Pakhtoon | The Magazine Publishing Since 1928
لوبې د انساني ژوند پۀ ښۀ او صحت مند جوړولو کښې يو مهم کردار لري، هغه کۀ جسماني لوبې او ورزشونه وي کۀ د ټېکنالوجۍ پۀ دې دور کښې د کمپيوټر يا موبائېل تر لارې کېدونکې لوبې وي. يو د جسم د ښۀ جوړولو د پاره مهمې وي او بل د ذهن.
نن سبا د هر نر او ښځې، ځوان، پېغلې، ماشوم، ماشومې پۀ لاسونو کښې سمارټ فون وي کوم چې د دنيا يو ضرورت هم دے او تر ډېره حده پورې سيالي هم. د دې سمارټ فون استعمال په ګڼ شمېر طريقو سره کېدے شي. کۀ څوک ئې پۀ ښۀ ډول استعمالوي نو هم او بد اړخونه هم لري. کۀ دا خبره څوک وکړي چې د دې سمارټ فون نه د انسان مرګ هم واقع کېدے شي نو دا خبره به غلطه نۀ وي ځکه چې ټيکنالوجي تر دومره حده پورې تلې ده چې ډېر ناممکنات ئې پۀ ممکناتو بدل کړي دي.
څۀ موده وړاندې پۀ دې سمارټ فون کښې يو خونړے ګېم رامخې ته شوے دے چې د انسان ژوند بغېر د څۀ زبردستۍ نه اخستے شي او د دې خبرې تصديق هم د نړۍ ګڼو غټو تکنيکي کمپنيانو کړے دے. دغه ګېم د "بلیو وهېل" يا "بلیو وهېل چيلنج" (Blue Whale Challenge) پۀ نوم سره پېژندګلو لري. دا يو
ځانمرګے ګېم دے چې د سوشل مېډيا د لارې خلق دې اړخ ته جوړوي چې خپل ځانونه ووژني. دا هم وئیلے شو چې دا ګېم يو قسم Brain Wash کوي او انسان خپل ځان ته مائله کوي. پۀ دې ګېم پۀ ګړده نړۍ کښې پابندي هم لګولې شوې ده. دا ګېم زيات تره د نهو کالو نه واخله تر نولس کالو پورې ماشومان، ځوانان او پېغلې کوي د چا سوچ چې پوخ نۀ وي او د ګېم جوړولو واله هدف هم دغه ماشومان، ځوانان او پېغلې وي او هم دوي ددې خونړي ګېم ښکار کېږي.
پۀ دې ګېم کښې د دغه ګېم منتظم ګېم کولو واله ته روزانه يو کار ورکوي کوم چې به هغه خامخا ترسره کوي، ځکه چې پۀ دې ګېم کښې به ګېم کولوواله د "وهېل (يو قسم مهي دے)" کردار لوبوې او داسې بۀ دۀ له پنځوس ورځې بېل بېل کارونه ورکول کېږي چې تفصيل ئې دا دے.
- پۀ بلېډ باندې پۀ خپل لاس باندې“f57” ليکل او د هغې تصوير د ګېم پام پالي (Curator) ته لېږل
- پۀ شل منټه د پاسه څلور بجې(4:20 AM) د خوبه پاڅېدل او د وېرې ويډيوګانې کتل کومې چې به د ګېم پام پالے رالېږي
- خپل لاس سره د نبض پرې کول خو ډېر ژور نۀ، صرف درې ځايه پرې بلېډ راکښل او د هغې تصوير د ګېم پام پالي ته لېږل
- د وهېل عکس پۀ کاغذ جوړول او د هغې تصوير د ګېم پام پالي ته لېږل
- کۀ ګيم کولو والا ګېم مخ پۀ وړاندې بوتلل غواړي نو پۀ خپله ګسه پښه به پۀ بلېډ “Yes” ليکي او کۀ پۀ پښه ئې دا ونۀ ليکل نو خپل ځان له بۀ څو څو وارې سزا ورکوي کومه چې د جسم بېلا بېل ځايونه پۀ بلېډ پرې کول دي
- دا يو رازداره چېلج دے
- يو ځل بيا پۀ بلېډ باندې پۀ خپل لاس باندې “f57” ليکل او د هغې تصوير د ګېم پام پالي ته لېږل
- #i_am_whale ليکل او پۀ VK (يو سوشل ويب سائټ دے) پۀ خپل سټېټس کښې لګول
- پۀ خپله وېره قابو موندل
- شل منټه د پاسه څلور بجې (4:20 AM) پاڅېدل او د کوټې سر (چت) ته ختل چې څومره لوړ وي ښۀ بۀ وي، (د ګېم د قاعدې مطابق)
- وهېل پۀ خپل لاس پۀ بلېډ جوړول او د هغې تصوير د ګېم پامپالي ته لېږل
- ټوله ورځ نفسياتي او د وېرې ويډيوګانې کتل
- موسيقي اورېدل کومه چې به د ګېم پامپالے رالېږي
- خپله شونډه پرې کول
- خپل لاس پۀ ستن باندې ډېر ځله سورے کول
- ځان ته څۀ داسې زيان رسول چې حالت بيمارۍ ته ورسي
- د اوچت نه اوچت بلډنګ سر ته ختل او د هغې پۀ ژۍ د څۀ وخت د پاره ودرېدل
- پول ته تلل او د هغې پۀ ژۍ ودرېدل
- کرېن ته اوچت ختل يا ددې کار کولو هڅه کول
- د ګېم پامپالے به ګوري چې ګېم کولو وال ريښتونے دے او کۀ نۀ
- د ګېم د پامپالي يا د بل وهېل (ګېم کوونکي) سره سکائپ باندې خبرې کول.
- چت ته ختل او داسې کښېناستل چې پښې ښکته ځوړندې وي
- دا يو بل رازداره چېلج دے
- د راز چېلنج
- يو وهېل (دا ګېم کوونکے بل تن) سره ملاوېدل
- د ګېم پامپالے به ګېم کوونکي ته د هغۀ د مرګ نېټه ښائي او ګېم کوونکے به ئې تسليموي
- پۀ شل منټه د پاسه څلور بجې(4:20 AM) پاڅېدل او رېلوې پاټلۍ ته تلل
- ټوله ورځ چا سره خبرې نۀ کول
- دا اقرار کول چې ګېم کولو واله يو "وهېل" دے
- (د دېرشم لېول نه تر نهه څلوېښتم لېول پورې 30-49) هره ورځ شل منټه د پاسه څلور بجې(4:20 AM) پاڅېدل، د وېرې ويډيوګانې کتل، موسيقي اورېدل کومه چې به د ګېم پام پال رالېږي، هره ورځ د خپل وجود يو ځاے پرې کول او يو وهېل سره خبرې کول
- د يو اوچت بلډنګ نه ټوپ کول او خپل ژوند ورکول
کۀ وکتے شي نو پۀ دې ګېم کښې يو هم داسې لېول نشته چې څوک ترې خوند واخلي بلکې ټول لېولونه وحشيانه دي او پاې ته پۀ ځانمرګۍ رسي. اوس دا خبره هم ذهن ته راځي چې کۀ څوک د دې ګېم پوره کولو نه انکار وکړي نو بيا خو هېڅ هم نشته، خو نه! دا خبره بېخي غلطه ده، ځکه چې ګېم يو وارې څوک شروع کړي نو بيا به ئې خامخا سر ته رسوي. د هغې وجه دا ده چې کله څوک دا ګېم شروع کړي نو د ګېم پام پالي د هغۀ موبائېل هېک کړي چې د هغۀ او د هغۀ د کورواله تصويران، معلومات او ټيلي فون نمبرې تر لاسه کړي او بيا چې کله هم ګېم کولو واله ګېم پۀ ځاے پرېږدي نو د ګېم پام پالي لۀ خوا ورته دړکې ورکولې کېږي چې کۀ چرې داسې داسې دې ونۀ کړل نو مونږ بۀ تا يا ستا د خاندان پلانکي تن ته دا نقصان ور ورسوو. ډېر خلق دا خبره هم سپکه وګڼي خو ولې هم هاغه شان کېږي څنګه چې د ګېم پام پالي غواړي، مثلاً کۀ هغۀ دا دړکه ورکړې وي چې ګېم مۀ پرېږده ګنې مونږ به ستا پلار ته نقصان ورسوو نو هم هاغه شان وشي او د ګېم کوونکي پلار ته نقصان ورسي. اوس دا هر څۀ څنګه کېږي، د ددې شا ته ډېر لوے قوت ښکاري. دا کېدے شې چې دغه د ګېم واکدارانو ځان له هر ځاے کښې أجرتیان ساتلي وي او دا ټول کارونه پۀ هغوي کوي. يو روسي اخبار"نووايا ګېزيټا (Novaya Gazeta)" دا عويٰ لري چې د نومبر 2015ز نه واخله تر اپرېل 2016ز پورې 130 ځوانانو د دې ګېم لۀ کبله ځانونه وژلي دي. د دغه اخبار بيان څۀ پۀ دا ډول دے:
“We have counted 130 suicides of children that took place between November 2015 to April 2016, almost all these children were members of the same internet groups & lived in good, happy families.”
