پاکستان او مذهبي انتها پسندي – جاوېد ثاقب

د انګرېز د تګ نه پس چې د هندوستان د تقسيم او د پاکستان د جوړېدو لپاره د مسلم ليګ پۀ خلۀ کوم جواز پېش کېدو نو هغه دا ؤ چې چونکې پۀ هندوستان کښې دوه قامونه (مسلمانان او هندوان) اوسېږي چې د يو بل نه جدا مذهب، جدا رسم و رواج او جدا ثقافت لري . پۀ دغه اساس مسلم ليګ غواړي چې د هندوستان پۀ شمال مشرق کښې د پاکستان پۀ نوم يو داسې رياست جوړ کړي چې هلته مسلمانانو ته د مذهب ازادي وي، هلته اسلامي قانون وي او دغه ملک د اسلام يوه تجربه ګاه وي. حالانکې د دې نه مخکښې هم پۀ هندوستان کښې مسلمانانو ته ازادې وه او مسلمانان پۀ هندوستان کښې د يو اقليت پۀ توګه نۀ بلکې د يو شراکت دار او حقدار پۀ توګه اوسېدل. هم پۀ دغه اساس د جمعيت العلماء هند مشرانو، باچاخان، عبېدالله سندهي او نورو ډېرو مسلمانانو مشرانو د دغه تقسيم مخالفت وکړو او کوشش ئې دا ؤ چې هندوستان د مذهب پۀ بنياد تقسيم نۀ شي، ځکه چې دغه ملک به بيا يو انتهاپسند ملک وي. دلته به اقليتونو ته حقوق نۀ ملاوېږي. د اقليتونو ژوند به پۀ خطره کښې وي او دغه ملک به د فرقه ورانه فسادونو يوه اډه وي. بهرحال د هغه وخت د زورور استعمار پاليسې وه چې د روس مخه ونيسي او د ډيورنډ د کرښې دېخوا ورته د مذهبي انتهاپسندۍ يوه اډه کولاو کړي او د دغه مقصد لپاره دلالان مسلم ليګيان استعمال شول او پاکستان د “پاکستان کا مطلب کيا، لااله الاالله” پۀ مقدسه نعره جوړ شو او هندوستان تقسيم شو. خو د بده مرغه د پاکستان د جوړېدو سره چې جناح صېب قوم ته وړومبے تقرير کوي نو پۀ هغې کښې د يو سيکولر سټېټ بيانيه وړاندې کوي.

“You are free; you are free to go to your temples. You are free to go to your mosques or to any other places of worship in this State of Pakistan. You may belong to any religion, caste or creed—that has nothing to do with the business of the state.”

― Muhammad Ali Jinnah

ژباړه: تاسو ازاد يئ د پاکستان پۀ دې رياست کښې چې تاسو خپلو مندرونو ته لاړ شئ. تاسو ازاد يئ چې تاسو خپلو جوماتونو يا د عبادت نورو ځايونو ته لاړ شئ. ستاسو تعلق د هر يو مذهب، ذات او مسلک سره کېدے شي دا پۀ دې رياست هېڅ اثر نۀ لري.

دغه بيانيه چې پۀ حقيقت کښې د يو سيکولر رياست بيانيه وه خو رياست پۀ سرکاري توګه سيکولر اعلان نۀ شو بلکې رياست پۀ سرکاري توګه پۀ اسلامي جمهوريه پاکستان ياد شو.

هم د دغه کنفيوژن او بيانيو د توپير وجه ده چې دلته پۀ هر وخت او هر ځاے کښې د شروع نه د سيکولر مذهبي، هندو مسلمان، وهابي حنفي، شيعه سني او برېلوي دېوبندي شخړې دوامدارې دي او پۀ هر ځاے کښې دغه اور بل دے او د هر ناوړه مقصد د حاصلولو لپاره مذهب استعمالول شي.

پېښه به د دنيا چرته بل ګوټ کښې کېږي خو تاوان او زيان به دلته د خپل اولس املاک ته رسي. مونږ پۀ تېرو وختونو کښې ليدلي دي چې چرته پۀ يو لرې ملک کښې د يو بدبخته لۀ خوا د مذهب سپکاوے يا داسې څۀ اقدام کېږي چې د مسلمانانو زړونه پرې ازارېږي. څوک هم چې داسې څۀ ناوړه عمل کوي نو هغه کۀ هر څوک دے خو ملعون او لعنتي دے. خو ايا د داسې عمل خلاف خپل ملک کښې خپلو املاکو او د غريبو خلکو روزګار ته زيان رسول د عقل کار دے . بهر حال چې کله او چرته هم داسې څۀ ناوړه عمل کېږي نو دلته پرې داسې يو ردعمل مخې ته راځي چې نقصان ئې ټول پۀ ټول عام اولس ته رسي.

داسې بريښي چې د دغه مذهبي توند روو خلقو او ګوندونو پر شا پۀ دې رياست کښې ډېر مضبوط قوتونه ولاړ دي او پۀ رياستي توګه د دغه خلقو او ګوندونو ملګرتيا کېږي. پۀ کال دوه زره اوولسم کښې چې کله د مسلم ليګ (ن) د حکومت لۀ خوا د ختم نبوت پۀ مسئله بل پېش شو نو پۀ دغه بل هم دغه مذهبي ګوندونو نيوکې شروع کړې او د مسلم ليګ (ن) د حکومت پر ضد ئې سخت غبرګون ښکاره کړو. پۀ اسلام اباد فېض اباد کښې د تحريک لبېک (چې دغه تحريک پۀ وړومبي ځل د خلقو مخې ته راغلو) لۀ خوا پرلت شروع شو او د دغه تحريک مشر خادم رضوي پۀ ښکاره توګه پارليمنټ، عدالت او جمهوريت ته ښکنځل او رد بد وئيل او چا ورته هېڅ نۀ شو وئيلے او څو ورځې پس چې کله پرلت ختمېدلو نو يو ويډيو د خلقو مخې ته راغله چې پکښې پۀ وردۍ کښې ملبوس افسرانو د پرلت ګډون والو ته روپۍ ورکولې او د پرلت شريکوالو ته ئې وئيل چې مونږ ستاسو سره وو.

