته نۀ ده چې هر هېواد، هر ملت خپل مخصوص شخصيت لري؟ داسې يو شخصيت …
نور ولولئ »خدائي خدمتګار سالار “مرګیه! مۀ راځه درځمه” (حقیقت او شهادت) – محمد امین جان خان
د خدائي خدمتګار سالار امین جان خان د ‘ذاتۍ ډائرۍ’ څخه دا واقعات ارواښاد فرید صحرائي مرتب کړي او چاپ کړي دي. تړون ئې پۀ دې لفظونو شوے دے: “د باچا خان پۀ نوم چې د خدائي خدمتګار تحریک غوندې د عظم تحریک باني ؤ.” مرتب …
نور ولولئ »