یعني دغه ځانونه وژونکو ته ژوند کښې څۀ داسې کورنۍ یا مالي ستونزه هم نۀ وه.
پۀ دې ځان مرګو کښې زياتره ماشومان د روس او برطانیې سره تعلق لري خو دا ګېم رو رو د هندوستان او پاکستان اړخ ته مخه کوي او خپل اثرات ئې پۀ دې هېوادونو کښې ښکاره کړي هم دي. پۀ پاکستان کښې تر دې دمه ښکاره يوه واقعه د بلیو وهېل د وجې مخې ته راغلې ده کومه چې پۀ ډېره اسماعيل خان کښې ده. د اتلسم ستمبر د ملکي اخبارونو تر مخه "د ډېره اسماعيل خان پۀ تحصيل پهاړ پوره کښې يو شل کلن ځوان محمد رېحان ته پۀ موبائېل فون د ځان وژنې ووئیل شو او دړکه ورکولې کېده چې کۀ هغه ځان نۀ وژني نو هغه (کال چې چا کړے ؤ) به ئې وژني چې د وېرې نه محمد رېحان سمدستي د ځان وژلو هڅه وکړه خو د مرګ نه بچ شو او پۀ نازک حالت کښې روغتون ته ورسولے شو. د پوليس د وېنا تر مخه دا ځوان د بليو وهېل ګېم ښکار شوے ؤ."
هم دا رنګه پۀ شپاړسم ستمبر د ورځپاڼې "پاکستان" تر مخه دېرش کلن د چترال استوګن ضياء الرحمان پۀ پېښور کښې د ارباب خليل فلائي اوور نه ټوپ کړي وو چې د ټکه مړ ؤ، خو ولې د هغۀ د مرګ وجه تر نن وخته پورې نۀ ده معلومه خو د هغۀ د مرګ پۀ اړه هم دا خبره کېږي چې دا مرګ هم د بلیو وهېل پۀ وجه شوے وي.
د دې ګېم پۀ حواله د خېبر ټيچنګ هسپتال ماهر نفسيات ډاکټر عمران وائي چې "بلیو وهېل ګېم کوونکي د ګېم کولو نه پس پۀ يو خطرناک جال کښې ګېر شي چې بيا ورسره بله لار نۀ وي او پۀ دغه ګېم کښې مخ پۀ وړاندې روان وي." دا ګېم هر تن پۀ خپله خوښه شروع کوي خو ولې بيا ئې پۀ خپله خوښه پرېښودلے نۀ شي او اخر دا ګېم د هغۀ پۀ مرګ سر ته رسي. ماهرين وائي چې مور پلار دې خپلو ماشومانو سره پۀ دې اړه خبرې وکړي او کۀ چرې د هغوي ماشومان دا ګېم کوي نو هغوي دې د خفيه ايجنسیو او د امنيت برقرار ساتونکو ادارو سره اړيکې وساتي. وخت لوبې هم خونړۍ کړې ـــ