هم دغه شان اوس اوس چې فرانس کښې د يو بدبخته لۀ خوا د عالم اسلام زړونه ودردولے شول نو پۀ ټول عالم اسلام کښې د دغه سپک او قبيح عمل خلاف احتجاجونه وشول .

هم دغه شان د دغه بيان پر ضد پۀ پاکستان کښې هم د مختلفو مذهبي ګوندونو بلکې د هر کلمه ګو لۀ خوا سخت غبرګون وښودل شو. خو يو وارې بيا ټي اېل پي راغے او پۀ فېض اباد کښې ئې پرلت ووهلو او د پاکستان د حکومت نه ئې غوښتنه وکړه چې د فرانس سره دې سفارتي اړيکې ختمې کړي او د فرانس د مصنوعاتو نه دې عوام بائيکاټ وکړي. پۀ اسلام اباد کښې ئې پړاو واچولو او د څو ورځو پرلت نه پس ورسره حکومتي کمېټۍ لوظنامه لاس ليک کړه چې څۀ پۀ دې ډول ده.

بسم الله الرحمان الرحيم

معاہدہ درمیان حکومتی اسلامی جمہوریہ پاکستان و قیادت تحریک لبیک پاکستان

بابت اختتام دھرنا/مارچ لیاقت باغ راولپنڈی ، مورخہ 16 نومبر 2020

دونوں فریقین نے باہمی مشاورت او ر اتفاق رائے سے مندرجہ ذیل نکات پر معاہدہ کیا.

1: حکومت فرانس کے سفیر کو دو سے تین ماہ کے عرصہ کے اندر پارلیمنٹ سے فیصلہ سازی کے ذریعے ملک بدر کرے گی.

2:حکومت اپنا سفیر فرانس میں تعینات نہیں کرے گی.

3: فرانس کے مصنوعات کا سرکاری سطح پر مکمل بائیکاٹ کیا جائیگا.

4:گرفتار شدہ اسیران ناموس رسالتؐ کو فی الفور رہا کیا جائے اور بعد میں موجودہ مارچ کے حوالہ سے کوئی مقدمہ قائم نہیں کیا جائیگا.

اسلامی جمہوریہ پاکستان

1: بریگیڈئیر ریٹائرڈ سید اعجاز شاہ، وفاقی وزیر داخلہ

2: پیر نورالحق قادری ، وزیر مذہبی امور

3: عامر احمد ، کمشنر اسلام آباد

تحریک لبیک پاکستان

1:ڈاکٹر محمد شفیق امینی، امیر کے پی کے

2: سید عنایت الحق شاہ صاحب، امیر شمالی

3: علامہ غلام عباس فیضی صاحب، ناظم اعلیٰ

سوال دا پېدا کېږي چې دا خلق څوک دي؟ څومره زورور دي؟ او پر شا ئې د چا لاس دے ؟چې دواړه ځل ئې مطالبې ټول پۀ ټوله ومنل شوې.

دلته د دې معاهدې پۀ اړه څو پوښتنې اړينې دي چې مونږ ئې پورته کړو.

ايا کۀ پاکستان د فرانس غونده پرمختللي هېواد سره سفارتي اړيکې ختمې کړي نو پۀ پاکستان باندې به څومره اثر وي او پۀ فرانس کښې ميشتۀ مزدوران او کاروباريانو ته به پاکستان متبادل کومه لار وګوري؟

کۀ فرانس د پاکستان سره د سفارتي تعلقاتو ختمېدو نه پس چرته د پاکستان د بل ګاونډي هېواد سره سفارتي تعلقات مضبوط کړي نو پۀ پاکستان به ئې څۀ اثرات وي؟

کۀ د فرانس د مصنوعاتو نه بائيکاټ وکړے شي نو د پاکستان سره د دغه متبادل د دغه معيار مصنوعات شته؟

بايد د دغسې معاهدو نه وړاندې دا ټولې پښتنې پۀ نظر کښې ساتلے شوې وې او د دغسې بې وقوفه فېصلو پر ځاے دا مسئله د ملګرو ملتونو پۀ فورم وچته شوې وې او فرانس او نور ملکونه پۀ دې خبره قانع شوې وې چې اوس نړۍ چې د ګلوبل وېلج يا نړيوال کلي شکل اختيار کړے دے، بايد چې پۀ دې کښې پۀ داسې طريقه ژوند تېر کړو چې د يو بل مذهب، مسلک، ژبې، رنګ او کلتور ته احترام ورکړو او د دغه لارې پۀ نړۍ کښې امن قائم کړو چې د ټولې نړۍ د ژوند يو مهم ضرورت دے.

حوالې:

1. https://www.goodreads.com/quotes/457259

2. https://en.wikipedia.org/wiki/Jyllands-Posten_Muhammad_cartoons_controversy

3. https://www.aljazeera.com/news/2020/9/4/macron-decries-islamic-separatism-defends-right-to-blaspheme

دا هم ولولئ

د مېوند ملاله، د پښتني تاريخ وياړ – جاوېد ثاقب

د برطانيې بې مهاره ير غلګر فوج چې لۀ برطانيې څخه راوتلو نو پۀ مخه …

ځواب دلته پرېږدئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *